از پرندگان محافظت کنید

ایرنا- امروز ۱۲ اکتبر (۲۰ مهر) دومین دوره از روز جهانی پرندگان مهاجر امسال است؛ پرندگانی که از مصائب آلودگی پلاستیکی که انسان‌ها به طبیعت تحمیل کرده‌اند در امان نیستند.

تخمین زده شده در دنیا حدود ۵۰ میلیارد بال پرنده از حدود ۹ هزارگونه وجود دارد که حجم زیادی از آنها مهاجر هستند، برهمین اساس حدود ۵ تا ۷ میلیون بال در فصول مختلف به ایران مهاجرت می کنند، در ایران حدود ۵۳۰ گونه پرنده وجود دارد که از این تعداد حدود ۳۲۰ گونه مهاجر هستند که برخی از آنها جزو پرندگان مهاجر داخلی و برخی خارجی هستند.

ایران به علت موقعیت جغرافیایی و اقلمی متنوعی که دارد از گذشته کریدور اصلی مهاجرت پرندگان بوده است و بر این اساس سالانه حجم زیادی پرنده برای زمستان گذرانی وارد کشور می شوند تا در تالاب های آن ساکن شوند اما در چند سال اخیر عواملی مانند توسعه شهرنشینی، تخریب زیستگاه ها و شکار بی رویه جزو عوامل تهدید آنها شناخته شده است ، البته چندی است پلاستیک نیز به عنوان معضلی حیات پرندگان را تهدید می کند که با توجه به اهمیت موضوع شعار امسال روز جهانی پرندگان با تمرکز بر موضوع پلاستیک «از پرندگان محافظت کنید؛ راهکار رفع آلودگی پلاستیکی باشید» تعیین شده است.

البته هر سال به فراخور شرایط یک شعار انتخاب می شود که بر این اساس سال ۲۰۰۷ پرندگان مهاجر و تغییرات آب و هوایی، ۲۰۰۸ پرندگان مهاجر- پیام آوران تنوع زیستی، ۲۰۰۹ پرندگان مهاجر و موانع مهاجرت، ۲۰۱۰ پرندگان مهاجر در معرض خطر انقراض را نجات دهیم، همه گونه ها مورد توجه هستند، ۲۰۱۱ تغییرات در کاربری اراضی از دید یک پرنده، ۲۰۱۲ پرندگان مهاجر و مردم، با یکدیگر در طول زمان، ۲۰۱۳ شبکه سازی برای پرندگان مهاجر و ۲۰۱۴ مقصدهای مسیرهای پروازی پرندگان مهاجر و گردشگری تعیین شده بود.

شواهد نشان می دهد در چند سال گذشته این عوامل تهدید سبب از بین رفتن تعداد زیادی از پرندگان اعم از مهاجر و بومی کشورها شده است از این رو به منظور افزایش توجه جهانی به موضوع اهمیت پرندگان مهاجر، از سال ۲۰۰۶ توافقنامه پرندگان مهاجر آبی آفریقا - اوراسیا (AEWA) اقدام به نامگذاری و برگزاری روز جهانی پرندگان مهاجر کرده است. در واقع این روز در واکنش به تبلیغات منفی در مورد پرندگان مهاجر که در نتیجه شیوع آنفلونزای مرغی ایجاد شده بود، انتخاب شد.

روز جهانی پرندگان مهاجر یک کمپین آگاهی افزایی سالانه است که بر نیاز به محافظت از پرندگان مهاجر و زیستگاه‌های آن‌ها تاکید می‌کند. این روز که هر ساله در دو نوبت مصادف با دومین شنبه از ماه‌های مه ( اردیبهشت - خرداد ) و اکتبر ( مهر و آبان ) همزمان با اوج مهاجرت در بین پرندگان گرامی داشته‌ می‌شود، امسال با شعار «از پرندگان محافظت کنید؛ راهکار رفع آلودگی پلاستیکی باشید» در روزهای ۱۱ مه ( ۲۱ اردیبهشت ) و ۱۲ اکتبر ( ۲۰ مهر) برگزار می‌شود. هر ساله افراد و سازمان‌های مربوطه در سراسر جهان این روز را با برگزاری فستیوال‌ها، برنامه‌های آموزشی و نمایشگاه‌ها گرامی می‌دارند. تدارک و برگزاری این رویدادها توجه‌ جهان را به پدیده طبیعی مهاجرت پرندگان جلب کرده و نیاز به اقدام برای تضمین بقای پرندگان را برجسته می‌کند.

با توسعه زندگی شهر نشینی مصرف پلاستیک به طور چشمگیری افزایش یافته است و حتی به معضلی برای حیات پرندگان تبدیل شده است، در واقع پلاستیک‌ها با نرخ تولید سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون تن، یکی از پرمصرف‌ترین مواد در جهان هستند در حالی که پلاستیک‌های یک بار مصرف گاهی فقط چند دقیقه پس از استفاده دور انداخته می‌شوند و تا سال‌ها در طبیعت باقی خواهند ماند. این قطعات دور ریختنی سبک و بادوام راه خود را به زیستگاه‌های پرندگان مهاجر پیدا کرده و باعث زخمی شدن و حتی مرگ این پرندگان می‌شوند.

به استناد گزارشی که از پرندگان دریایی و پلاستیک‌ها در سال گذشته منتشر شد، از ۲۵۴ گونه پرنده مورد بررسی ۴۰ درصد با پلاستیک‌ها تماس پیدا کرده، ۲۲ درصد پلاستیک بلعیده، ۳۱ درصد در دام زباله‌های پلاستیکی گیر افتاده و ۸ درصد از مواد پلاستیکی در ساختن لانه‌های خود استفاده کرده‌اند. پس بیایم با کاهش مصرف پلاستیک و حداقل درشت مصرف کردن آن حیات گونه های مختلف موجود در طبیعت از جمله پرندگان را با خطر مواجه نکنیم.