کد خبر: ۳۳۱۹۵۶
تاریخ انتشار: ۱۲:۱۰ - ۲۱ مهر ۱۳۹۴

ظرفیت های خالی شهرک های صنعتی در انتظار سرمایه گذاری

به گزارش گروه صنعت خبر خودرو، شهرک های صنعتی حال و روز خوشی ندارد ، سکوتی معنادار فضای اکثر این شهرک ها را در برگرفته است ، شهرک هایی که قرار بود با ایجاد واحدهای کوچک و زودبازده ، گره گشای چرخ صنعت باشد و با سرمایه های خرد کمک حال بنگاه های بزرگ صنعتی شوند.

سیدمحمدعلی ابریشمی مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران می گوید: 941 شهرک صنعتی مصوب داریم که 748 شهرک و ناحیه صنعتی دارای برق ، 688 شهرک و ناحیه صنعتی دارای آب ، 579 شهرک و ناحیه صنعتی دارای تلفن ثابت و 457 شهرک و ناحیه صنعتی دارای گاز است و  در مجموع 752 شهرک در حال بهره برداری داریم و نزدیک به 16 هزار هکتار زمین تا به حال به متقاضیان واگذار شده و حدود 20 هزار هکتار زمین نیز اماده واگذاری است .

وی با بیان اینکه هم اکنون 62 هزار قرار داد با واحدهای صنعتی منعقد شده است ، می افزاید : نزدیک به 31 هزار واحد در حال بهره برداری است و بقیه با پیشرفت های فیزیکی مختلف در حال دیوارکشی و احداث سوله یا خرید و نصب ماشین الات است ، البته برخی از متقاضیان با وجود دریافت زمین هیچگونه اقدامی نکرده یا به طور متوسط زیر 10 درصد کار کرده اند.

گروه خبری خبرگزاری صدواسیما هم سری به چند شهرک صنعتی در مناطق مختلف کشور زد.

ابتدا به شهرک صنعتی عباس اباد در حدود 50 کیلومتری شرق پایتخت رفتیم، شهرکی به وسعت یک هزار و 30 هکتار که تاکنون 1438 واحد صنعتی در ان استقرار یافته اما تعداد قراردادهای سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران حدود دو هزار و 78 واحد است.

پای درد دل صنعتگران این شهرک نشستیم ، سیدجمال موسوی تولیدکننده تجهیزات ساختمانی می گفت : " توان جذب دستکم 500 نیروی کار را دارم اما به دلیل نبود بازار و مشکلات نقدینگی، زیر ظرفیت کار می کنیم و 10 کارگر جذب کردیم فقط برای اینکه چراغ کارکاه روش بماند."

رقابت پذیری با کالاهای وارداتی به لحاظ قیمت تمام شده تولید همواره به عنوان پاشنه آَشیل تولید داخلی مطرح است به گونه ای که بسیاری بر این باورند کالاهای بی کیفیت و ارزان چینی بخشی از تولید داخلی را به تعطیلی کشانده است.

امار گمرک حکایت از واردات 20 میلیاد و 852 میلیون دلار کالا در شش ماه سال جاری به کشور دارد هر چند دستکم 20 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش نشان می دهد و البته به همین میزان هم باید واردات قاچاق سالانه را به ان اضافه کرد وارداتی که نه تنها حقوق و عوارض دولتی را پرداخت نمی کند بلکه با هر یک میلیارد دلار واردات قاچاق  دستکم یکصد هزار فرصت شغلی را به نیروی کار خارجی هدیه می کند.

امروز دغدغه تولید کنندگان داخلی فقط واردات نیست بلکه فضای ناعادلانه حاکم بر رقابت بین تولید داخلی و واردات است.

حمید عظیمی از تولید کنندگان پوشاک در  شهرک صنعتی عباس اباد می گوید : هیچ اشکالی ندارد و کالای چینی ، ترکیه ای یا دیگر کشورهای اروپایی باشد اما کالاهای ایرانی هم باشد و این مصرف کننده است که باید در نظر بگیرد کدام کالا را خرید کند قیمت های ما با کالای وارداتی کاملا رقابت پذیر است اما مشکل ما واردت قاچاق است ما قادر به رقابت با کالای قاچاق به لحاظ قیمت تمام شده نیستیم !

