همه آنچه درباره یک «سایه» مخابره شد

هوشنگ ابتهاج بامداد ۱۹ مرداد ماه در آلمان از دنیا رفت. او هرچند دلش نمی‌خواست شناخته شود ولی می‌گفت قسمت زیادی از آن‌چه را می‌خواهد بگوید بلد است بگوید؛ یعنی راه‌ حلی برای گفتن آن پیدا کرده‌ است. «سایه» با رفتنش هم محل گفتمان بسیاری ایجاد کرد.

امیرهوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه) شاعر متولد ۱۳۰۶ شمسی در رشت بود. «سراب»، «سیاه‌مشق»، «تا صبح شب یلدا»، «یادگار خون سرو» و «تاسیان» از جمله آثار او هستند.

در پی درگذشت هوشنگ ابتهاج، ایسنا ۱۹ مرداد ماه در گزارشی از زندگی‌نامه این شاعر نامدار ایرانی نوشت و با برخی صاحب‌نظران و شاعران گفت‌وگو کرد و پیام‌های تسلیت را هم منتشر کرد که در ادامه لینک این مطالب را می‌توانید، ببینید:

هوشنگ ابتهاج در «سایه» گزارشی درباره‌ی زندگی این شاعر نامدار ایرانی است.

بهزاد خورشیدی، هادی حیدری، بزرگمهر حسینی‌پور، رضا جنگی و مسعود ضیایی زردخشویی، از هنرمندان عرصه کاریکاتور و نقاشی، طرح‌هایی را برای درگذشت هوشنگ ابتهاج کشیده‌اند که این طرح‌ها را در این لینک می توانید، ببینید.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد که در ایسنا حضور داشت، درگذشت امیرهوشنگ ابتهاج (هـ. ا. سایه) را تسلیت گفت، متن کامل اظهارات یاسر احمدوند را در این لینک بخوانید.

مفتون امینی هم هوشنگ ابتهاج را شاعر کم‌کار و کم‌فروغی می‌خواند که البته شعرهای عالی‌ و ماندنی دارد؛ متن کامل این گفت‌وگو را در این لینک بخوانید.

غلامعلی حداد عادل در پیامی درگذشت امیرهوشنگ ابتهاج (هـ. ا. سایه) را تسلیت گفت.

هوشنگ ابتهاج مردی بود که به روایت پوری سلطانی به انسان، انسانیت و عدالت اجتماعی عشق می‌‎ورزید و حافظِ به سعی او، بر دیدۀ چشم‌های محمود دولت‌آبادی بوده است، «سایه» است که «شعر هیچ یک از معاصران زنده نمی‌‎تواند با شعر او رقابت کند».

در آبان‌ماه ۱۳۹۲، صدوسی‌وهفتمین شب از شب‌های مجلۀ بخارا به بزرگداشت ه.ا.سایه(هوشنگ ابتهاج) اختصاص داشت که در آن توسط محمود دولت‌آبادی (نویسنده)، سیمین بهبهانی (نویسنده و شاعر)، پوری سلطانی (شاعر و روزنامه‌نگار) و محمدرضا شفیعی کدکنی (شاعر، پژوهشگر و استاد دانشگاه تهران) دربارۀ «سایه» و شعر او سخن گفته شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در پیامی درگذشت امیر هوشنگ ابتهاج (سایه) شاعر نامدار ایرانی را تسلیت گفت.

محمدمهدی اسماعیلی در بحشی از پیامش نوشت: «خبر درگذشت استاد امیر هوشنگ ابتهاج متخلص به «سایه» از شاعران و ادیبان ارجمند کشورمان موجب تاسف و تاثر بسیار شد. تردیدی نیست که شعرهای فاخر و شورانگیز زنده یاد ابتهاج جایگاهی بلند در شعر و ادب معاصر دارد و از صولت و صلابت سترگی برخوردار است.»

بهزاد فراهانی هم با اندوه فراوان از درگذشت هوشنگ ابتهاج گفت: از دوران حافظ بزرگ تا به امروز شاعران بزرگی داشته‌ایم ولی هیچ‌یک ابتهاج نبوده‌اند.

این هنرمند در گفت‌وگویی با ایسنا از جایگاه بزرگ امیر هوشنگ ابتهاج در فرهنگ و هنر کشور سخن گفت و اظهار تاسف کرد که این شاعر، دور از وطن از دنیا رفته است، این گفت‌وگو را در این لینک ببینید.

