پیش‌بینی بارش‌های سنگین در دهه‌های آینده

خبرگزاری ایسنا: یک اقلیم‌شناس وضعیت بارش و دمای ایران را طی ۶۰ سال گذشته تشریح و تاکید کرد که سیل‌های اخیر کشور از پیامدهای گرمایش جهانی و نشانه تغییر اقلیم است و احتمال وقوع خشکسالی های متمادی و بارش های سیل آُسا طی سال های آینده وجود دارد.

ایمان بابائیان با اشاره به اینکه در مطالعات اقلیم باید اطلاعات دوره‌های بلندمدت (حداقل ۳۰ سال) در نظر گرفته و تحلیل شود،اظهارکرد: در ۳۰ سال گذشته، ایران شش درصد کاهش بارش و 0.9 درجه سلسیوس افزایش دما داشته است.

سرپرست پژوهشکده اقلیم‌شناسی مشهد در ادامه گفت: بر اساس مدل‌های ارائه شده از سوی هیات بین الدول تغییر اقلیم (IPCC)، پاسخ اقلیم کشورهای آسیا به‌ویژه غرب آسیا به پدیده گرمایش جهانی، «کاهش بارش» است اما در شبه جزیره عربستان و شمال آفریقا افزایش بارش معنادار و بارش حدی (سنگین و سیل‌آسا) در نتیجه افزایش دمای زمین پیش‌بینی شده است.

به گفته این متخصص حوزه هواشناسی و اقلیم‌شناسی، اگر دمای کره زمین افزایش یابد، بارش‌ها در ایران کم و پیش‌بینی می‌شود در کشورهای واقع در غرب کشورمان شامل عراق، اردن کاهش بارش شدیدتر از ایران باشد البته پاسخ استان‌های جنوب ایران که نزدیک پهنه‌های اقیانوس هند هستند مثل استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان همچنین کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و دریای عمان به گرمایش جهانی، بارش‌های نرمال تا قدری بیش از نرمال است. با این تفاوت خیلی مهم که قطعاً رفتار بارش این مناطق به سوی بارش‌های سنگین پیش خواهد رفت. به نظر می‌رسد تعداد روزهای همراه با بارش در این نقاط کم اما سیل‌آسا شود.

وی ادامه داد: ایستگاه همدان ۶۰ درصد بارش سال زراعی خود را طی فعالیت سامانه‌های اخیر دریافت کرد و بطور میانگین، استان‌های غرب کشور حدود ۳۰ درصد بارش یک سال را در حدود دو یا سه هفته دریافت کردند. می‌توان گفت بارش‌های اخیر نشانی از تشدید رفتارهای غیرطبیعی اقلیم است که به دلیل افزایش بیش از حد گازهای گلخانه‌ای ایجاد شده است. افزایش رفتارهای غیرطبیعی اقلیم، درجه پیش‌بینی پذیری اقلیم را نیز کاهش می‌دهد یعنی صحت پیش‌بینی‌های فصلی کاهش می‌یابد.

بابائیان گفت: اگر برنامه‌ریزی برای مدیریت بارش‌های سنگین و سیل آسا به ویژه از طریق آبخیزداری وجود داشته باشد، می‌تواند موثر واقع شود. همچنین بارش‌های شدید و سیل‌آسا در کوتاه‌مدت در افزایش پوشش گیاهی و کاهش گرد و غبار و آبگیری تالاب‌ها نقش دارد اما همه اینها مسکن و موقتی است و درمان کم بارشی نیست.

سرپرست پژوهشکده اقلیم شناسی در پایان با تاکید بر اینکه آنچه خشکسالی را حادتر کرده «مدیریت منابع آبی کشور» است که سهم آن می‌تواند بیشتر از تغییر اقلیم باشد، گفت: حدود ۸۵ درصد از منابع آب زیرزمینی اضافه برداشت داریم و مصارف عمده کشور متکی به منابع آب زیرزمینی است بنابراین علاوه بر کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساز از طریق مصرف بهینه انرژی باید مدیریت صحیح منابع آبی و استفاده از آب‌های تجدیدپذیر را با جدیت در اولویت قرار دهیم.