وجوه دیده‌نشده شکست تاریخی آمریکا

روزنامه خراسان: اهمیت خبر شکست تاریخی آمریکا در شورای امنیت که در تاریخ 75 ساله سازمان ملل کم نظیر است، باعث شد تا برخی وجوه این اتفاق کمتر دیده شود.

از جمله:

1- شکست آمریکا در شورای امنیت فقط شکست در تعداد آرا نبود. پیش از این که قطعنامه را خود آمریکا رسما به شورای امنیت ارائه کند، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا شخصا در تماس با مقامات تونس و استونی که جزو کشورهای نزدیک به آمریکا هستند، خواسته بود تا آن ها این قطعنامه را طرح کنند. اما این دو کشور درخواست آمریکا را رد کردند. این در حقیقت نخستین شکست آمریکا بود. پس از طرح در صحن شورا هم فقط جمهوری دومینیکن رای مثبت داد؛ کشوری که نیمی از یک جزیره کوچک در دریای کارائیب را در اختیار دارد! آمریکا در حقیقت با گدایی رای به دنبال آن بود که تعداد آرای موافق این قطعنامه به 9 رای برسد تا روسیه و چین آن را وتو کنند. در این صورت دیگر شکستی برای آمریکا محسوب نمی شد. اما این اتفاق نیفتاد تا دستگاه دیپلماسی آمریکا در اجماع سازی علیه ایران، شکست سنگینی بخورد. شکستی که نمادی آشکار از شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران است و برخی پیش بینی می کنند حتی ممکن است به برکناری پمپئو هم مانند برایان هوک و جان بولتون بینجامد.

2- درحالی که در میان 11 کشوری که به قطعنامه رای ممتنع داده اند نام انگلیس، فرانسه و آلمان یعنی سه عضو اروپایی برجام هم به چشم می خورد، اما اگر از منظر برجام و قطعنامه 2231 به آرای این سه کشور نگاه کنیم، باید گفت که رای ممتنع تروئیکای اروپا، به خصوص با توجه به بیانیه هایی که فرانسه و انگلیس دادند، نشانه خیانت چندباره آن‌ها به قطعنامه 2231 و برجام است. چه این که انگلیس و فرانسه هردو در بیانیه اعلام رای خود، تاکید کردند که «قطعنامه پیشنهادی آمریکا نمی توانست اجماع ایجاد کند» و به همین دلیل به آن رای ممتنع داده اند. درحالی که قطعنامه پیشنهادی آمریکا آشکارا خلاف متن برجام و قطعنامه 2231 بود و آن ها به عنوان سه عضو توافق باید الزاما رای منفی می دادند نه ممتنع. با این تفسیر می توان گفت این سه کشور حتی از منظر حقوقی و سیاسی نیز به تعهداتشان در برجامِ تقریبا از بین رفته، عمل نکردند. این رفتار انگلیس و فرانسه به وضوح نشان می‌دهد که منشور ملل و الزام آوری قطعنامه ها، نه فقط برای آمریکا بلکه برای دیگر اعضای دایم شورای امنیت هم پایان یافته و افول نظام بین الملل بیش از پیش به منصه ظهور رسیده است.

3- در میان خبرهای مربوط به شکست آمریکا، درخواست ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه برای برگزاری نشست سران شورای امنیت با حضور ایران و آمریکا که از برجام خارج شده، اتفاقی عجیب و غیرمنتظره بود که برخی آن را در راستای تلاش برای احیای وجهه ترامپ و برخی دیگر آن را در راستای تلاش های روسیه برای کاهش تنش های بعد از شکست آمریکا در شورای امنیت و فشارهای بیشتر این کشور به ایران ارزیابی می‌کنند. سکوت رسمی ایران مقابل این پیشنهاد، نشان می دهد که جمهوری اسلامی در حال ارزیابی جزئیات این پیشنهاد است اما از اکنون پیداست که جمهوری اسلامی از سیاست اصولی خود مبنی بر این که تنها راه بازگشت آمریکا به جمع طرف های برجام، برداشتن همه تحریم هایی است که در اردیبهشت 97 اعمال کرده، دست برنمی دارد و حاضر نیست که پشت میز نمایش مذاکره بنشیند و دست های ترامپ را برای انتخابات پر کند.

4- اکنون با شکست قطعنامه آمریکا، طبق برجام در 27 مهر تحریم تسلیحاتی ایران به صورت خودکار لغو خواهد شد. اتفاقی که یک شکست دیپلماتیک دیگر و چه بسا مهم تر علیه آمریکا خواهد بود؛ آن هم در فاصله دو هفته تا انتخابات این کشور. بنابراین آمریکا بعد از این شکست تلاش هایش را بیش از پیش بر فعال سازی «مکانیسم ماشه» متمرکز خواهد کرد. براساس گزارش ها ظاهرا آمریکا تصمیم دارد در یک حیله حقوقی سه مرحله ای، با استفاده از ترفندهای «آیین‌نامه‌ای» در شورای امنیت، برای فعال سازی مکانیسم ماشه تلاش کند.

هرچند تاکنون اروپایی ها تاکید کرده اند که آمریکا عضو برجام نیست و نمی‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند. اما معلوم نیست زمانی که آمریکا وارد یک بازی پیچیده و حیله حقوقی شود، دیگر اعضای برجام مقابل این فشارها، ایستادگی کنند.به همین دلیل بدون شک آمریکا تا ۲۷ مهر که روز توقف تحریم تسلیحاتی است، بر شدت نبرد حقوقی، سیاسی و دیپلماتیک و حتی امنیتی خود با ایران خواهد افزود و بسیار حیاتی است که همه بخش های درگیر با آمریکا در کشور درک کنند که برای پیروزی نبرد ۶۲ روز آینده با آمریکا نباید حتی یک لحظه را از دست داد.