فعالیت 10 برابری شرکت های غیر رسمی لیزینگ در سال های اخیر

به گزارش خبر خودرو، مدیر عامل و نایب رییس هیات مدیره لیزینگ (واسپاری) آتیه صبا در خصوص وضعیت کنونی لیزینگ خودرو در کشور گفت: بر اساس آمارهای بانک مرکزی، از حدود 40 شرکت لیزینگ، حدود 90 درصد در زمینه لیزینگ خودرو فعالیت می نمایند که اساسا جهت گسترش لیزینگ خودرو در کشور بسیار مفید است. از سوی دیگر، بر اساس صورت های مالی نه ماهه منتشر شده توسط شرکت های لیزینگ که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرش شده اند، در حال حاضر حداکثر حدود 20 تا 25 درصد از تولیدات خودرو سازان کشور و وارد کنندگان اصلی خودرو توسط شرکت های لیزینگ (دارای مجوز فعالیت) به دست مصرف کننده نهایی می رسد، و مابقی توسط شبکه های فروش آنها عرضه می گردد.

امید روحانی در گفتگو با خبرنگار خبر خودرو در پاسخ به سوالی مبنی بر نوع نگرش اذهان عمومی به لیزینگ خودرو گفت: چنانچه شرایط مطلوب را در دسترس بودن محصول با قیمت و شرایط مناسب برای مصرف کننده نهایی تعریف نماییم، به واسطه حضور شرکت های لیزینگ غیر رسمی در صنعت لیزینگ کشور و هم چنین فعالیت مستقیم غالب تولید کنندگان و وارد کنندگان خودرو در زمینه فروش اقساطی، متاسفانه خودرو با قیمت و شرایط مناسبی به دست مصرف کننده نهایی نمی رسد و در اغلب موارد، عدم تجربه خوب مشتری در مواجهه با چنین شرکت هایی، موجب ذهنیت سازی منفی از حوزه فعالیت لیزینگ در اذهان جامعه می گردد. متاسفانه سوء استفاده های بسیار زیادی در زمینه فروش لیزینگی خودرو به وقوع پیوسته است در سال های اخیر به دلیل نبود نظارت کافی توسط نهاد ناظر بر موسسات پولی غیر بانکی (شرکت های واسپاری)، 10 برابر شرکت های رسمی و دارای مجوز، شرکت های غیر رسمی در این بازار فعالیت کرده اند که امیدواریم با درایت بانک مرکزی و آگاهی بیشتر مردم، شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.

وی در ادامه گفت:البته واقعیت امر این است که تا امروز بازار صنعت لیزینگ در شرایط رقابت کامل قرار نگرفته و به همین دلیل اغلب شرکت های لیزینگ اقدام به عرضه خدمات به صورت ترجیهی در بین مشتریان خاص خود می نمایند.

وی در خصوص این که چرا شرکت های خودروساز لیزینگ انجام می­دهند گفت: این موضوع مطلق نیست و برخی از خودرو سازان درصدی از فروش شان را به فروش لیزینگی مستقیم اختصاص داده اند و در عین حال از کمک سایر لیزینگ ها نیز استفاده می کنند با این وجود، در اصول حکمرانی خوب، یکی از وظایف نهاد نظارتی، تدوین و ابلاغ آیین نامه ها و دستورالعمل های مکفی جهت تسهیل کسب و کار در یک صنعت می باشد؛ متاسفانه دستورالعمل اجرایی تاسیس، فعالیت و نظارت بر شرکت های لیزینگ، در ماده 53 آزادی عمل برای اصناف جهت فروش اقساطی کالای خود را فراهم کرده است.

امید روحانی در ادامه افزود: چنانچه ما بر اساس نظریه سیستم ها به تخصص گرایی اعتقاد داشته باشیم می بایست آنچه در زنجیره ارزش هر شرکت جزو فعالیت های محوری و کلیدی محسوب نمی گردد را برون سپاری نماییم تا توسط سازمان های تخصصی برای آن موضوع فعالیت صورت گیرد در حال حاضر، اغلب خودرو سازها اقدام به ایجاد سازمان فروش نموده اند در صورتی که بیشترین توجه آنها می بایست بر ایجاد، نظارت و توسعه شبکه فروش به ویژه در استان ها متمرکز گردد، این در حالی است که در حال حاضر، شاهد ایجاد عاملیت های فروش مشابه فعالیت لیزینگ ها در برخی خودرو ساز ها هستیم، در هر صورت، بر اساس تئوری های توزیع قدرت در سازمان، متاسفانه اغلب سازمان ها و مدیران تمایل به تمرکز فعالیت ها و اعمال کنترل روی حوزه فروش دارند و به نظر می رسد اتخاذ استراتژی co-sourcing یا هم سپاری در حوزه فروش خودرو راه برون رفت از این مرحله می باشد.

