آزمايشي که به فاجعه انجاميد

در اوکراین مراسم یادبود قربانیان فاجعه هسته اي چرنوبیل برگزار شد. 25 سال پیش براثر انفجار نیروگاه هسته اي چرنوبيل، بخش‌های وسیعی از اروپا به مواد رادیواکتیو آلوده شد و دهها هزار نفر جان خود را از دست دادند. هنوز هم صدها هزار نفر آواره‌اند.

به گزارش دويچه وله، قرار بود آزمایش از کار افتادن برق راکتورنیروگاه هسته اي چرنوبيل قبل از شروع به کار در ماه دسامبر سال 1983 انجام شود. اما تصمیم گرفته شد تا این آزمایش در شیفت شب 25 آوریل سال 1986 انجام شود.

متخصصان با انجام آزمایش قطع کامل برق می‌خواستند اثبات کنند که انرژی باقی مانده در توربین‌ها تا هنگام روشن شدن ژنراتورهای اضطراری کفایت می‌کند.

این آزمایش با ترکیبی از ناتوانی و عدم آگاهی متخصصان، واکنش‌های زنجیره‌ای و ناکارآمدی تدابیر امنیتی به فاجعه انجامید. ساعت یک و 23 دقیقه بامداد راكتور شماره 4 نیروگاه اتمی چرنوبیل منفجر شد.

سئوالاتی که هنوز هم بی جواب مانده‌اند

هنوز کسی نمی‌داند چه مقدار مواد رادیو اکتیو پس از انفجار در فضا منتشر شده است. رهبران اتحاد شوروی سابق همه تلاش خود را برای مسکوت نگه‌داشتن فاجعه به خرج دادند. هیچ رسانه اي اجازه انتشارخبر در زمینه اين فاجعه هسته اي را نداشت.

نیکلای فومین یکی از ساکنان شهر پریپیات می‌گوید: «تا سه روز پس از فاجعه هسته اي هنوز 45 هزار نفر از ساکنان شهر از آن بی خبر بودند و تازه پس از آن بود که شهر را تخلیه کردند».

روز 28 آوریل آزمایش‌ها در سوئد نشان دادند که میزان رادیو اکتیو در هوا افزایش یافته است. از این روز دیگر امکان مخفی نگه‌داشتن فاجعه وجود نداشت و خبر "حادثه جدی" در نیروگاه چرنوبیل به سراسر جهان مخابره شد.

در حالی که صدها هزار نفر بی خبر از همه چیز در كي‌يف در مراسم رسمی اول ماه مه شرکت کرده و مشغول راهپیمایی بودند، هزاران نفر از ماموران آتش‌نشانی و سربازان ارتش بدون هیچ تجهیزات ایمنی برای خاموش کردن راکتور در تلاش بودند.

25 سال بعد از این فاجعه هنوز هم ابعاد آن مشخص نیست. آژانس انرژی هسته‌اي بعدها آمار کشته‌شدگان را از 4 هزار نفر به 9 هزار نفر تصحیح کرد. سازمان "گرین‌پیس" تعداد افرادی را که در اوکراین، روسیه و بلاروس به سرطان مبتلا شده‌اند، 90 هزار نفر اعلام کرده است.

مهندسان اتحاد شوروی پس از آنکه نتوانستند تشعشعات اتمی ناشی از انفجار را تحت کنترل خود درآورند، تصمیم گرفتند راکتور را با بلوک سیمانی بپوشانند. این محفظه اما پس از 25 سال ترک برداشته و تعمیر آن بیش از یک میلیارد یورو هزینه به همراه دارد.