زندگي بدون سوبسيد...!

سرويس مقالات – مهندس فرهاد كاشاني،مديرعامل شركت آريا ديزل عليرغم كسوت مديريتي در صنعت خودرو يكي از روزنامه نگاران برجسته قديمي در حوزه خودرو مي باشد كه مدت زماني به خاطر تصدي اش بر شركت آريا ديزل،وارد كننده كاميونهاي رنج سنگين رنو از نوشتن دور شده بود كه بنا بر رويه جديد خبرخودرو مبني بر درج مقاله مديران صنعت خودرو ،قبول زحمت نموده و مقاله ذيل را ارسال نمودن كه از ايشان سپاسگزاري مينمائيم.

***

فرض كنيد كه فرزندان يك خانواده هفت نفره،پدر و مادر خود را در يك حادثه ازدست مي دهند و شما به عنوان قيم اين خانواده تعيين شده ايد.درآمد اين خانواده كه هنوز از طريق دريافت اجاره ادامه دارد،ماهي يك ميليون تومانست.يكي از فرزندان نابينا،يكي عقب مانده،يكي بي سواد ولي دو تاي ديگر باهوش بوده و در حين تحصيل بطور نيمه وقت كار كرده و درآمدي نيز دارند.

حال سئوال اين است كه شما اين پول را چگونه تقسيم مي كنيد؟

به نظر مي رسد كه سه راه مشخص وجوددارد:

1- پول را به طور مساوي بين آنها تقسيم كنيد وشرايط زندگي آنها را در نظر نگيريد.

2- با در نظر گرفتن شرايط زندگي سهم بيشتري را به فرزندان نابينا و عقب مانده و حتي شايد بيسواد بدهيد و كمك كمتري به فرزندان با هوش بنمايد.

3- يك مسابقه هوش و زرنگي تشكيل بدهيد كه در نتيجه آن هر فرزندي كه با هوش تر بود بتواند سهم بيشتري را در ماه ببرد ودر نتيجه فرزندان نانبينا و عقب مانده چيزي گيرشان نيايد.

اينكه كداميك از سه روش بالا پسنديده ترهستند بسته به نظر افراد دارد.روش اول مساوات واقعي است.روش دوم عدالت واقعي و روش سوم نه مساوات است ونه عدالت.

در كشورهايي كه سيستم سوبسيد وجود ندارد غصه اي براي انتخاب يكي از سه روش وجود ندارد و خيال همه راحت است.در كشور ما متاسفانه سوبسيد جزئي از زندگي ما شده،نرخ بنزين بين 5تا ده درصد نرخ جهاني و قيمت گازوئيل يك پنجاهم قيمتهاي اروپا و آمريكاست.

حال سئوال اين است كه ما از كداميك از روشها پيروي مي كنيم؟آيا همه ما ايرانيها بطور مساوي از سوبسيد استفاده مي كنيم؟

اگر درآمد نفت را سالي هفتاد ميليارد دلار در سال ايران را هفتاد ميليون نفر در نظر بگيريم ،سهم هرايراني بطور مساوي 1000دلار در سال است.يك راننده تريلي كه كاميون ماكش"MACK" چهل سال دارد با يك حساب ساده،دارد سالي 42000دلار از سوبسيد گازوئيل استفاده مي كند،بنابراين بايد عده زيادي در مقابل از سهم كمتراز يك هزار دلار استفاده بنمايند كه اين راننده بتواند از 42000دلار بجاي 1000دلار استفاده بكند.پس سيستم ما سيستم مساوات نيست.

آيا سيستم ما سيستم عدالت است؟اگر شما صاحب ماشين نباشيد از سوبسيد كمي براي استفاده از تاكسي،اتوبوس،سوخت و حمل غذا استفاده مي كنيد و اگر از افراد مرفه جامعه باشيد و باك ماكسيماي خود را فقط هفته اي يك بار هم پركنيد،داريد ازيك سوبسيد 4600-2300 دلاري بهره مي بريد.در حالي كه صاحب يك دوچرخه ممكن است بيش از سالي چند صددلار از اين سوبسيد به طور غير مستقيم بهره نبرده و سهم يك غير مستقيم فردنانبيناي خانه نشين از اين هم كمتر است.

پس در سيستم فعلي سوبسيد ما دو فرزند با هوش بيشترين سوبسيد را گرفته و فرزندان كم هوش ونابينا و كم سواد كمترين سوبسيد را مي گيرند كه انصاف نيست.

سيستمي را مجسم كنيد كه در آن سوبسيدي وجود ندارد.گازوئيل ليتري 560تومانست بنزين نيز درهمان حدود است،نان سنگك 500تومان و دارو بسيار گرانتراز الان است ولي 20ميليون نفر از 70ميليون جمعيت ايران كمك ماهيانه قابل توجهي دريافت مي نمايند كه جبران گراني همه چيز را برايشان مي كند و بقيه كه دستشان به دهانشان مي رسد،پول بنزين ودارو و نان را به قيمت واقعي مي دهند.

سيستم بالا چه محاسني دارد؟

1- از آلودگي هوا در سطح ايران كاسته مي شود.زيرا ديگر كسي ماشين پرمصرف خريداري نمي كند و به خاطر گران بودن بنزين مردم از خيابانگردي بي دليل اجتناب خواهند كرد.

ناوگان اتوبوس و كاميون ما نوسازي خواهد شد زيرا ديگر حتي اتوبوسها و كاميونهاي ده ساله به خاطر مصرف بالا مقبوليتي نخواهند داشت چه رسد به ماشين هاي 40و 50 ساله و دولت هم لازم نيست از مردم تقاضا كند كه ماشينهاي اسقاطي را سوار نشوند.خود مردم ديگر توان سوارنشدن به ماشين هاي كهنه وقديمي به سرعت قيمت خود را از دست خواهند داد.

2-از قاچاق بنزين ،گازوئيل ، آرد و دارو به كشورهاي همسايه جلوگيري خواهد شد.

3- باصرف مبالغ بيشتر براي اقشار آسيب پذير،از ميزان فقر در جامعه كاسته خواهد شد.

4-عدالت بيشتري برقرار خواهد شد وافراد مرفه ازهيچ گونه سوبسيدي برخوردار نخواهند بود.

سيستم فعلي سوبسيد ما باافزايش بي رويه مصرف بنزين بالاخره به ورشكستگي خواهد رسيد وهر چه زودتر اين بيماري علاج گردد به نفع همه ماست.