برخی تولید کنندگان فعال در این شهرک صنعتی حتی صادرات هم دارند و این یعنی کیفیت و قیمت رقابتی.

محمد علی علاقبند مدیر تولید کننده ماشین الات صنایع لبنی فعال در این شهرک صنعتی می گفت: به عراق ، افغانستان ، ترکمنستان و آلمان صادرات داریم و اخیرا نیز صادرات به کانادا را در دستور کار قرار داده ایم .

مهدی مظلوم مدیر یک واحد  تولید کننده قفل و یراق الات  در این شهرک صنعتی هم گفت:" می توانم مثل خیلی از افرادی که برای کسب درامد بیشتر ، تولید را رها کردند در جاهای دیگری سرمایه گذاری کنم یا حداقل با سپرده گذاری نزد بانک ها زندگی بدون دغدغه ای داشته باشم اما از اینکه هر روز 150 کیلومتر از تهران تا شهرک صنعتی عباس اباد می آیم و بر می گردم راضی هستم و هیچ چیزی نمی تواند من را به اندازه خوشحالی کارگرانی که به امید کسب روزی حلال به اینجا می ایند خوشحال کند.

شهرک صنعتی اشتهارد ، شهرکی در 120 کیلومتری تهران از دیگر شهرک های صنعتی حومه پایتخت است ، شهرکی با 2100 واحد صنعتی که فقط 800واحد آن فعال است البته با 30 درصد ظرفیت.

همین طور دنبال یک واحد صنعتی فعال می گشتیم که حضور فردی در مقابل درب ورودی یکی از واحدهای صنعتی نظر ما را جلب کرد.

علی کارگر یک واحد ریخته گری است که می گفت : بیشتر کارگران این واحد به مرخصی اجباری رفته اند ، به عبارتی اخراج شده اند ، الان کار نیست چه بسا من هم در اینده نزدیک اخراج شوم ، یک سال است که نامزد کرده ام حتی نتوانسته ام پول کافی برای اجاره یک خانه را تامین کنم چه برسد به تامین هزینه های ازدواج.

در حین صحبت با این کارگر ، مدیر واحد هم کنجکاو شد که موضوع چیست وقتی فهمید موضوع بحث چیست سر درد دلش باز شد.

سید رضا کریمی گفت: یکی از مشکلات ما مالیات بر ازرش افزوده است که به 9 درصد رسیده است و در بسیاری از کشورهای از مصرف کننده دریافت می شود اما در کشور ما چون تولید کننده دست به نقد تر است ان را از تولید می گیرند.

وی افزود: قبلا ما 30 درصد حداقل حقوق کارگران را بابت حق بیمه به بیمه پرداخت می کردیم اما الان تمامی مزایای کارگران را نیز باید به این حداقل دستمزد اضافه کنیم و 30 درصد ان را بپردازیم .

کریمی ، گریزی هم به حذف یارانه های انرژی زد و گفت : در پنج سال گذشته بعد از حذف یارانه ها قیمت حامل های انرژی افزایش یافت و یارانه های وعده داده شده به تولید هم پرداخت نشده است.

وی افزود : سرمایه گذاران تمامی زندگی خود را در این واحدهای صنعتی ریخته اند اما برای سرمایه در گردش بامشکل جدی نقدینگی مواجه هستند ، ملکی هم برای به وثیقه گذاشتن در بانکها ندارد و بانکها واحدهای صنعتی را هم به عنوان وثیقه قبول نمی کنند چرا که از وضع نابسامان تولید اطلاع دارند.

غلامرضا محمدی مدیر یک واحد تولید تجهیزات الکترنیکی هم افزایش مطالبات از دستگاه های دولتی را یکی از مشکلات اصلی تولیدکنندگان عنوان می کند و می گوید:مطالبات از شرکتهای دولتی زیاد شده است به طوری که هم اکنون حتی قادر به پرداخت حقوق کارکنان هم نیستیم حتی مجبور به تعدیل نیرو نیز شده ایم .

