کد خبر: ۶۲۷۶۱۵
تاریخ انتشار: ۱۵:۱۳ - ۰۵ مرداد ۱۴۰۰

خبرگزاری ایرنا: «منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان» در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو به عنوان بیست و ششمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.

در نشست عصر امروز سه شنبه پنجم مرداد ۱۴۰۰(۲۵ ژوئیه ۲۰۲۱) چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) پرونده منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان بررسی و با تصویب اعضای کمیته، اورامات/ هورامان به عنوان بیست و ششمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.

هورامان ثبت جهانی شد

پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان در استان‌های کرمانشاه و کردستان با حدود ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم قرار دارد که ۱۰۶ هزار هکتار آن مربوط به عرصه و ۳۰۳ هزار هکتار نیز جزو حریم است. این پرونده سال گذشته به یونسکو ارسال شد.

هورامان یا اورامان نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم بسیار خاص است که بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان‌های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می‌شود. بخش اصلی منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات شامل دره‌های ژاوه رود، اورامان تخت، لهون است.

حدود ۷۰۰ روستا در منطقه اورامانات/ هورامان قرار دارد. در سال ۱۳۹۹ ارزیابی میدانی منظر فرهنگی اورامانات / هورامان توسط یک ارزیاب ایکوموس جهانی انجام شده است.

منطقه هورامان/اورامانات منطقه‌ای فرهنگی در غرب کشور بین دو استان کردستان و کرمانشاه واقع شده که دارای کوه‌های سربه فلک کشیده و رودهای خروشان است. وجود این عوامل طبیعی دره‌هایی را شکل داده که ساکنان هورامان/ اورامانات، هزاران سال در تعامل با طبیعت زندگی کرده و این تعامل را می‌توان در باغ های پلکانی، معماری پلکانی زندگی هوار نشینی(کوچ گاه های موقت)، جشن‌ها و آیین‌های اصیل، صنایع‌دستی منحصر بفرد منطقه و... مشاهده کرد.

«منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان» ثبت جهانی شد

منطقه‌ هورامان دارای قدمت تاریخی با پیشینه‌ای کهن فرهنگی، آداب و رسوم و نمادهای فرهنگی ویژه‌ای است که هر کدام از این نمادها روشنگر گوشه‌هایی از زوایای فرهنگ غنی و پربار این منطقه را نمایان می‌کند. پیشینه‌ سکونت در این منطقه به پیش از تاریخ بر می‌گردد که کشف قباله‌های هورامان وجود حاکمیت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یونانیان را تأیید کرده است.

کهن‌ترین آثار سکونت انسان در بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی در اطراف روستای هجیج یافت شده و مربوط به دوران پارینه سنگی است که طبق گزارش باستان‌شناسان بیش از ۴۰ هزار سال تا حدود ۱۲ هزار سال قدمت دارند.

معماری پلکانی اورامان تخت و خانه‌های دیدنی آن، روستا را به‌شکل هرم‌گونه درآورده است که در راس این هرم قلعه‌ای باستانی قرار دارد.

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ایرنا، چهل و چهارمین جلسه کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) پس از وقفه‌ای یک‌ساله به ‌دلیل شیوع بیماری کرونا در جهان از ۲۵ تیر (۱۶ ژوئیه) در شهر فوجوی چین آغاز شد و تا نهم مرداد (۳۱ ژوئیه) ادامه دارد.

در این دور از اجلاس که به دلیل شرایط و دستورالعمل های بهداشتی مقابله با کرونا به شکل مجازی (آنلاین) برگزار می‌شود و صرفا اعضای کمیته بین‌الدول در فوجو چین حضور دارند، ترکیبی از موضوعات سال گذشته و امسال (۲۰۲۰ و ۲۰۲۱) مورد بررسی قرار می گیرد که در طول آن بسیاری از اماکن و جاذبه‌های گردشگری جهان به‌عنوان میراث جهانی معرفی خواهد شد.

در این نشست که تا نهم مرداد ۱۴۰۰ ادامه دارد، در مجموعه ۳۹ اثر پیشنهادی از سوی اعضای کمیته میراث جهانی بررسی می‌شود که از این تعداد، ۲۲ اثر آن مربوط به آثار پیشنهادی سال ۲۰۲۰ است که نشست آن به‌دلیل همه گیری کرونا برگزار نشد.

