۲۰۱۷ سالی پرچالش برای ریاض

خبرگزاری تسنیم: سال 2016 میلادی برای عربستان سال خوبی نبود. در این سال بهای نفت به شدت کاهش یافت و بحران مالی این کشور را فرا گرفت. پیامد این نابسامانی ها آن بود که آل سعود ناگزیر شدند ساختار اقتصادی خود را دوباره بررسی کنند.

از سوی دیگر، رقابت عربستان با ایران در مسائل منطقه آل سعود را وادار کرد وارد کار زارها و درگیری هایی سیاسی شوند. هر چند که نتوانستند از هیچ کدام از درگیری ها پیروزمندانه بیرون آیند و سرانجام هم ناچار شدند به شکست خود اعتراف کنند. بنابراین هر چند سال 2016 سال بدی بود چه بسا سال 2017 سالی بسیار ناگوارتر برای عربستان باشد.

در سال 2016 بر سر آتش بس درسوریه توافق شد. گفت و گوهای صلح وآشتی میان سوریه و ترکیه از سر گرفته شد. گروه های تندروی وابسته به آل سعود در منطقه روحیه خود را از دست دادند. این مساله بشار اسد رییس جمهوری سوریه را  در خاورمیانه در جایگاه خیلی بهتری از گذشته قرار داد و در برابر آن، آل سعود ناتوان تر از همیشه ظاهر گردیدند.

تنها آرزوی عربستان این است که اسد یا تندروهایی که در جریان آتش بس بی طرف هستند  روند صلح را به دلایلی ندیده بگیرند تا شاید ریاض بتواند در امور داخلی سوریه دخالت کند.

حلب پایگاه اصلی تندروها به آغوش سوریه بازگشت. با آزاد شدن حلب گروه های تندرویی که با دولت سوریه درگیر نبرد بودند احساس خطر کردند و اعتراض ها و نافرمانی ها در مناطق بسیاری که در دست تندروها بود، گسترش یافت.  

درگیری سال 2017 بر سر حج و رویارویی با چالش های پیش رو  در  اداره دو شهر مقدس جهان اسلام یعنی مکه ومدینه خواهد بود. تاکنون آل سعود با بیش از 80 کشور درباره چگونگی برگزاری مناسک حج در سال 2017 گفت و گو کرده است.

عربستان سعودی و ایران در مورد پیامدهای حج در سال 2016 به نتیجه مناسبی نرسیدند. ایرانی ها  به دلیل سهل انگاری های آل سعود در حج، در سال 2016 حضور پیدا نکردند.

دو سال است که از تجاوز عربستان به یمن می گذرد. هر سالی که می گذرد آل سعود بیشتر در باتلاق گرفتار می شوند. در پی شکست ارتش عربستان به دست نیروهای یمن، آل سعود دنبال راهی می گردند تا خود را از باتلاق یمن به سلامت بیرون ببرد تا شاید از این راه بتواند اندک آبرویی برای خود نگه دارد.

عربستان پیش تر می پنداشت که با یورش نظامی به یمن می تواند به برنامه های از پیش طراحی شده خود دست یابد. تاکنون تنها پیامد تجاوز عربستان به یمن این بود است که این کشور محبوبیت خود را در میان شمار بسیاری از یمنی ها از دست داده است.

عربستان دومین کشور وارد کننده تجهیزات نظامی به امید کارآیی تجهیزات نظامی پیشرفته خود به یمن یورش برد. اما با این وجود نتوانست اقدامی انجام دهد. همین عامل باعث شد آمریکا صدور بخشی از تجهیزات نظامی خود به این کشور را به حال تعلیق در آورد.

ایالات متحده آمریکا امیدوار است  نیروهای آل سعود کاربرد درست این اسلحه ها به ویژه سلاح های هوایی را به خوبی آموزش ببینند. تا بلکه بتوانند شهرهای یمن را مورد هدف قرار دهند و بی گناهان زیادی را به خاک و خون بکشند. با بررسی این پیامدها می بینیم که آل سعود برگ دیگری از جنایت های جنگی خود را رو کرده است.

