عرب‌سرخی: حق نداریم صحنه انتخابات را ترک کنیم

روزنامه ایران موقعیت اصلاح طلبان در انتخابات مجلس یازدهم را در گفتگو با فیض‌الله عرب سرخی، عضو شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان بررسی کرده است.

بخشی از مصاحیه با عرب سرخی:

اساساً یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین بزنگاه‌ها در عالم سیاست، انتخابات است. اما این کنش تابعی است از مجموعه شرایطی که نمی‌شود برایش یک حکم واحد صادر کرد. برحسب اینکه شرایط به چه ترتیبی شکل بگیرد، می‌توانیم کنش‌های متفاوتی در موضوع انتخابات داشته باشیم.

البته اساس نگاه اصلاح‌طلبان به بحث انتخابات مشارکت‌جویی بوده است. اما ممکن است شرایط اجازه مشارکت ندهد که باید در جای خودش به چگونگی مواجهه با آن پرداخت. با این حال اصل بر این است که باید در انتخابات حاضر باشیم. اما انکار نمی‌کنم که این حضور ممکن است با عوامل بازدارنده‌ای مواجه باشد که باید در محدوده انتخابات ارزیابی شوند.

ممکن است ما حتی در انتخاباتی که نتوانیم نامزد داشته باشیم هم شرکت کنیم و بخواهیم از شرایط انتخابات بهره بگیریم یا بر نحوه برگزاری آن اثر بگذاریم یا از میان نیروهای موجود به حمایت از جریان معقول‌تر بپردازیم. بنابراین در یک کلام برخلاف برخی دوستان که به نظر من عجولانه حکم صادر می‌کنند، امروز نمی‌شود درباره انتخابات اسفندماه اظهار نظر قطعی کرد.

منظورم به هیچ وجه این نبود و نیست که بحث درباره انتخابات زود است. برعکس انتخابات موضوعی است که همیشه می‌شود درباره‌اش بحث کرد. من تصمیم درباره مشارکت یا عدم مشارکت را زود می‌دانم. اما بحث درباره انواع مدل‌های مشارکت در انتخابات اگر در مقام صدور حکم قطعی نباشد، اشکالی ندارد. آنچه از طرف آقای حجاریان مطرح شده، به عنوان یک بحث بسیار خوب و کمک‌کننده است و اصلاً فضای مباحث انتخاباتی را باز می‌کند. اما من با آنجایی که به نوعی تصمیم‌گیری در این مقطع تلقی می‌شود، موافق نیستم و معتقد نیستم که امروز زمان خوبی است که ما تصمیم‌مان را اعلام کنیم بلکه باید تلاش کنیم شرایط را به سمت بهبود سوق بدهیم.

در آن یادداشت نوعی نگرانی از وضعیت فعلی اصلاح‌طلبان هم دیده می‌شود. تا آنجا که از مسأله «بقای اصلاح‌طلبی» سخن به میان می‌آید. به نظر می‌رسد اصلاح‌طلبان در این سال‌ها هویت خودشان را تا حدود زیادی به جریان‌های دیگر پیوند زده‌اند و عملکرد طیف گسترده‌ای از چهره‌های سیاسی که با پرچم اصلاح‌طلبی در نهادهای مختلف حضور یافته‌اند، نیاز به نوعی بازیابی هویتی را در میان این جریان سیاسی مطرح کرده است.

به باورم وقتی از جریان اصلاح‌طلبی سخن می‌گوییم تبیین و تحلیل‌مان باید جنبه فکری داشته باشد و این متفاوت است از زمانی که درباره اشخاص منتسب به این جریان سخن می‌گوییم. ممکن است در جریان اصلاح‌طلبی با مدعیانی مواجه باشیم که عملکرد قابل قبولی نداشته‌اند؛ طبیعتاً این افراد بر حسب اینکه دارای چه جایگاه و وزنی در مجموعه نیروهای اصلاح‌طلب هستند، تأثیرات اجتماعی متفاوتی خواهند گذاشت. اگرچه معتقدم همچنان می‌توانیم عملکرد نیروهای اصلی جریان اصلاحات را که با محوریت رئیس دولت اصلاحات تعریف می‌شوند مثبت و قابل دفاع ارزیابی کنیم.

اما اگر نیرویی از جریان اصلاحات به شیوه‌های غیر قابل قبولی در دستگاه‌های اجرایی جایی پیدا کرده و رفتار غیرقابل قبولی از خودش بروز داده است ضمن آنکه آن رفتار قابل نقد است و جریان اصلاح‌طلب را هم در همین حد می‌شود مورد انتقاد قرار داد، اما تفکر و اندیشه اصلاح‌طلبی و نیروهای شاخص و اصلی اصلاح‌طلب از این رفتار عملاً جدا هستند.

در کشور ما شاید نهایتاً ظرفیت 5 یا حداکثر 10 حزب سیاسی وجود داشته باشد. اگر احزاب همفکر به سمت همگرایی و یکی شدن بروند و شرایط برای فعالیت‌شان فراهم شد شاید بشود این اهداف را پیش برد. بالاخره حزب در دنیا یا عملاً از دولت بودجه می‌گیرد یا اجازه دارد یک جور فعالیت اقتصادی کند و خودش را تأمین کند و امنیت اش تأمین شود. احزاب ما چقدر امنیت و امکان اقتصادی دارند؟ اگر امکان اقتصادی نداشته باشند با چه منابعی ساختار و سازمان برای این فعالیت‌ها ایجاد کنند؟ بنابراین حرف‌های مثبت و درستی مطرح شده اما مشکلات ساختاری داریم.

در پاسخ به (اگر شرایط طوری شود که نامزد داشته باشید نگرانی درباره سبد آرایتان ندارید؟):حتی اگر ما از سبد آرایمان هم نگران باشیم باید برای بهبودش تلاش کنیم اما از ترس شکست حق نداریم صحنه انتخابات را‌ ترک کنیم. یک وقت حاکمیت نامزدهای ما را تأیید نکرده یک وقت تأیید شده‌اند اما مجموعه شرایط مردم را ناامید کرده است. باید تلاش کنیم مردم را امیدوار کنیم و به صحنه بیاوریم. حالا اینکه چقدر موفق می‌شویم بالاخره یک روی انتخابات موفقیت و یک روی آن هم شکست است. این چیزی نیست که ما به خاطر آن صحنه انتخابات را ترک کنیم. اما اگر نامزد قابل دفاع نداشته باشیم هم می‌توانیم مثل یک رأی دهنده رأی سفید یا غیرسفید در صندوق بیندازیم.