اوکراین، گروگان ترامپ

ا اواسط ماه مه رابطه آمریکا و اوکراین پیچیده بود؛ سفیر آمریکا بدون دلیلی آشکار فراخوانده شد، رئیس‌جمهوری جدید این کشور درباره مدل حمایت آمریکا خشمگین بود و وکیل شخصی دونالد ترامپ تئوری‌های توطئه علیه کی‌یف مطرح می‌کرد. این رابطه اما اکنون در هرج و مرج کامل به سر می‌برد.

به گزارش ایسنا، واشنگتن پست در گزارشی نوشت، در بحبوحه این آشوب، نام یک چهره غیر منتظره مطرح شد که خودش را مسوول روابط آمریکا – اوکراین معرفی ‌کرد. گوردون سوندلند، سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا هیچ جایگاه ویژه‌ای برای استفاده از این موقعیت حیاتی نداشت و به ظاهر هم برای این پست دیپلماتیک بی‌کفایت به نظر می‌رسید.

مقام‌های کنونی و سابق آمریکا می‌گویند، اما وقتی برخی در کاخ سفید و وزارت خارجه تلاش کردند از میزان سلطه او بکاهند، او کوتاه نیامد و منبع قدرتش را با دو کلمه معرفی کرد: رئیس‌جمهوری آمریکا. او تا چهار ماه بعد همکاری نزدیکی با کرت ولکر، نماینده ویژه آمریکا در امور اوکراین داشت تا روابط واشنگتن با اوکراین را طبق منافع سیاسی رئیس‌جمهوری آمریکا هماهنگ کند.

پیام‌هایی که میان ولکر، سوندلند و دیگر مقام‌های آمریکایی در این دوره رد و بدل شده است، نشان می‌دهد اگر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری جدید اوکراین به تحقیق علیه جو بایدن، معاون رئیس‌جمهوری سابق آمریکا و تضعیف ریشه‌های تحقیقات درباره مداخله روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ متعهد نمی‌شد، کمک نظامی از آمریکا نمی‌گرفت یا از کاخ سفید دعوت نمی‌گرفت.

در یکی از پیام‌های ولکر خطاب به مشاور ارشد رئیس‌جمهوری اوکراین آمده است، تنها در صورتی که زلنسکی بتواند ترامپ را متقاعد کند که "تحولات ۲۰۱۶ را پیگیری می‌کند" می‌شود برای دیدار در کاخ سفید کاری کرد. این پیام بازتاب عقیده ترامپ مبنی بر این است که اوکراین قصد داشته در انتخابات ریاست جمهوری به او لطمه بزند. این پیام‌ها افشاکننده مشارکت مستقیم مقام‌های وزارت خارجه آمریکاست که قسم یاد می‌کنند برای کشورشان خدمت کنند.

همزمان سوندلند، ولکر و رودی جولیانی، وکیل شخصی ترامپ از کانال‌های دیپلماتیک هم برای پافشاری روی درخواست‌های رئیس‌جمهوری آمریکا استفاده کردند. در کانون این رسوایی هم آن تماس ۲۵ ژوئیه ترامپ و زلنسکی قرار دارد که موجب شد فردی از جامعه اطلاعاتی آمریکا به عنوان افشاگر پا پیش بگذارد و بعد جرقه تحقیقات استیضاح زده شود.     

در یک سر این قضیه کشوری هست که خواستار دریافت کمک از آمریکا شده است. اوکراین در پنج سال گذشته بحرانی با نیروهای چریک روس، از دست دادن شبه جزیره کریمه و درگیری مرگبار ادامه‌دار با جدایی‌طلبان روس‌گرا داشته است و به این‌ها باید فساد، مشکلات اقتصادی و بحران‌های سیاست داخلی خود آن‌ها را هم اضافه کرد.

مقام‌های اوکراینی هم طبق متن پیام‌هایی که کمیته‌های مجلس نمایندگان آمریکا شامگاه پنج‌شنبه منتشر کردند، تاکید داشتند که احساس می‌کنند از سوی همتایان آمریکایی خودشان مورد سوء استفاده قرار گرفتند. در پیام بیل تیلور، یک مقام آمریکایی که به کی‌یف اعزام شده بود، آمده است: زلنسکی روی این موضوع حساسیت دارد که اوکراین جدی گرفته شود، نه که ابزاری برای مصرف داخلی، انتخابات دوباره یا سیاست واشنگتن شود.  

این پیام‌ها نشان می‌دهند چگونه یک مقام ارشد دولت آمریکا گفته است ایده معلق کردن کمک نظامی به اوکراین برای اطمینان از امتیازگیری سیاسی ترامپ در انتخابات آمریکا "جنون محض" است. قانون آمریکا استفاده یا بهره‌گیری از کمک خارجی در روند انتخابات داخلی را منع می‌کند. با این همه دونالد ترامپ منکر هرگونه اشتباهی است و جمعه گفت هیچ بده بستانی در کار نبوده است.

پیامک‌های منتشر شده در ماه‌های ژوییه و سپتامبر میان چند مقام عالی‌رتبه آمریکایی رد و بدل شده‌اند؛ کرت ولکر، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور اوکراین که یک هفته پیش استعفا داد؛ گوردون سوندلند، سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا و یکی از حامیان مالی مهم دونالد ترامپ؛ بیل تیلور، یک دیپلمات عالی‌رتبه آمریکایی در سفارت این کشور در اوکراین.

ولکر همچنین به دو مقام دیگر گفته بود که با رودی جولیانی صبحانه خورده و هدف اصلی تماس تلفنی دو رهبر در این دیداد مشخص شده است. در پیامک ولکر آمده است: "از همه چیز مهم‌تر این است که رییس‌جمهوری اوکراین با همکاری در تحقیقات موردنظر موافقت کند." موضوعی هم مطرح است که در ارتباط با اتهامات بی‌اساس به اوکراین مبنی بر کمک این کشور به دموکرات‌ها در انتخابات سال ۲۰۱۶ می‌شود. در این پیامک‌ها در عین حال درباره آنچه که باید در بیانیه بعدی زلنسکی عنوان شود هم صحبت شده است.