سال 2016 از آغاز تا پایانش برای محمد بن سلمان ولیعهد عربستان، سال ناگواری بود. زیرا آل سعود نتوانستند به برنامه های سیاسی و نظامی از پیش تعیین شده خود جامه عمل پوشند. این موضوع است که موقعیت محمد بن سلمان را به عنوان مسؤول دگرگونی اقتصاد کشور عربستان تهدید کرد.

بسیاری بر این باور هستند که با وجود اعتراض برخی گروه هادر درون آل سعود، سلمان در آینده نه چندان دور پسرش را به عنوان جانشین خود بر می گزیند.

تاکنون خبرهای خوبی از مصر به دست نرسیده است. در سال 2013عربستان سعودی طبق معمول دلارها و راهکارهای سیاسی را برای به قدرت رسیدن  عبدالفتاح السیسی به کار بست. ولی اوضاع به همان روال باقی نماند. اقتصاد مصر با نابسامانی روبرو شد . آل سعود و سران مصر درباره موضع گیری مصر درباره ایران وسوریه و دیگر مسائل گوناگون، اختلاف نظر شدیدی پیدا کردند.

عربستان سعودی در ماه اکتبر سال 2016 قراردادی  به ارزش 23 میلیارد دلار با مصر را  به حالت تعلیق در آورد. بر اساس این قرار داد عربستان سعودی می بایست ماهیانه  700 هزار تن از تولیدات نفتی را در اختیار مصر قرار دهد. نادیده گرفتن این قرار داد پس از آن انجام گرفت که مصر تصمیم گرفت از بیانیه روسیه در مورد سوریه پشتیبانی کند.  با وجود چنین رفتارهای عربستان با دولت مصر و تیره شدن روابط میان این 2 کشور، رییس جمهوری مصر به عربستان سعودی روی خوش نشان نداده است.

این ماه دونالد ترامپ به طور رسمی صندلی حکومت را در ایالات متحده آمریکا به دست می گیرد. ترامپ می تواند مشکلات را در عربستان سعودی  بویژه در مورد سوریه وخیمتر کند.

ترامپ ابراز داشت واشنگتن دیگر به تندروهای سوری کمک نخواهد کرد و در عوض با دولت سوریه برای شکست و نابودی تروریست ها همکاری خواهد کرد. همه اینها می تواند موضع ایران و روسیه را درباره اسد رییس جمهوری سوریه  تقویت کند و در برابر، ریاض را روز به روز پریشان حال تر کند.

ترامپ رئیس جمهور با ترامپ بازرگان خیلی متفاوت است. رئیس جمهور منتخب آمریکا پشنهاد کرد واردات نفت از عربستان سعودی کاهش یابد. او گفت: آمریکا تلاش می کند در زمینه انرژی به استقلال و خود کفایی برسد. ترامپ پیشتر در تبلیغات انتخاباتی خود، عربستان را به دلیل حمله های تروریستی در 11 سپتامبر  مورد نکوهش وسرزنش قرار داد.

هم اکنون آل سعود بدترین زمان های خود را سپری می کنند. اکنون ریاض به روابط خود با آمریکا با تردید می نگرد. بنابراین دولت عربستان سعودی در کنار سیاست خارجی خود و شکست ها و ناکامی های نظامی خود شروع به بازنویسی پیوند اجتماعی خود به صورت یک سویه کرده است.

مهمترین مشکل  داخلی که آل سعود با آن دست وپنجه نرم می کنند ساختار امنیت اجتماعی و دست کشیدن مردم از حقوق سیاسی در عین پایبندی و اذعان به وهابیت است.

همینطور تقسیم قدرت در کشور عربستان میان اعضای آل سعود بسیار مشکل است. بنابراین همه اینها به دگرگونی ساختار اقتصادی واجتماعی و سیطره بیشتر وهابیت بر عربستان و سخت گیری ها منجر خواهد شد.

سلمان بن عبد العزیز  پادشاه عربستان و پسرش محمد بسیاری از تهدیدها را در سال 2017 پیش بینی می کنند. تنها و مهمترین مساله برای آنها وخانواده شان زنده ماندن است.