افزایش صادرات، سیب زمینی و گوجه را گران کرد

روزنامه ایران: در حالی که این روزها شایعاتی مبنی بر کاهش تولید سیب زمینی و گوجه فرنگی، عامل گرانی این دو محصول زراعی در بازار، عنوان می‌شود اما آمار رسمی حاکی از آن است که تولید گوجه فرنگی امسال افزایش داشته و تولید سیب زمینی نیز بدون تغییر نسبت به سال گذشته بوده است. در این میان، تنها عاملی که دلیل گرانی این محصولات معرفی می‌شود، صادرات است که امسال رشد چشمگیری داشته است.

آن طور که آمارها نشان می‌دهد، امسال ۱۴۷ هزار تن سیب زمینی صادر شده که نسبت به سال گذشته که این میزان ۷۹ هزار تن بوده، ۸۶ درصد رشد داشته است. از سوی دیگر، در ۵ ماه گذشته ۳۰۶ هزار تن گوجه فرنگی از کشور صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۲۵ درصد رشد را نشان می‌دهد.

«حسین اصغری»، مدیرکل سبزی و صیفی وزارت جهاد کشاورزی چندی پیش در این زمینه گفته بود، «پیش‌بینی می‌شود در سال زراعی جاری ۴ میلیون و ۹۳۱ هزار تن از مزارع سیب زمینی برداشت شود که در مقایسه با سال گذشته ۴ میلیون و ۹۴۰ تن تفاوت قابل ملاحظه‌ای دیده نمی‌شود. در مورد گوجه فرنگی نیز پیش‌بینی تولید کل در سال زراعی جاری ۵ میلیون و ۳۶۴ هزار تن بوده که در مقایسه با تولید سال زراعی گذشته با ۵ میلیون و ۲۶۷ هزار تن، معادل ۹۷ هزار تن افزایش داشته است.»

تقاضای بالا و ایجاد التهاب در بازار

در همین حال، «احمد شهریار» معاون بهبود تولیدات جهاد کشاورزی استان اردبیل در این زمینه در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار داشت: هر چند امسال سطح زیر کشت سیب زمینی به علت کم آبی حدود 500 هکتار کاهش داشته، اما کمبودی در خصوص این محصول در استان نداریم و فقط تقاضای بالا موجب ایجاد التهاب در بازار شده است.وی ادامه داد: امسال 20 هزار هکتار از مزارع استان زیر کشت سیب زمینی رفته و پیش‌بینی می‌شود تا پایان فصل برداشت بتوانیم به 700 تا 750 هزار تن تولید برسیم.

تمایل به صادرات

شهریار در خصوص افزایش قیمت سیب زمینی افزود: با توجه به نوسانات ارزی، کشاورزان بیشتر تمایل به صادرات این محصول دارند و همین موضوع باعث افزایش قیمت آن شده است. اغلب کشورهای همسایه چون عراق، ترکیه، آذربایجان و روسیه خواهان سیب زمینی اردبیل هستند و به همین علت دلالان این محصول را با قیمت حدود 4 هزار تومان مستقیم از زمین‌های کشاورزی خریداری کرده و به این کشورها صادر می‌کنند.

تکمیل نشدن ظرفیت صنایع تبدیلی

برخی نیز دلیل کمبود سیب زمینی را خرید بیش از ظرفیت واحدهای فرآوری این محصول می‌دانند، اما معاون بهبود تولیدات جهاد کشاورزی استان اردبیل اعتقاد دارد که با وجود آنکه ظرفیت صنایع تبدیلی استان 160 هزار تن است، اما تاکنون این واحدها درصد کمی از این ظرفیت را تکمیل کرده‌اند. در واقع کشاورزان تمایلی برای فروش محصول به این واحدها ندارند و ترجیح می‌دهند تمام محصول خود را صادر کنند.

دستورالعملی برای ممنوعیت صادرات نداریم

با این حال، معاون بهبود تولیدات جهاد کشاورزی استان اردبیل خاطرنشان کرد: نیازمندی‌ها در رابطه با صادرات محصول سیب زمینی استان به وزارت جهاد کشاورزی اعلام شده و امیدواریم با پیگیری مسئولان استان و نظر مساعد وزارتخانه این مشکلات برطرف شود.

وی با تأکید بر اینکه تاکنون دستورالعملی برای ممنوعیت صادرات به جهاد کشاورزی استان ارسال نشده، گفت: اعتراض کامیونداران نیز در این زمینه تأثیر چندانی نداشته، زیرا دلالان با پرداخت کرایه بیشتر انگیزه های لازم برای حمل بار را به آنها می‌دهند و براحتی محصول از مزارع بارگیری و به خارج از کشور صادر می‌شود.

