تدابیر کاغذی دولت، مشکل مسکن را حل نمی‌کند

روزنامه توسعه ایرانی: کلاف سردرگم تامین سرپناه، این روزها بیش از همیشه مستاجران را آزار می‌دهد و رونمایی از طرح‌هایی چون ساخت مسکن برای اقشار ضعیف، نتوانسته است حتی کورسوی امیدی در دل صاحبان درآمدهای ثابت در جهت تامین مسکن ایجاد کند.

البته بازار مسکن در ایران یکی از بازارهای پر چالش در سال‌های اخیر بوده است، آن‌قدر که دولت‌های مختلف مهم‌ترین طرح‌های خود را در حوزه مسکن تعریف کرده‌اند. با وجود این، مشکلات در این زمینه همچنان باقی است. برخی کارشناسان مشکل را نه در کمبود مسکن که در توزیع آن می‌دانند.

در آخرین تلاش دولت برای کمک به مستاجران، طرح پرداخت ودیعه مسکن رونمایی شد. آن‌طور که مسئولان وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده‌اند تسهیلات کمک ودیعه مسکن در تهران ۵۰ میلیون تومان، سایر شهرهای بزرگ ۳۰ میلیون تومان و در شهرهای کوچک ۱۵ میلیون تومان با نرخ سود ۱۳درصد و یک ساله است. افرادی که از این وام استفاده می‌کنند طی ۱۲ ماه، صرفا سود تسهیلات را پرداخت می‌کنند و هنوز تصمیمی مبنی بر اینکه افرادی که تمایل دارند اصل وام را به همراه سود پرداخت کنند، گرفته نشده است. وام مذکور با شرایط ویژه‌ای به دهک‌های پایین جامعه تعلق می‌گیرد تا آنها بتوانند از پس افزایش بالای قیمت رهن و اجاره برآیند.

مشکل مسکن، راه‌حل کوتاه‌مدت ندارد

یک فعال کارگری در این باره می‌گوید: نکته اولی که باید درباره چنین وامی گفت این است که تزریق چنین پولی به بازار مسکن خود تورم‌زاست و ممکن است منجر به افزایش قیمت‌ها در بازار رهن و اجاره شود.

«کاظم فرج‌اللهی» در گفت‌وگو با ایلنا می‌افزاید: وقتی چنین وامی اعطا شود خود به خود این توقع وجود دارد که مستاجران می‌توانند پول بیشتری برای ودیعه تهیه کنند و این ممکن است توقع از قیمت‌ها را بالا ببرد.

این فعال کارگری با بیان اینکه البته این وام فراگیر نخواهد بود، می‌گوید: یکی از شروط دریافت وام، داشتن کار و درآمد ثابت است. در شرایطی که اکثر کارگران قراردادهای موقت و حتی دو و سه ماهه دارند و از ارائه دادن مدارک لازم برای داشتن شغل و درآمد ثابت ناتوان هستند، چطور می‌توان انتظار داشت که آنها مشمول این وام شوند؟

فرج‌اللهی با بیان اینکه حل مشکلات بازار مسکن که کارگران را هم به شدت درگیر کرده کوتاه‌مدت نیست، می‌گوید: مشکل اساسی مسکن تورم در این بخش است و تورم رفع نمی‌شود مگر اینکه توزیع به اندازه کافی وجود داشته باشد.

وی ادامه می‌دهد: دولت باید دست به کار شده و خود در تولید و توزیع مسکن به صورت موثر اقدام کند. تولید مسکن نباید چیزی شبیه به مسکن مهر یا ساخت مسکن ۲۵ متری باشد، بلکه امکانات لازم برای تهیه و در اختیار گذاشتن خانه‌های باکیفیت وجود دارد.

به گفته این فعال کارگری، خانه به اندازه کافی در ایران هست، منتها بسیاری از واحدها خالی مانده‌اند و در اختیار افراد قرار نمی‌گیرند. دولت باید این واحدها را شناسایی و با اجرای ضوابطی زمینه خالی ماندن آنها را از بین ببرد. به این صورت تورم در بازار مسکن کاهش یافته و کارگران نیز مشکلات کمتری در این زمینه خواهند داشت.

کارگران منتظر تدبیر دولت هستند

افزایش قیمت اجاره‌بها در حالی است که با گذشت بیش از یک ماه از تصویب افزایش حق مسکن کارگران در شورای عالی کار، هنوز دولت زیر بار تصویب این صورتجلسه نرفته است، موضوعی که مصداق نمک بر زخم کارگران مستاجر است.

قیمت مسکن در سراسر کشور افزایش افسارگسیخته داشته است و جهش بسیار بالایی در بحث مسکن به خصوص در شهرهای بزرگ داشته‌ایم. افزایش 200هزار تومانی حق مسکن صرفا ‌کمکی به کارگران بود وگرنه دردی در زمینه مسکن دوا نمی‌کند

عضو کمیته مزد شورای عالی کار هم درباره مشکل مسکن کارگران و اینکه هنوز افزایش حق مسکن کارگران به تصویب دولت نرسیده است، می‌گوید: میزان حق مسکن کارگران با رشد سرسام‌آور اجاره‌بها صرفاً کمک هزینه‌ای بیش نیست. امسال جهش بسیاری در بحث مسکن در شهرهای بزرگ داشته‌ایم.