وی می افزاید:  متاسفانه سیاستهای دولت در مهار تورم موجب تشدید رکود و کاهش قدرت خرید در جامعه شده و به مشکلات واحدهای تولیدی افزوده است.

مدیر این واحد تولیدی می گوید: ما هیچ مطالبه ای از دولت نداریم فقط چوب الای چرخ تولید نگذارند ، طلب ما را بدهند و اگر از تصمیم گیری های جزیره ای خوداری کنند ، بخش تولید قادر به اداره خود است.

وی می افزاید: تولید نیازمند سرمایه در گردش است ، باید تسهیلات ارزان قیمت با دوره بازپرداخت و دوره تنفس به تولید پرداخت شود تا تولید جان بگیرد و در کنار این اقدمات باید زمینه برای کنترل کالاهای بی کیفیت و ارزان قیمت گرفته شود تا تولید رقابت پذیر باشد.

علی سلیمانی مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان تهران هم می گوید: صنایع کوچک نمی توانند دپارتمانهای ویژه برای بخش های مختلف از جمله تسهیلات بانکی و تامین مالی ، مشکلات تولید و مسائل حقوقی داشته باشند و لازم است همه سازمانها از جمله مجلس شورای اسلامی با تصویب قوانین مورد نیاز و بانکها با اعطای تسهیلات به بخش صنعت در تحقق این هدف مهم مشارکت کنند.

وی با بیان اینکه حدود 40 هزار صنف در قالب 18 هزار واحد تولیدی صنعتی در شهرک های صنعتی استان تهران فعالیت می کنند که شرکت شهرکهای صنعتی متولی ساماندهی انها است ، می افزاید : 8500 واحد تولیدی صنعتی در 17 شهرک صنعتی استان تهران ساماندهی و مشغول تولید یا درحال استقرار ، نصب و راه اندازی ماشین الات هستند و شرکت شهرکها براساس برنامه باید واحدهای پراکنده در شهر تهران را به شهرک های صنعتی منتقل کند.

سلیمانی افزود : حدود 800 هزار نفر در رشته های مختلف تولیدی ، صنعتی و صنوف در شهرک های صنعتی و مجموعه استان تهران مشغول فعالیت هستند که با ساماندهی انها به شهرک های صنعتی ، تعداد شاغلان به یک میلیون و 200 هزار نفر افزایش می یابد.

شهرک صنعتی شهرکرد در منطقه ای به وسعت 476هکتار  با ظرفیت ایجاد 443 واحد صنعت است که تاکنون 250 واحد ان به بهر برداری رسیده و ظرفیت ایجاد اشتغال برای دست کم پنج هزار نفر را داراست.

گنجی مدیرعامل این شهرک با اشاره به علت تعطیلی واحدهای تولیدی مستقر در شهرک های صنعتی می گوید : 65 درصد علت تعطیلی واحدهای صنعتی در این شهرک ناشی از کمبود نقدینگی است و عدم دریافت تسهیلات مورد نیاز برا ی تامین سرمایه در گردش است ، به طوری که همین امر موجب تاخیر در نوسازی ماشین الات نیز شده است.

وی می افزاید : بعد از نقدینگی ، 15 درصد علل تعطیلی واحدها ناشی از بازاریابی نامناسب یا از دست رفتن بازارهای صادراتی و داخلی به دلیل واردات کالاهای مشابه است . همچنین ده درصد واحدها نیز به دلیل نوسازی نکردن ماشین الان و فرسودگی ان از گردونه تولید خارج شده است.

همچنین تامین نشدن مواد اولیه به دلیل مشکلات تحریم و سایر مشکلات نظیر اختلاف شرکا از دیگر عوامل تعطیلی واحدهای تولیدی محسوب می شود.

مدیر یکی از شرکت های فعال در شهرک صنعتی شهرکرد می گوید :  بزرگترین واحد تولید نیترات خاورمیانه را با فناوری بومی ایجاد کرده ام و از دولت وام بالاعوض نمی خواهیم،  یارانه گاز و برق هم نمی خواهیم فقط برای تولید مزاحمت ایجاد نکند کافی است.

شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان در سال 1369 کار خود را با سه شهرک صنعتی اغاز کرد و هم اکنون 22 شهرک و ناحیه صنعتی مصوب و یازده شهرک و دو ناحیه صنعتی دارد و  اوضاع در واحدهای تولیدی مستقر در این شهرکها هم همچون دیگر همتایان است.

مدیر یک واحد تولیدی فعال در زمینه قطعات مستقر در  شهرک صنعتی زنجان  می گوید:وقتی فصل کار اغاز می شود قیمت مواد اولیه با نوسان همراه می شود و  قیمت ها بصورت تصاعدی افزایش می یابد و ضمن کمیاب شدن در بازار از نظر کیفیت هم با مشکل مواجهیم.

وی قفل شدن تسهیلات بانکی برای تولید را یکی دیگر از  مشکلات پیش روی بخش صنعت می داند و می می گوید : بانک به ما فرصت و زمان کافی برای پرداخت اقساط معوق نداده است و با  شهرک صنعتی هم بابت زمین و احداث سوله با مشکل مواجه شدیم.

مدیر یک واحد تولیدکننده سازه های فلزی مستقر در این شهرک هم می گوید : تولید ما متناسب با ظرفیت ایجاد شده ، نیست و ما می توانیم 50 نفر اشتغال مستقیم داشته باشیم و ماهانه 150 تا 200 تن محصول تولید کنیم اما تولید ما در شش ماه به 10 تن هم نرسید.

وی می افزاید : علت ان کاهش نقدینگی و سرمایه درگردش و همکاری نکردن مدیران برای بازاریابی در کشورهای همسایه از مهم ترین موانع تولید در شرایط کنونی است.

مدیر این واحد تولیدی می گوید : وقتی یک واحد کوچک تولیدی ایجاد می شود با روش های

مختلف به ما فشار می اورند و مشکل درست می کنند ، در حالی که واحدهایی که غیر قانونی فعالیت می کنند نه کد اقتصادی دارند نه برگه فروش صادر می کنند اما ما موظف به صدور برگه فروش و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستیم که سبب می شود کار به ما ارجاع نشود چون برای سفارش دهنده گران تمام می شود.

اوضاع در شهرک صنعتی ارومیه هم چندان تفاوتی با دیگر شهرک های صنعتی ندارد و یک صنعتگر فعال در این شهرک صنعتی می گوید : دولت به پیمانکاران پول نمی دهد و همین باعث افزایش هزینه های تولید و به تبع ان پایین امدن قدرت خرید مشتریان ما و کاهش فروش شده است.

وی می افزاید : قبلا بیش از 80 اشتغال مستقیم داشتیم و 200 نفر بصورت غیر مستقیم با این صنعت ارتباط داشتند و متاسفانه الان کمتر از 30 نفر مشغول کار هستند.

مدیر یک واحد تولید کننده رادیاتور در شهرک صنعتی ارومیه هم می گوید : ما این واحد صنعتی رادیاتورسازی ورشکسته را که صنعتی نوپا در ایران است ، احیا کردیم و حدود 3 سال است که در کشور تولید می شود و پیش از این وارد می کردیم.

وی می گوید : با راه اندازی این واحد صنعتی جلو واردات رادیاتور وانیلی گرفته شد اما مشکلات عمده صنعت و تولید نقدینگی و بازار است ، از نظام بانکی که نمی توان تسهیلات گرفت و اگر هم بتوانیم وام بگیریم باید 27 تا 30 درصد نرخ بهره پرداخت کنیم و چون امکان فروش تولیدات با 30 درصد سود وجود ندارد ، نمی توانیم چنین وام هایی را دریافت کنیم.