وی تصریح کرد: Co-sourcing تلفیقی از برون سپاری و درون سپاری است، زمانیکه یک فعالیت توسط نیروهای داخلی و امکانات و منابع بیرونی صورت می گیرد، مثلاً زمانی که یک سازمان برای انجام یک فعالیت، از یک تیم مشاوره تخصصی و یا امکانات یک مؤسسه تخصصی استفاده می نماید با اتخاذ این استراتژی، قاعدتا حضور لیزینگ ها به عنوان بازوی اصلی و تخصصی شرکت های خودرو ساز جهت تسهیل در اعتبار سنجی مشتریان و ارائه خدمات مطلوب تر به مشتریان نهایی پر رنگ تر خواهد شد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا خودروسازان لیزینگ را به شرکت های لیزینگی واگذار نمی کنند گفت: شرکت های لیزینگ جهت اخذ تسهیلات از موسسات مالی جهت گسترش فعالیت شان، توسط دستورالعمل های بانک مرکزی محدود شده اند و این نشان می دهد که گسترش نفوذ لیزینگ در جامعه فارغ از نوع محصول، نیازمند بازنگری جدی در این خصوص توسط سازمان ناظر یعنی بانک مرکزی است.

مدیر عامل لیزینگ آتیه صبا با اشاره به مزایای لیزینگ خودروسازها گفت: اعتماد جامعه به لیزینگ خودرو سازها به واسطه بهره مندی از هویت خودرو ساز اصلی مناسب است و همچنین امکان ارائه خدمات به طیف گسترده تری از مردم را فراهم می نمایند.

وی در خصوص معایب لیزینگ خودروسازها گفت: شرکت های لیزینگ خودروساز معمولا در همان ابتدا برای شما تعیین می کنند که خودروی تان را چند روزه تحویل می دهند در حالیکه تحت تاثیر سیاست های تولید و فروش شرکت خودرو ساز اصلی قرار دارند و معمولا شرکت های لیزینگ خودروساز به دلیل نوع قرارداد فروش، نیازمند ضامن یا ارائه چک یا سفته می باشند.

امید روحانی در ارتباط با تفاوت لیزینگ خودروسازها با لیزینگ شرکتهای مستقل گفت: اساسا شرکت های لیزینگ مستقل از خودرو سازها، بر اساس اساسنامه قابلیت فعالیت در طیف وسیع تری از محصولات مورد نیاز آحاد جامعه صنعتی و عموم مردم را دارند با این حال، در حوزه لیزینگ خودرو نیز تفاوت هایی دارند از جمله اینکه معمولا شرکت های لیزینگ از شیوه اجاره به شرط تملیک استفاده می کنند در صورتی که خودروسازها معمولا از روش فروش اقساطی بهره می گیرند همچنین تخصص گرایی و سرعت عمل در فروش توسط لیزینگ ها بالاتر است زیرا موضوع مالكیت، اجاره و استرداد مورد اجاره در صورت عدم ایفای تعهدات از سوی مستاجر و فروش مجدد آن روشی است كه یك شركت لیزینگ با تكیه بر تجارب و تخصص های خود از عهده آنها برمی آید در این راستا می توان ادعا نمودكه شركت های لیزینگ می توانند بدرستی به عنوان بازوی اجرائی بانك ها، مؤسسات مالی و ارگان های اقتصادی دارای سرمایه، عمل نمایند.

وی افزود: شرکت های لیزینگ در طول مدت اجاره مالك مورد اجاره است و لذا استهلاك دارائی فقط در دفاتر مالك ثبت می شود و مستاجر از این بابت مسئولیت قانونی ندارد و این موجبات افزایش بازدهی برای خریداران سازمانی می گردد همچنین یكی از خصوصیات دیگر عملیات لیزینگ توسط شرکت های لیزینگ انعطاف پذیری آن است، بطوریكه براساس مكانیزم های خاص خود و در رابطه با قراردادهای متنوع می تواند خود را با شرایط متقاضی مطابقت دهند این خصوصیت در رابطه با پرداخت اقساط، تعدیل مرحله ای قرارداد و تسویه زودتر از موعد و جایگزینی مستاجر قابل ذكر و بررسی است همچنین شركت های لیزینگ به تبع عدم تبعیت از مصوبات شورای عالی بانكها و با عنایت به پوشش قابل قبول ریسكهای احتمالی، می توانند درخواست متقاضیان را از لحاظ میزان اعتبار مورد نظر به نحو مطلوبی اجابت نمایند که موجبات انعطاف پذیری بیشتر شرکت های لیزینگ نسبت به خودرو سازها می گردد.