پیش از اجلاس چهل و چهارم کمیته میراث جهانی یونسکو، ۲۲ اثر فرهنگی -تاریخی و ٢ اثر طبیعی ایران به عنوان آثار فرهنگی ملموس و ١۶ اثر و عنصر ارزشمند ایران به عنوان آثار فرهنگی ناملموس در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده بود که در این دور از اجلاس راه آهن سراسری ایران به عنوان نخستین میراث صنعتی کشورمان همچنین منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان به ترتیب به عنوان بیست و پنجمین و بیست و ششمین میراث فرهنگی ملموس در این فهرست قرار گرفتند.

راه آهن سراسری ایران (راه آهن شمال-جنوب) ۳مرداد۱۴۰۰ در فهرست جهانی یونسکو قرار گرفت

آثار ملموس که جهانی شده اند، ایران در رتبه نهم جهانی در میراث ملموس

تا پیش از انقلاب اسلامی هیچ‌کدام از آثار فرهنگی، تاریخی و طبیعی کشور در فهرست میراث‌جهانی به ثبت نرسیده بود. در سال ۱۳۵۸ سه اثر چغازنبیل، تخت‌جمشید و میدان امام (نقش جهان) اصفهان در فهرست میراث‌جهانی قرار گرفت و از آن سال تا قبل از دولت یازدهم طی ۳۵ سال، ۱۶ اثر تاریخی جهانی شد و در مدت هفت سال دولت یازدهم و دوازدهم، علیرغم تعویق اجلاس سال ۲۰۲۰ یونسکو در دوران شیوع کرونا، هشت اثر ثبت جهانی شده است. با ثبت شهر سوخته، منظر فرهنگی میمند، محوطه باستانی شوش، بیابان لوت، قنات‌های ایرانی، شهر تاریخی یزد، منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس و جنگل‌های هیرکانی در فاصله سال‌های ۱۳۹۴ تا ۹۸، ایران با ثبت ۲۴ اثر ملموس فرهنگی، تاریخی و طبیعی در فهرست جهانی سازمان علمی، فرهنگی‌وآموزشی ملل متحد (یونسکو) در رتبه نهم جهان قرار دارد.

در دولت تدبیر و امید (تا سال ۹۸ ) تعداد آثار جهانی در یونسکو از ۱۶ به ۲۴ اثر فرهنگی تاریخی رسید، که ۲ اثر تاریخ طبیعی ایران و ۴ اثر در گروه منظر باستانی و یک اثر بافت معماری و اجتماعی که همچنان زندگی در آن جریان دارد و یک سازه مهندسی در حوزه آبرسانی است که به دوران باستان مربوط می شود؛ نیایشگاه چغازنبیل در خوزستان، تخت جمشید در فارس و میدان نقش جهان در استان اصفهان در سال ۱۳۵۸ (١٩٧٩) در حافظه میراث‌جهانی یونسکو ثبت شده است. از آن سال به بعد در حدود ۲۴ سال هیچ پرونده‌ای برای ثبت‌جهانی تشکیل نشد و بعد از بیش از دو دهه، تخت سلیمان در آذربایجان‌غربی در سال۱۳۸۲ (٢٠٠٣) و مجموعه ارگ بم کرمان ۱۳۸۲ و مجموعه پاسارگاد در فارس در سال ۱۳۸۳ (٢٠٠۴) در یونسکو به ثبت جهانی رسید. این روند در سال های بعد ادامه پیدا کرد و گنبد سلطانیه در زنجان در سال ۱۳۸۴ (٢٠٠۵) و محوطه بیستون در کرمانشاه در سال ۱۳۸۵ (٢۰٠۶) هفتمین و هشتمین اثر ملی ایران هستند که در یونسکو ثبت‌جهانی شده‌اند.

