بیکاری و طعم تلخ استخدام بی‌ ضابطه

روزنامه «آرمان» - نگین باقری: معضل بیکاری قدمت زیادی دارد و در هر دوره انتخاباتی وعده اول و آخر نامزدها برطرف کردن آن است. گرچه دولت‌های نهم و دهم نتوانستند وضعیت اشتغال را ساماندهی کنند، اما نمی‌توان از دستاورد درخشان دولت یازدهم در این زمینه چشم پوشید.

 

با وجود این، در وضعیت بحرانی اشتغال هم اخباری مبنی بر استخدام بی و پایه اساس در شهرداری تهران انتشار یافت که عاری از حواشی نبود. از سوی دیگر، محمد باقر قالیباف، شهردار تهران، در مناظره نامزدهای ریاست‌جمهوری اعلام کرده که در برنامه‌ریزی‌های خود قصد دارد به صورت اورژانسی مشکلات کوتاه‌مدت محرومان و نیازمندان را حل و فصل کند. او حتی ایجاد پنج‌میلیون شغل را به بیکاران وعده داده است، در حالی که با اندکی تامل می‌توان دریافت که در زیرمجموعه او افراد غیر متخصص راه یافته و صندلی‌های اشتغال را با رابطه پر کرده‌اند.

 

با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت که بزرگ‌ترین مشکل جوانان بیکاری است که باید برای آن چاره اندیشی کرد. گرچه در دولت یازدهم اقدامات راهبردی در این زمینه انجام شده است، اما هنوز برخی مشکلات باقی است. در این میان نمی‌توان استخدام‌های بی ضابطه در شهرداری را نادیده گرفت، چون در اینکه بخش زیادی از نیروهای شهرداری مدرک دیپلم و زیر دیپلم دارند شکی نیست؛ مساله پر سر و صدایی که مدت هاست مطرح شده است. دی سال گذشته رئيس سازمان سابق سازمان شهرداري و دهياري‌هاي كشور در این باره گفت که شهرداري در داشتن نيروهاي متخصص داراي تحصيلات عاليه و باكيفيت دچار محدوديت است، به گونه‌ای که بيش از ٧0‌‌هزار نفر از شاغلان در شهرداري‌ها در قالب نيروهاي شركتي و پيمانكاري شهرداري مشغول به كار هستند. به گفته علی نوذرپور جالب‌تر اينكه هزينه حقوق اين گروه از افراد در هزينه‌هاي جاري شهرداري‌ها و در رديف حقوق و مزايا ثبت نمي‌شود و چون قرارداد پيمانكاري دارند، حقوق آنها نيز در رديف پروژه‌هاي عمراني پرداخت مي‌شود.

 

بنابراين نوعي نبود شفافيت هم در هزينه‌هاي جاري و عمراني شهرداري‌ها ايجاد مي‌شود. مساله‌ای که در گزارش حسابرسی شهرداری تهران بارها و بارها به میان آمده و این سازمان را زیر سوال برده است. این در حالی است که بر اساس پیش‌بینی‌ها نیز قرار بود آزمون استخدامی شهرداری برای به کارگیری پنج‌هزار نفر اول بهمن سال گذشته برگزار شود که با نامه سازمان امور اداری و استخدامی کشور لغو شد. این سازمان دلیل لغو این آزمون را مغايرت با قوانين و به درخواست سازمان شهرداري و دهياري‌هاي كشور اعلام کرد. همزمان با دوره تبلیغات انتخاب ریاست‌جمهوری تخلفات شهرداری تهران بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده است.

