گزینه‌های ایران در مقابل تحرکات ایذائی

سیف‌الرضا شهابی کارشناس سیاسی طی یادداشتی با عنوان گزینه‌های ایران در مقابل تحرکات ایذائی در همدلی نوشت: ترامپ، رئیس جمهور آمریکا استراتژی ایران‌ستیزی‌اش را از سال ۲۰۱۸ با خروج از برجام عملیاتی کرد و به دنبال آن با تحریم‌ها ادامه داد و ایران را زیر فشار شدید یا تحریم‌های حداکثری اقتصادی قرار داد با این هدف که یا طبق برنامه دوازده ماده‌ای وزیر خارجه‌اش آقای پمپئو اسباب براندازی جمهوری اسلامی را مهیا کند یا تهران را وادارد تا تغییر روش بدهد و به مذاکره مجدد با تیم ترامپ روی بیاورد و برجامی جدید با اعمال نظرات ترامپ به تصویب برسد.

ترامپ بعد از اعمال حدود دو سال از تحریم‌های اقتصادی حداکثری و حتی ترور سردار قاسم سلیمانی نتوانست به هدفش دست یابد و از سوی دیگر عدم موفقیت در انتخابات ریاست جمهوری بر خشم او از ناکامی در مقابله با ایران افزود و در درگیری بین واشنگتن - تهران خودش را بازنده احساس کرد؛ بر این اساس بر آن شد تا به برخورد‌های نظامی به عنوان آخرین گزینه روی آورد تا هم ضربه شدید به جمهوری اسلامی بزند و هم در آب گل‌آلود احتمالا به ماندگاریش در کاخ سفید کمک کند و در حالی که نتوانست با هووجنجال تقلب و سرقت آرا از پیروزی رقیب انتخاباتی‌اش «جو بایدن» جلوگیری کند، با ایجاد فضای امنیتی - نظامی حضورش را در کاخ سفید تداوم بخشد، به قول معروف ستون به ستون فرج است. به این خاطر در هفته اخیر، ترامپ استراتژی نظامی‌اش در برخورد با تهران را با مشاورانش در میان گذاشت و مورد توافق مشاوران نظامی و غیر نظامی قرار نگرفت و او را از پیمودن این راه ناهموار و بی‌سرانجام نهی کردند.

آخرین تیر ترکشی که ترامپ می‌توانست در این تاریکی رها کند اعزام وزیر خارجه‌اش به منطقه و رایزنی با نتانیاهو و محمد بن سلمان برای چگونگی برخورد با تهران بود. پمپئو بعد از مذاکره با نتانیاهو در اسرائیل، راهی عربستان شد و در دو نشست جداگانه او با مقامات اسرائیل و عربستان چه گفتند و چه شنیدند چیزی به بیرون از اتاق‌های دربسته درز پیدا نکرده، ولی آنچه مشخص است هر سه ضروری دانستند تا دیداری شبانه و مخفیانه و سه‌جانبه بین پمپئو، نتانیاهو و محمد بن سلمان داشته باشند.

آنچه می‌توان از این نشست و گفت‌وگوی سه‌جانبه برداشت کرد شروع حرکات ایذائی علیه جمهوری اسلامی است تا از یک طرف به بایدن نشان دهند تل‌آویو و ریاض با هم متحدند و نباید جانب تهران را بگیرد و از سوی دیگر، اگر تهران در جایگاه انتقام در مقابل حرکات ایذایی قرار بگیرد و دست به عکس‌العمل بزند در این صورت، فضای منطقه امنیتی و جنگی خواهد شد تا بایدن از بدو ورودش به کاخ سفید با تنش‌های منطقه خاورمیانه مواجه باشد و تصمیم‌گیری برای احیا و برگشت به برجام را برای واشنگتن با مشکل روبه‌رو کنند.

از این‌رو، تهران باید بر اعصاب خود کنترل داشته باشد و از بروز برخورد‌های نظامی در هر حدی خودداری کند وگرنه شعله‌ور شدن جنگی که پایانش مشخص نیست، به نفع منطقه پر از التهاب خاورمیانه نخواهد بود. در چنین شرایطی بهترین راه مقابله با جنگ‌افروزان سکوت معنادار است. به احتمال قریب به یقین از بیست ژانویه ۲۰۲۱ به بعد تحرکات ایذائی تمام خواهد شد و اگر ادامه پیدا کرد عکس‌العمل حساب شده ضرورت پیدا خواهد کرد.