مدیر عامل لیزینگ آتیه صبا در خصوص لزوم تحقیق و پژهش در زمینه لیزینگ گفت: از مسئولین بانک مرکزی و به ویژه رئیس پژوهشکده پولی و مالی بانک مرکزی تقاضا داریم که گروه پژوهشی در زمینه لیزینگ را نیز در این پژوهشکده فعال نمایند متاسفانه بیش از 90 درصد توجه این نهاد پژوهشی حوزه پولی و مالی بانک مرکزی، معطوف به فعالیت بانک ها می باشد و اساسا سایر نهادهای پولی غیر بانکی از جمله لیزینگ ها مورد اقبال و توجه کافی حتی در حوزه تحقیق و پژوهش قرار نمی گیرند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر، اغلب لیزینگ ها تک محصولی بوده و در حوزه لیزینگ خودرو فعالیت می نمایند. در صورتی که یکی از ابزارهای اصلی و مهم در اختیار بانک جهت اطمنیان از هزینه کرد تسهیلات در زمینه موضوع ارائه تسهیلات، اقدام از طریق شرکت های لیزینگ می باشد.

وی در ادامه افزود: به صورت خیلی کلی، فعال شدن fin-tech ها (فین تک ها) یا شرکت های استارت آپ در حوزه لیزینگ می تواند جهت تسهیل استفاده مردم از خدمات لیزینگ ها مورد توجه قرار گیرد فین‌تکیافناوری مالیبه معنای کاربرد نوآورانه فناوری در ارائه خدمات مالی است اهداف فین تک ها، ایجاد تحول در صنعت مالی از جمله لیزینگ ها و شکل دهی دوباره به آن با رعایت ۳ اصل اساسی کاهش هزینه ها (در عین حفظ کیفیت و افزایش سرویس های مالی)، حذف بروکراسی ها و شکستن محدودیت های زمانی و جغرافیایی و توانایی هوشمندانه در ارزیابی خطر ها و ریسک های احتمالی می باشد برای مثال چنانچه استارت آپ ی شکل بگیرد که خدمات لیزینگ ها را برای مشتریان مقایسه نماید و مشتریان نهایی قادر باشند سفارش خود را به صورت آنلاین به شرکت های لیزینگ ارائه نمایند، تحولی شگرف در زمینه ترغیب مردم برای استفاده از لیزینگ ها ایجاد می گردد.

مدیر عامل لیزینگ آتیه صبا در خصوص نگرش مردم نسبت به موضوع لیزینگ گفت: آنچه بر اساس تجربه این جانب به عنوان self-image (تصویر ذهنی) مردم از لیزینگ می توانم بیان کنم آن است که افرادی که از خدمات لیزینگ ها استفاده نموده اند احتمالا حدود 50-60 درصد رضایت دارند ولی مساله جدی آن است که شاید کمتر از 10 درصد افراد جامعه با شرکت های لیزینگ، تجربه مواجه شدن و استفاده از خدمات آنها را داشته اند.

وی افزود: آنچه باعث عدم دید مثبت در جامعه شده است، به نظر اینجانب اول عدم اطلاع رسانی مقتضی شرکت های لیزینگ از خدمات شان و حتی نحوه بهره مندی افراد می باشد. نکته دوم، احساس جعبه سیاه بودن محاسبات لیزینگ و نکته سوم، بوروکراسی پیچیده و گاها طولانی فرایند لیزینگ است.

وی در پایان گفت: البته لازم به توضیح است که در کشور ما کتاب ها و مجلات تخصصی در حوزه صنعت مالی کمتر انتشار یافته است و این موضوع موجبات عدم آگاهی مطلوب افراد جامعه از حوزه مالی یا اصطلاحا پایین بودن دانش و سواد مالی جامعه شده است این موضوع نشان می دهد که بانک مرکزی می بایست در زمینه اطلاع رسانی و هم چنین ایجاد آگاهی عمومی مثبت در خصوص لیزینگ ها فعالانه تر به ایفای نقش بپردازد.