 

 

اسفند سال گذشته یکی از اعضای شورای شهر در جلسه غیر علنی شورا در مورد تخلفات در شرکت بهره‌برداری متروی تهران گفت: سازمان بازرسی کل کشور در گزارش 93 صفحه‌ای خود در مورد شرکت بهره‌برداری متروی تهران نسبت به جذب 4200 نفر نیروی مازاد طی سال‌های 91 و 92 اعلام تخلف کرده است؛ کارکنانی که تعداد آنها 82‌درصد افزایش داشته و میزان حقوق و اضافه کاری آنها از حدود چهار‌میلیارد تومان در سال 90 به حدود 15‌میلیارد تومان در سال 92 رسیده، یعنی معادل 275‌درصد افزایش یافته است. چنانچه سرانه حقوق پرسنل این شرکت بین 9 تا 11‌میلیون تومان است. به گفته رحمت‌ا... حافظی بر اساس گزارش سازمان بازرسی، 400 نفر از این پرسنل جذب ‌شده اخیر بالای 40‌ سال سن دارند که مدرک تحصیلی 50‌‌درصد این افراد زیر دیپلم بوده است. همچنین ٣0‌‌درصد هم زیر پنجم ابتدایی یا بی‌سواد هستند. از سوی دیگر، استخدام ٣00نفر از نیروهای شرکت بهره‌برداری مترو منتسب به افراد خاص از جمله مداحان، هیات‌مدیره، افراد کشوری و لشکری است که در گزارش سازمان بازرسی کل کشور با ذکر نام از آنها یاد شده است.

 

همزمان محسن سرخو، یکی دیگر از اعضای شورای شهر در این مورد به دیدبان گفت: اطلاعاتی که من از کمیته طبقه‌بندی مشاغل شرکت بهر‌ه‌برداری مترو کسب کرده‌ام حاکی از این است که بعضی از این افراد بدون اینکه واجد شرایط باشند، تنها به واسطه نسبت فامیلی که با بعضی از افراد و مسئولانی داشته‌اند که عضو «ستادهای انتخاباتی» در ‌سال ٩٢ بوده‌اند، در پست‌هایی به کار گرفته شدند که هیچ‌تخصصی در آن نداشتند که ظاهرا اصل و مبنای این استخدام‌ها هم داشتن نسبت فامیلی با افراد خاص بوده است. ماه جاری نیز بار دیگر پرونده استخدام در شهرداری توسط عضو دیگر شورای شهر گشوده شد. غلامرضا انصاری با بیان اینکه در شهرداری افراد متخصصی نداریم، به ایلنا گفت: مجموع تخلفات شهرداری در دو دوره شهرداری قالیباف و احمدی‌نژاد در قرن اخیر سابقه نداشته و اگر این پرونده‌ها رو شود روی دولت خدمتگزار سفید خواهد شد.

 

از این رو بر اساس استخدام‌های شهرداری و اینکه باید فرصت‌های برابر در اختیار همگان قرار گیرد ابهام زدایی در این زمینه ضروری است، چراکه جوانان بسیاری با تحصیلات عالیه همچنان مسیر پر پیچ و خم بیکاری را برای پیدا کردن شغلی می‌پیمایند، بدون آنکه بر اساس توانمندی‌هایشان صاحب جایگاه شوند، در حالی که افراد بی صلاحیت بسیاری هم به استخدام شهرداری درآمده و بیشتر از حقشان به مزایا دسترسی دارند. بنابراین این مساله جلوه گر بی‌عدالتی و ناهنجاری در جامعه است، جامعه‌ای که در آن برخی افراد به پشتوانه منفعت و رنگ و بوی انتخاباتی حق جوانان بیکار را پایمال می‌کنند تا به اهداف مورد نظر خود دست یابند و به تبع آن تنها جوانان بیکار به ویژه تحصیلکردگان بیکار نیز بیشتر از پیش ناامیدتر شده و همچنان از وضعیت نابسامان اشتغال دم می‌زنند، معضلی که گره آن قابل گشایش است.

