صنعت خودرو در انتظار

علی رغم پتانسیل های فراوان موجود در صنعت خودروی کشور ، یعنی خودروسازی و قطعه سازی به دلیل عوامل محیطی بیرونی این صنعت کلیدی کشور نه تنها آن طور که از آن انتظار می رود به پیش نمی رود ، بلکه در صورت تداوم بی توجهی به آن ، باید در انتظار خبرهای ناخوشایندی در این صنعت باشیم .

وقتی به حجم سرمایه گذاری های انجام شده ، قابلیت ساخت قطعات خودرو ، دانش فنی بومی شده ، نظام های کیفی و مدیریتی و سایر زیر ساختهای اساسی در این صنعت و بویژه بخش قطعه سازی توجه می کنیم ، آنچه بیش از هر چیز باعث نگرانی می شود این است که آیا این همه تلاش و از خود گذشتگی که حتی از بیرون از مرزهای کشور باعث حیرت و تعجب شده است با روند موجود از بین خواهد رفت ؟!!

در حال حاضر آنچه بیش از هر مشکل دیگر باعث بروز مشکلات و کندی شدید در حرکت چرخ صنعت خودروی کشور شده کمبود نقدینگی است . این مشکل با بروز مشکلات در نظام اقتصادی جهان در صنعت خودروی جهان نیز رخ نمود اما تصمیم گیران حوزه اقتصاد و صنعت در این کشورها خیلی سریع با تزریق نقدینگی در این صنعت استراتژیک از شدت یافتن مشکلات کاستند.

اما تفاوت میان صنعت خودروی ایران با صنعت خودروی سایر کشورها وجود دارد و آن پتانسیل بالقوه بازار است که بدرستی تا این لحظه از آن استفاده نشده است . هنوز تقاضای مؤثر قابل توجهی در بازار داخلی ایران وجود دارد به گونه ای که تلاش فراوانی از سوی کشورهای صاحب صنعت خودرو برای رخنه به بازار ایران صورت می گیرد.

آنها خوب می دانند که وجود بازار فروش ، کلید اصلی عبور از بحران است . حال آنکه در ایران نه تنها توجهی به این مزیت نمی کنیم ، بلکه با روشهای غیر کارشناسی، بازار داخلی را به دست خودمان از حالت فعال به رکود و توقف گرایش می دهیم .

جالب اینجاست که این کار در قالب انتظار کاهش قیمت و بدون توجه به شرایط محیطی صورت می گیرد . این بی توجهی از چند بعد به صنعت خودرو آسیب های جبران ناپذیری وارد خواهد کرد که بازگشت به حالت اولیه نیز به راحتی میسر نخواهد بود .

اول اینکه اشتغال مولد ، که بزرگترین و اصلی ترین مزیت صنعت خودرو و قطعه سازی کشور است ، با شرایط موجود از بین خواهد رفت و صنعت خودرو به عنوان محوری ترین صنعت اشتغال زایی کشور نه تنها از ایجاد شعل جدید باز خواهد ماند بلکه به دلیل آسیب به روند حرکتی این صنعت ، حتی بازگشت به شرایط موجود نیز میسر نخواهد بود . همه ما می دانیم در شرایط فعلی جهان ، حفظ اشتغال ، محوری ترین برنامه ای است که در دستور کار دولتها قرار دارد، آنها می دانند صدمات ناشی از بیکاری و از دست رفتن اشتغال مولد به صورت زنجیره ای به اقتصاد کشور در همه سطوح لطمه می زند.

مورد دوم تخریب سرمایه گذاری های صورت گرفته است چرا که سرمایه گذاری های انجام شده در صنعت خودرو ، دولتی و خصوصی سرمایه های ملی است و تردیدی نیست در شرایط فعلی اقتصاد کشور و حتی درآینده نزدیک نیز نمی توان به این حجم از سرمایه گذاری دست یافت به عبارت دیگر حفظ سرمایه گذاری های صورت گرفته رسالت مهمی بر دوش همه آنهایی است که در کلان و خرد اقتصاد و صنعت کشور هدایت سکان را بر عهده دارند.

مورد سوم شناخته شدن ایران بعنوان یک کشور صاحب صنعت خودروسازی و قطعه سازی می باشد . فرایندی که در عرصه بین المللی دستیابی به آن به سادگی امکان پذیر نیست اگر شرکت رنو خواستگاه تولید تندر 90 را ایران انتخاب می کند نه یک اتفاق ، بلکه حکایت از توانمندیهای صنعتی کشورمان در حوزه ی صنعت خودرو دارد . ولی ما شاهدیم که آنچه در شش ماه گذشته برای صنعت خودرو رخ داده خوشایند نیست و همه دست مایه های حاصل شده از این تلاش ملی در مقابل چشمانمان دچار ضعف و کندی نگران کننده شده است چرا که دستیابی به تکنولوژی و دانش روز فنی و بکارگیری پیچیده ترین نرم افزارهای مهندسی و مدیریتی در چرخه صنعت خودرو و قطعه سازی هم اکنون به سادگی صورت می گیرد و این موضوع از چشمان تیز بین رقبای بین المللی پوشیده نیست .

اگر این صنعت را با همه مزیتهایش بعنوان یک سرمایه ملی می خواهیم حفظ کنیم می توانیم به عملکرد کشورهای بزرگ صاحب صنعت خودرو توجه کنیم . آنگاه خواهیم دید که در بالاترین سطوح مدیریتی در دولت و قانون گذاری برای حفظ صنعت خودروی خود تلاش می کنند و به هر ترتیب ممکن در جهت رفع کاستی های این صنعت گام بر می دارند . مثلاً اقدامات صورت گرفته با استفاده از مکانیزمهای مختلف اقتصادی و قانونی در کشورهای بزرگ صنعتی برای تأمین نقدینگی در صنعت خودرو قابل توجه است همین مشکل یعنی نقدینگی جاری در حال حاضر در صنعت خودروی کشورمان نیز وجود دارد .

آیا حفظ صنعت خودرو و قطعه سازی برای کشور ما مهمتر است و یا کشورهایی که صنعت خودرو بخشی از صنایع توسعه یافته آنها محسوب می شود؟ ما در ایران صنایع پیشروی زیادی نداریم که از کنار مشکلات صنعت خودرو به سادگی عبور کنیم . در هر حال صنعت خودروی کشور در انتظار حرکت تصمیم سازان اقتصادی و صنعتی است . نباید بار دیگر با تأخیر در تصمیم گیریها هزینه سنگینی را به اقتصاد و صنعت کشور تحمیل کنیم و بجز افسوس و از دست دادن فرصت و نهایتاً خسارتهای جبران ناپذیز ، عایدمان نشود.

ساسان قرباني

كارشناس صنعت خودرو و قطعه سازي