مجموعه کلیساهای آذربایجان شامل قره کلیسا، سن استپانوس و زُر زُر در سال ۱۳۸۷ (٢٠٠٨) و سازه‌های آبی شوشتر در خوزستان در سال ۱۳۸۸ (٢٠٠٩) نهمین و دهمین آثار ثبت شده ایران هستند که در فهرست جهانی ثبت شده‌اند و در ادامه این روند در سال ۱۳۸۹ (٢٠١٠) ایران موفق به ثبت دو اثر در فهرست جهانی شد، بازار تبریز در استان آذربایجان شرقی و بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی در استان اردبیل به دلیل ویژگی‌های معماری و تاریخی در حافظه جهانی قرار گرفت.

با ثبت مجموعه باغ‌های ایرانی شامل ۹ باغ پاسارگاد در مرودشت فارس، باغ ارم شیراز، چهل‌ستون اصفهان، باغ فین کاشان، عباس‌آباد بهشهر، باغ شاهزاده کرمان، اکبریه بیرجند، باغ دولت آباد یزد، پهلوان‌پور مهریز یزد در سال ۱۳۹۰ (٢٠١١)، مسجد جامع اصفهان و برج گنبد قابوس در گلستان در سال ۱۳۹۱ (٢٠١٢) و مجموعه فرهنگی تاریخی (کاخ) گلستان تهران سال ۱۳۹۲ (٢٠١٣)، در یونسکو تعداد آثار جهانی ایران در طول ۳۵ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی و پیش از آغاز دولت یازدهم به ۱۶ اثر رسید.

ثبت ۲ اثر طبیعی ملی در حافظه جهانی در دولت تدبیر و امید

نخستین اثری که در دولت یازدهم جهانی شد، شهر سوخته در سیستان و بلوچستان بود که در سال ۱۳۹۳ (٢٠١۴) در یونسکو به ثبت رسید و بلافاصله در سال بعد منظر فرهنگی روستای میمند در کرمان و محوطه باستانی شوش در استان خوزستان در سال ۱۳۹۴ (٢٠١۵) به فهرست جهانی یونسکو ملحق شدند.

در سال ۱۳۹۵ (٢٠١۶) ایران موفق به ثبت دو اثر ارزشمند ملی در فهرست جهانی یونسکو شد، در پرونده اول بیابان لوت که در پهنه استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان قرار دارد جایگاه جهانی پیدا کرد؛ بیابان لوت بیست‌وهفتمین بیابان بزرگ جهان و بیست‌ویکمین اثر ثبت شده ملی ایران در فهرست جهانی یونسکو است.

دومین پرونده‌ای که در سال ۱۳۹۵ (٢٠١۶) از ایران در حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسید، مجموعه ۱۱ رشته قنات و کاریز ایرانی شامل قصبه گناباد، بلده فردوس، باغ زارج یزد، حسن‌آباد مهریز، آسیاب‌آبی میرزانصرالله مهریز، گوهرریز جوپار کرمان، دوقلوهای اکبرآباد و قاسم‌آباد بروات، مون اردستان، وزوان میمه و مزدآباد اصفهان که از قدیمی‌ترین و عجیب‌ترین سیستم‌های آبرسانی جهان و شاهکار معماری و مهندسی ایرانی است.

ثبت شهر تاریخی یزد به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران در سال ۱۳۹۶ (٢٠١٧)، چشم‌انداز باستان‌شناسی ساسانی فارس در سال ۱۳۹۷ (٢٠١٨) و جنگل‌های هیرکانی در استان‌های گلستان، مازندران، گیلان و سمنان در سال ۱۳۹۸ (٢٠١٩)، سه اثر ارزشمندی است که در سال‌های اخیر در یونسکو به ثبت رسیده است.

اکنون با ثبت جهانی راه آهن سراسری ۱۴۰۰ (۲۰۲۱) و منظر فرهنگی اورامانات/هورامان ۱۴۰۰ (۲۰۲۱) حفاظت و حراست بیشتر و دقیق‌تر از این ۲۶ میراث فرهنگی ملموس جهانی، رسالت همه ایرانیان اعم از مردم و دولت است و باید پس از مهار کرونا، برای حضور و بازدید از همه گردشگران جهان دعوت شود تا شکوه و عظمت فرهنگ و تمدن ایرانی را در مقابل چشمان جهانیان به زیبایی به نمایش گذاشته شود.


نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
طراحی و تولید: "ایران سامانه"