مدیر این واحد صنعتی می افزاید: 90 درصد مواد اولیه مورد نیاز  خود را از داخل تامین می کنیم

اما چون واحدهای بزرگی مثل فولاد مبارکه می گویند پول کالا را باید یک تا دو ماه قبل از تحویل پرداخت کنیم ، نقدینگی کافی نداریم و نمی توانیم خرید کنیم و مجبوریم مواد اولیه مورد نیاز را با قیمت بالاتر از بازار تهیه کنیم . بدین ترتیب قیمت محصولات تولیدی ما گران تر خواهد بود و نمی توانیم پاسخگوی مشتریان باشیم .حدود 18 نفر در این مجموعه کار می کردند اما اکنون ظرفیت ما جذب تا 50 نیروی کار است.

شرکت شهرک های صنعتی فارس نیز از دیگر مجموعه های صنعتی است.

این شهرک برای ایجاد 26  ناحیه صنعتی و استقرار 15 هزار واحد صنعتی و یکصد و پنجاه هزار شغل طراحی شده است .

به گفته فعالان این شهرک صنعتی هم اکنون 12 درصد واحدهای در شهرک های صنعتی استان فارس غیر فعال است و 70 درصد مشکل انها نقدینگی و سرمایه در گردش اعلام می شود.

مدیر کارخانه تولید گوشی تلفن همراه مستقر در شهرک صنعتی فارس می گوید: متاسفانه چون در شبکه بانکی مطالبات معوق داریم از امکانات تسهیلات بانکی نمی توانیم استفاده کنیم که این وضعیت بزرگترین لطمه ای است که به تولید کننده وارد می شود و هم اکنون با نیمی از ظرفیت کار می کنیم.

این حال و روز حاکم بر بنگاه های اقتصادی مستقر در شهرک های صنعتی است ، بنگاه هایی که قرار بود با توجه به ویژگی های تعریف شده برای صنایع کوچک همچون قدرت تصمیم گیری سریع و توان بالا  در جذب فناوری ؛ زمینه ساز جهش اقتصادی باشد.

تجربه کشورهای پیشرو صنعتی در دستیابی رشد سریع در تولید و اشتغال و صادرات نشان می دهد که مسیر انتخاب شده برای ایجاد رونق ، توسعه واحدهای صنعتی کوچک و صنایع زود بازده بوده است.

ایران با نزدیک به 81 هزار واحد صنعتی کوچک از نظر تعداد و میزان سهمی که در اشتغال صنعتی دارد مشابه کشورهای توسعه یافته است اما از لحاظ ارزش افزوده فاصله زیادی با کشورهای بزرگ دنیا دارد.

از واحدهای صنعتی کوچک با سهم 92 درصدی از فعالیتهای صنعتی و برخورداری از مزیت ها و توانمندی های بالقوه به عنوان نوک پیکان اقتصاد مقاومتی یاد می شود.

صنایع کوچک علاوه بر ایجاد حدود یک میلیون اشتغال صنعتی و در اختیار داشتن 17 درصد از تولید و ۸ / ۱۶  درصد از ارزش افزوده بخش صنعت ،10 درصد از کل صادرات غیر نفتی کشور را در اختیار دارد.

البته اغلب واحدهای صنعتی کوچک با وجود توانمندی هایی که دارد برای رونق تولید و توسعه اشتغال با مشکلات مالی ، کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش مواجه است و براوردها نشان می دهد در صورت تامین 12 هزار میلیارد تومان اعتبار برای طرح های صنعتی نیمه کاره یا دارای درصد پیشرفت فیزیکی بالا می توان در مدتی کمتر از یک سال بیش از 250 هزار فرصت شغلی جدید ایجاد کرد.

سید ابریشمی مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران می گوید : از مجموع 31 هزار واحدی که در شهرک های صنعتی در حال بهره برداری است نزدیک به 5600 واحد در دوره های مختلف به ویژه طی سالهای 84 تا 92 به دلیل مشکلات مختلف از جمله افزایش یکباره نرخ ارز ، واردات محصولات مشابه ، اثار مخرب افزایش قیمت سوخت و انرژی و حذف بازار ؛ از بین رفته است.