فروکش کردن التهاب بازار

این مقام مسئول به کاهش نسبی قیمت سیب زمینی در روزهای گذشته اشاره کرد و گفت: در چند روز اخیر روند صادرات کندتر شده و همین امر کاهش نسبی التهاب بازار را در پی داشته است. در واقع صادرات رسمی این محصول را در استان نداشته‌ایم، اما صادرات غیر رسمی هر چند کاهش داشته ولی همچنان ادامه دارد. بدون شک با ادامه روند کاهش صادرات و به تبع آن کاهش تقاضا در بازار، قیمت سیب زمینی در روزهای آینده باز هم کاهش می‌یابد.

لزوم نظارت دقیق بر قیمت اجناس در بازار

همچنین «محمد صادقی» کارشناس کشاورزی در فارس که قطب تولید گوجه فرنگی در کشور است در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار داشت: متأسفانه تنش‌های کنونی که در بازار است هر چیزی را تحت تأثیر خود قرار داده است.

وی افزود: به‌عنوان مثال، رب گوجه فرنگی که در گذشته با گوجه فرنگی به قیمت 500 تومان تهیه و تولید شده و به قیمتی که روی قوطی آن درج شده به یکباره به قیمت بالاتری که خود فروشنده تعیین می‌کند به فروش می‌رسد، این موضوع نشان می‌دهد که روی فروش کالاها نظارت کافی نمی‌شود.

به‌دنبال افزایش قیمت گوجه فرنگی در روزهای اخیر، ‌قیمت رب گوجه‌فرنگی هم چند برابر شده که برخی از مسئولان معتقدند دلیل آن افزایش قیمت گوجه‌فرنگی نیست، چراکه رب‌هایی که اکنون در بازار است با گوجه‌فرنگی کیلویی ۵۰۰ تا 900 تومان تهیه شده است. این کارشناس کشاورزی تصریح کرد: اخیراً شنیده شده که برخی از مردم کشورهای همسایه به‌دلیل اینکه ارزش پول کشورشان از ریال ما بیشتر شده اقدام به خرید رب گوجه فرنگی به میزان بالا کرده‌اند.

دلالان خریدار اصلی

صادقی درباره فروش مستقیم گوجه فرنگی به دلالان، گفت: به‌دلیل اینکه دلالان خریداراصلی هستند و پول نقد پرداخت می‌کنند کشاورز محصولش را با قیمت بالاتر به آنان می‌فروشد و پولش را نقداً دریافت می‌کند و این مسأله آفت بازار فعلی شده است.

بالا رفتن انگیزه صادرات

«احمد دهقان»، مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی فارس نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» در این باره خاطرنشان کرد: درسال زراعی جاری قیمت تابستانه گوجه فرنگی سر مزرعه تا قبل از تغییر قیمت‌های اخیر بین 500 تا 900 تومان بود که با همین قیمت هم به کارخانجات فروخته می‌شد، اما در یک ماه اخیر با توجه به گران شدن گوجه فرنگی کارخانه‌های تولید رب گوجه فرنگی تا 2 هزار تومان هم این محصول را از سر مزرعه خریداری کرده‌اند.

وی افزود: قیمت رب گوجه‌ای که اکنون افزایش پیدا کرده نباید مشمول محصول تولیدی تاریخ قبل باشد، با توجه به تغییرات و نوسانات ارز، انگیزه صادرات بالا رفته و این محصول هم از مرزهای جنوبی به کشورهای همسایه صادر می‌شود و این خود یکی از دلایل گران شدن گوجه فرنگی و رب گوجه شده است. البته اخیراً وزارت جهاد کشاورزی صادرات گوجه فرنگی را ممنوع اعلام کرده که به‌دنبال این ممنوعیت در شهر شیراز قیمت این محصول از 4 هزار تومان به 2 هزار تومان کاهش پیدا کرده است.

صادرات 2 برابری گوجه فرنگی

در همین حال، «هدایت‌الله رحیمی» مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی فارس هم بدون اشاره به ارقام، صادرات گوجه فرنگی این استان در نیمه نخست امسال را دو برابر مدت زمان مشابه سال گذشته عنوان کرد.

همچنین «خداداد رحیمی»، مدیرکل گمرک فارس نیز بیان کرد: در 6 ماه گذشته، 17 هزار و 729 تن رب گوجه فرنگی به ارزش 24 میلیون و 516 هزار و 419 دلار از استان صادر شده است.

وی میزان صادرات رب گوجه فرنگی استان طی یک ماه اخیر(شهریورماه گذشته) با توجه به گران شدن این محصول را 2 هزار و 598 تن به ارزش 3 میلیون و 678 هزار دلار اعلام کرد و افزود: رب گوجه فرنگی همیشه جزو محصولات برند استان بوده که همچنان به کشورهای حوزه‌های خلیج فارس صادر می‌شود.

کاهش ارزش ملی پول کشور علت گران شدن رب گوجه فرنگی

مدیرکل گمرک فارس علت گران شدن این محصول را کاهش ارزش ملی پول کشور بیان کرد و اظهار داشت: با کاهش ارزش ملی پول کشور، افزایش صادرات محصولات هم طبیعی است و می‌تواند سودآوری برای کشور داشته باشد اما این در حالی است که از سوی مسئولان هم کنترل و مدیریت شود.