 

 

یک نماینده تهران درباره وعده ایجاد پنج‌میلیون شغل توسط شهردار تهران در گفت‌و‌گو با «آرمان» می‌گوید: اگر آقای قالیباف رئیس‌جمهور شود، ما دوست داریم 10‌میلیون شغل ایجاد کند، اما ایشان باید برنامه خودشان را برای این ادعا مطرح کند. محسن علیجانی زمانی می‌افزاید: البته دولت آقای روحانی سالی 700‌هزار شغل ایجاد کرده است که به‌طور طبیعی با زیرساخت‌هایی که ایجاد شده و با توجه به رفع تحریم هسته‌ای، بحث برجام آثار اقتصادی خود را بهتر نشان می‌دهد. او اظهار می‌کند: اگر به بخش کشاورزی، صنعت، آتی تی و زیر ساخت‌های مختلف اقتصادی نگاه کنیم و با توجه به سیاست خارجی که در زمینه سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی به وجود آمده طبیعی است که دولت دوم آقای روحانی می‌تواند سالی بیش از یک‌میلیون شغل ایجاد کند. علیجانی زمانی اضافه می‌کند: با توجه به زیرساخت‌های فراهم‌شده توسط دولت یازدهم هر کسی که رئیس‌جمهور شود می‌تواند بیش از یک‌میلیون شغل در سال ایجاد کند و این نتیجه زحماتی است که آقای روحانی کشیده‌اند.

 

او ادامه می‌دهد: اگر مردم مجددا استمرار این راه را انتخاب کنند مطمئن باشند که وضعیت اشتغال بهتر می‌شود. این نماینده تهران عنوان می‌کند: در دو دوره قبلی درآمد ارزی دولت 800‌میلیارد دلار بود و نتوانستیم در دیپلماسی خارجی و با توجه به رویکرد دولت‌های نهم و دهم موفق عمل کنیم، چرا که ادبیات مناسبی در دیپلماسی جهانی نداشتیم و محدودیت‌هایی ایجاد شد. او بیان می‌کند: اما با تلاش‌های آقای روحانی، مسائل برجام حل و زمینه‌ای مهیا شد که با تقویت تولید و اشتغال بخش عمده‌ای از نیازهای کشور به خوبی پاسخ داده شود. علیجانی زمانی در مورد استخدام‌های بی ضابطه می‌گوید: در هر جایی که استخدام انجام می‌شود باید قانون لحاظ شود. برای مثال دستگاه‌های اجرایی مانند شورای شهر، سازمان برنامه و بودجه و... بر اساس برنامه‌ریزی و نیازهای موجود چه به لحاظ تخصص و چه به لحاظ تحصیلات باید جذب نیرو داشته باشند. از این رو چنین استخدامی بلامانع است، ولی اگر دستگاهی قوانین را زیر پا گذاشت باید با آن برخورد شود. او تاکید می‌کند: با توجه به اینکه دولت یازدهم تعاملات عزتمدارانه و سازنده با دنیا را در دستور کار خود قرار داده است، وضعیت اشتغال روز به روز بهتر می‌شود.

 

علیجانی زمانی توضیح می‌دهد: وقتی تولید باشد، باید صادرات انجام شود. صادرات در گرو این است که تحریمی وجود نداشته باشد. برای مثال وقتی 5/2 بشکه نفت صادر می‌شود، پول به کشور تزریق شده و می‌توانیم در زمینه فراهم کردن زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری کنیم. به عبارتی 200‌میلیارد دلار در حوزه نفت و گاز ایجاد می‌شود. او بیان می‌کند: به‌طور طبیعی اگر دوره دوم دولت آقای روحانی ادامه یابد با زیرساخت‌هایی که دولت یازدهم فراهم کرده اشتغال بهبود می‌یابد. او تاکید می‌کند: حتی اگر دولت‌های دیگری نیز بر سر کار بیایند، راه آقای روحانی را پیش گیرند، در عرصه دیپلماسی دستاوردهای برجام را حفظ کنند و بتوانند همه لایه‌های مختلف را در کشور جذب کنند، ایجاد بیش از یک‌میلیون شغل در سال تضمین شده است.