مشورت دارویی بیماران روزه دار

 معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: بیمارانی که روزه می گیرند نباید بدون مشورت با داروساز یا پزشک معالج خود اقدام به قطع یا تغییر و کاهش دوز مصرفی دارو نمایند.

دکتر مهران ولایی افزود: بیماران نباید بدون مشورت با داروساز یا پزشک معالج خود، اقدام به قطع دارو، تغییر یا کاهش دوز مصرفی، تغییر در تعداد دفعات مصرف دارو، عدم رعایت فاصله زمانی و یا تغییر زمان مصرف نمایند.

معاون غذا و داروی دانشگاه، روزه داری و چگونگی مصرف داروها در ماه رمضان را یکی از نگرانی های بیماران دانست و گفت: در طی این ماه  تغییرات بسیار زیادي در بدن رخ می دهد که این امر می تواند وضعیت بیماري و دارو درمانی افراد را تحت تاثیر قرار دهد.

وی افزود: در خصوص مصرف دارو در مورد بیمارانی که مجاز به روزه داری هستند و همزمان به مصرف داروها نیاز دارند راهکارهایی وجود دارد که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره نمود.

- زنان باردار، شیرده و بیماران مبتلا به دیابت، فشارخون، روده تحریک پذیر، یبوست، زخم هاي گوارشی، اختلالات کلیوي و... باید پیش از اقدام به روزه داري، با پزشک معالج خود در خصوص اقدام به روزه داري و همچنین نحوه مصرف داروها، مشورت نمایند.

- مصرف کافی آب و مایعات با توجه به نقش مهم آنها در دفع داروها و متابولیت های ناشی از آنها باید مورد توجه  قرار گیرد و در فاصله بین افطار تا سحر به میزان کافی آب و مایعات به خصوص در بیمارانی که دارو مصرف می کنند برسد، این اقدام ضمن تأمین نیاز بدن روزه داران به مایعات، به خصوص در زمانی که ماه مبارک رمضان در فصل گرما قرار دارد، شرایط لازم را برای دفع مناسب داروها و متابولیت های آنها از بدن فراهم خواهد کرد.

- بیماران نباید بدون مشورت با داروساز یا پزشک معالج خود، اقدام به قطع دارو، تغییر یا کاهش دوز مصرفی، تغییر در تعداد دفعات مصرف دارو، عدم رعایت فاصله زمانی و یا تغییر زمان مصرف بنمایند.
رعایت نکردن این اصول می تواند منجر به عدم کارآیی دارو، عدم دستیابی به اثرات درمانی، بروز اثرات جانبی و تشدید بیماري شود.

- بیمارانی که انسولین مصرف می نمایند قبل از اقدام به روزه داري باید با پزشک معالج خود  مشورت نمایند. تمامی مبتلایان به دیابت، نیاز به تنظیم و کنترل مرتب قند خون بسیار مهم است.
بیمار و خانواده فرد مبتلا به دیابت بایـد در رابطـه بـا خطـرات احتمـالی تهدید کننده فرد بیمار درایام روزه داري مورد مشاوره قرار گرفته و همچنین در مورد علائم افزایش و کاهش قند خون، اندازه گیري قند خـون، تنظـیم وعـده هاي غذایی، فعالیت بدنی و مصرف داروها در ماه مبـارك آمـوزش لازم را دریافت کنند. به علاوه روش درمان و اقدامات لازم در صـورت بـروز مشـکل به همراه بیمار آموزش داده شود.

- با توجه به اهمیت زیاد خطر تغییر دوز دارو در بیماران مبتلا به بیماري انسدادي ریوي (COPD) و صرع در ایام روزه داری،  پزشکان و داروسازان باید به بیماران صرعی در رابطه با قطع دارو و بازگشت حملات تشنجی می شوند مشاوره دقیق بدهند. همچنین باید توصیه های لازم  به بیماران مبتلا به آسم که با قطع داروهاي استنشاقی و افشانه هاي تنفسی دچار حملات آسمی می شوند ارائه شود.

- در خصوص داروهای با خاصیت ادرارآور (مُدِر) لازم است، براي جلوگیري از ازدست رفتن آب بدن، با نظر و مشورت پزشک معالج اقدام به کاهش دوز این داروها در بیماران روزه دار بنماید.

- جهت درمان برخی عفونت در فرد روزه دار، پزشک معالج می تواند اقدام به تجویز آنتی بیوتیک هایی بنماید که به جاي چند بار مصرف در طی روز، یک یا دو بار در روز مصرف شود.

- در خصوص تداخلات دارو با غذا که مي تواند باعث كاهش، افزايش يا تاخير در رسيدن دارو به غلظت مناسب آن در خون شود نیز مشورت با دکتر داروساز امری ضروری و مفید می باشد. شدت تداخل و اين كه آيا اثر آن بر جذب دارو مثبت است يا منفي، به عوامل چندي نظير ماهيت فيزيكي و شيميايي دارو، فرمولاسيون، نوع غذا، و فاصله زماني بين خوردن غذا و مصرف دارو بستگي دارد. دو عامل آخر مي توانند در طي ماه رمضان كه الگو و تركيب غذاها تغيير مي كنند، اثر افزايش يافته اي داشته باشند.