محمدرضا تاجیکمی‌گوید: قیمت مسکن در سراسر کشور افزایش افسارگسیخته داشته است. امسال جهش بسیار بالایی در بحث مسکن به خصوص در شهرهای بزرگ داشته‌ایم. در شهرهای بزرگ قیمت‌ها بسیار افزایش یافت. افزایش 200هزار تومانی حق مسکن صرفا ‌کمکی به کارگران بود وگرنه دردی در زمینه مسکن دوا نمی‌کند.

تاجیک می‌افزاید: چند ماه از سال جدید گذشته است و هنوز حق مسکن 200هزار تومانی کارگران که شورای عالی کار یک ماه پیش آن را مصوب کرده بود، پرداخت نشده است. مقرر بود این حق مسکن از ابتدای تیرماه پرداخت شود و این درحالی است که در چند ماه اخیر قیمت مسکن و اجاره مسکن وضعیت سرسام‌آوری پیدا کرده است.

عضو شورای عالی کار می‌گوید: با پیگیری‌هایی که از وزارت کار داشتیم اعلام کردند که حتما قبل از مرداد ماه 99، وضعیت حق مسکن به نتیجه برسد اما هنوز خبری از تصویب مصوبه افزایش حق مسکن نیست.

نماینده کارگری در شورای عالی کار ادامه می‌دهد: هر زمانی که حق مسکن کارگران تصویب و اجرایی شود، معوقات آن از اول تیر ماه به آنها پرداخت می‌شود. مصوبه افزایش حق مسکن صورتجلسه شورای عالی کار است که به امضای وزیر صنعت و وزیر کار رسیده است و باید هر چه سریعتر تصویب شود. وزیر کار به ما قول داده بودند که این مصوبه در کوتاهترین زمان عملیاتی شود. کارگران در خصوص این موضوع بسیار شاکی هستند و دائماً از ما سوال می‌کنند تا مطالباتشان را پیگیری و بررسی کنیم.

احداث سه شهرک‌ مسکونی کارگری برای تنها دو هزار نفر

یکی دیگر از طرح‌های دولت برای خانه‌دار کردن اقشار ضعیف کشور، ایجاد مسکن ارزان‌قیمت برای اقشار مختلف بود که در همین زمینه، تفاهم‌نامه‌ای هم بین وزارت کار و وزارت راه به امضا رسید.

«پروانه اصلانی» مدیرکل اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی همزمان با امضای این تفاهم‌نامه گفت: قرار است تعاونی‌های ساخت مسکن کارگری در اتاق تعاون تشکیل و متقاضیانی که عضو این تعاونی‌ها می‌شوند باید توان پرداخت ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان به عنوان آورده را داشته باشند. به گفته وی، براساس تفاهم‌نامه قرار است مدل‌های تأمین منابع مالی و تجهیز منابع وزارت راه و شهرسازی و منابعی که وزارت کار و سازمان‌های ذیل آن وزارتخانه می‌آورند به کمک آورده متقاضیان مسکن کارگری بیاید و بازنشستگان هم می‌توانند متقاضی مسکن کارگری باشند.

پس از آن اعلام شد که سه شهرک مسکونی کارگری قرار است در ایوانکی در جنوب شرق تهران، شهرک مهرگان در قزوین و اشتهارد کرج احداث شود.

در همین زمینه معاون تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه مقدمات احداث سه شهرک مسکونی کارگری فراهم شده است، گفت: تاکنون تعاونی‌های منتخب توانسته‌اند بیش از دو هزار عضو بگیرند.

محمدجعفر کبیری در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درباره جزئیات این طرح و پیشرفت آن اظهار داشت: تاکنون تعاونی‌های منتخب بیش از دو هزار عضو گرفته‌اند و اتاق تعاون ایران، محور کار است.

وی افزود: متناسب با جغرافیای مناطق منتخب، کارگرانی که امکان و درخواست اسکان در این شهرک‌ها را داشتند، عضو این تعاونی‌ها شدند تا پس از راه‌اندازی شهرک‌ها، در آنها اسکان یابند.

یکی از شروط دریافت وام، داشتن کار و درآمد ثابت است. در شرایطی که اکثر کارگران قراردادهای موقت و حتی دو و سه ماهه دارند و از ارائه دادن مدارک لازم برای داشتن شغل و درآمد ثابت ناتوان هستند، چطور می‌توان انتظار داشت که آنها مشمول این وام شوند

کبیری با بیان اینکه با کمک دولت و وزارت راه و شهرسازی کار را جلو خواهیم برد، ادامه داد: فعلاً برای دو هزار نفر ظرفیت وجود دارد و در صورت اختصاص زمین جدید، ما این آمادگی را داریم که ظرفیت را افزایش دهیم.

معاون تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: این ۳ طرح شهرک مسکونی کارگری به صورت پایلوت اجرا خواهد شد و پس از آسیب‌شناسی و رفع نیازها، این طرح را در اقصی نقاط کشور توسعه خواهیم داد.

کبیری افزود: در حال حاضر مقدمات کار فراهم شده و الان باید به مساله ساخت و مدیریت وارد شوند.

وی یادآور شد: مسکن کارگری در مناطقی احداث خواهد شد که ضمن داشتن امکانات زیربنایی و روبنایی، کمترین فاصله را با شهرک‌های صنعتی داشته باشد.