وی بر این باور است که حدود 40 درصد از واحدهای صنعتی متوقف قابل برگشت است و حدود 20 درصد از واحدهایی که زیر ظرفیت کار می کند تا پایان سال آینده به ظرفیت کامل می رسد

و 190 هزار شغل جدید با برگرداندن این واحدها به شرایط عادی فراهم می شود.

سید ابریشمی همچنین به مسائل و مشکلات واحدهای صنعتی کوچک اشاره می کند و با بیان اینکه 70 درصد مشکلات واحدها کمبود نقدینگی است و این مشکلات به اطلاع دولت رسیده است ، می گوید : اقدامات دیگری نیز انجام شده است ، با بانک صنعت و معدن که بانک توسعه ای است و تمام منابع خود را در اختیار بخش های صنعت و معدن قرار می دهد ، هماهنگ کردیم با ایجاد یک بانک ویژه صنایع کوچک موافقت کند یا یکی از معاونت های این بانک به عنوان صنایع کوچک فعالیت کند.

وی می افزاید : البته صندوق ضمانت صادرات و صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک را هم داریم که پیش از این مستقل عمل می کرد اما اکنون یک پیوندی بین سازمان صنایع کوچک ، بانک صنعت ومعدن ، صندوق سرمایه گذاری صنایع کوچک ایجاد شده است.

سید ابریشمی همچنین به قول مدیرعامل بانک صنعت و معدن مبنی بر کمک دو هزار میلیارد تومانی این بانک به صنایع کوچک اشاره می کند و می گوید : برای تسریع در روند پرداخت تسهیلات ؛ کارشناسی و اعطای تسهیلات به معاونان صنایع کوچک در استانها با هماهنگی سرپرستان بانک واگذار شده است و مشاوران اموزش دیده ویژه صنایع کوچک جایگزین مشاوران بانکها  شده اند.

وی با بیان اینکه این مشاوران گزارش بررسی های فنی اقتصادی را به بانک صنعت و معدن ارائه خواهند کرد و واحدهای کوچک بسیار سریعتر از گذشته به تسهیلات دسترسی پیدا می کنند ، می گوید : باید مشخص شود یک سرمایه گذار کجا سرمایه گذاری کند ، محصول ان چه باشد ، بازارش کجاست ، ایا این تولید کننده خود را به بازارهای صادراتی متصل کرده است یا خیر و ایا قادر به جذب سرمایه از منابع مختلف همچون گرفتن شریک ، پیش فروش محصول یا خرید مواد اولیه به صورت مدت دار است.

وقتی مدیرانی بتوانند خود را با شرایط اقتصادی کشور وفق داده اند و بازارهای مختلف را انتخاب کرده اند در کار خود موفق بوده اند درمقابل واحدهایی هم هستند که خود را به بازارهای داخلی و منابع بانکی محدود کرده اند و نمی توانند به تولید ادامه دهند.

به هر حال تحریم های ظالمانه غربی ها در چند سال اخیر و همچنین برخی مدیریت های داخلی ناکارامد سبب ایجاد رکود اقتصادی شده است اما هستند بنگاه هایی که موفق شدند با افزایش کارایی منابع درونزا و رشد بهره وری ؛ روند رو به رشد تولید خود را پایدار کنند.

ظرفیت های زیربنایی و زیرساختی و همچنین فضاهای اماده تولید هم از مزیت های این محیط های صنعتی و اقتصادی محسوب می شود که می توان در دوره پساتحریم به خوبی استفاده کرد.

باید شرایط محیطی هم اماده شود چون تولید و تلاش برای استخراج ارزش افزوده از منابع و حامل های ارزش افزوده و ثروت همواره تحت تاثیر عوامل درون زا و برون زاست.

مدیریت شرایط محیطی در اختیار مدیریت بنگاه های اقتصادی نیست اما مسئولان بنگاه های اقتصادی عوامل درونی را بهتر می توانند ، مدیریت کنند و اگر در دوره پساتحریم و جذب سرمایه گذاری های خارجی این مزیت ها مدنظر باشد ، می تواند به رشد و توسعه اقتصادی کشور هم کمک کند.

 

نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
طراحی و تولید: "ایران سامانه"