«وقتی خود آدم نمی‌ماند، حالا خانه هم نمانَد، اما خوب این خانه حیف است و یادگاری است.» این‌ جملات، گوشه‌ای از احساسات و باور هوشنگ ابتهاج است، موقعی که چنگال‌های بولدوزر آماده بود تا به جان خانه مادریِ «سایه» فرو برود.

متن کامل گزارش بخش میراث و گردشگری ایسنا را درباره خانه ابتهاج در این لینک بخوانید.

احمد سمیعی گیلانی هم بر این باور است که «سایه» در شعرهایش بین غنایی و سیاسی رفت‌وآمد می‌کرد، او را از منظری شبیه به عبدالحسین نوشین توصیف می‌کند و در عین حال می‌گوید: ایشان خیلی در مجامع سیاسی ظاهر نمی‌شد که با همه مراوده داشته باشد.

این مترجم، ویراستار و نویسندۀ پیشکسوت در گفت‌وگو با ایسنا دربارۀ ویژگی‌های شعر امیرهوشنگ ابتهاج (هـ. ا. سایه) و در پی درگذشت این چهرۀ فقید ادبیات فارسی بیان کرد: شعرهای هوشنگ ابتهاج هم سیاسی بود و هم غنایی؛ یعنی در بین غنایی و سیاسی رفت‌وآمد می‌کرد.

ضیاء موحد هم با اشاره به این‌که در زمان حیات «سایه» دربارۀ او اغراق شده است، می‌گوید که او غزل‌های حافظ و سعدی را تقلید کرده و حتی به اندازۀ سیمین بهبهانی یا رهی معیری هم غزل‌سرای خوبی نیست.

او در عین حال می‌گوید:ایشان غزل‌های سعدی و بیشتر حافظ را با همان بیان و فضای سنتی تقلید کرده است. البته تا وقتی کسی حوزه‌های سنتی شاعران ما را نداند و نشناسد، متوجه نمی‌شود که اهمیت ایشان در این حوزه چیست.

آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد هم در پیامی درگذشت هوشنگ ابتهاج را تسلیت گفت.

در بخشی از متن پیام رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم آمده است: «امیرهوشنگ ابتهاج متخلص به سایه را می‌توان نامدارترین شاعر باقیمانده از نسل بزرگان شعر معاصر دانست که برخی اشعار او به تعبیر استاد شفیعی کدکنی آبروی شعر امروز است.

همچنین دستیار وزیر فرهنگ از آمادگی این وزارتخانه برای انتقال و تشییع پیکر زنده یاد امیرهوشنگ ابتهاج (سایه) به ایران خبر داد. (این شاعر نامدار ایرانی در آلمان از دنیا رفت)

رییس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و مدیرعامل صندوق اعتباری هنر در پیام‌هایی جداگانه درگذشت هوشنگ ابتهاج را تسلیت گفتند و معاون هنری با انتشار پیامی نوشت که "استاد امیر هوشنگ ابتهاج متخلص به(ه. ا. سایه)، رخ در نقاب خاک کشید.

در این ایام سوگ محبان اهل بیت(ع) دعا می کنم سیدالشهدا(ع) به برکت سروده زیبایش برای ایشان او را در آغوش کشد."

همچنین در پی درگذشت هوشنگ ابتهاج، هنرمندان موسیقی که برخی از آنها تجربه ساخت آثاری را با اشعار این هنرمند دارند، در صفحات مجازی خود به فوت این شاعر واکنش نشان دادند.

هنرمندانی چون همایون شجریان، علیرضا قربانی، علی قمصری، سلمان سالک، سعید فرج‌پور، کیوان ساکت، حسین پرنیا، کیهان کلهر، حسین علیزاده، علی‌اکبر شکارچی، حسین‌ بهروزی‌نیا، مهیار علیزاده و ... در صفحات رسمی خود در اینستاگرام در واکنش به درگذشت این شاعر مطالبی را منتشر کرده‌اند.

مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل سازمان زیباسازی شهر تهران هم از آغاز نصب و اکران بنرهای فرهنگی درگذشت هوشنگ ابتهاج در سطح شهر تهران خبر داد.

محمدجواد زمان‌آبادی در گفت و گو با ایسنا، در این باره گفت: درپی درگذشت شاعر و پژوهشگر ادبی ایرانی هوشنگ ابتهاج نصب بنرهای مرتبط با این واقعه در سطح شهر تهران آغاز شده و بنرهای فرهنگی درگذشت ابتهاج در تهران نصب خواهد شد.

و در پایان ویدیویی که بخش مولتی مدیا ایسنا در پی درگذشت هوشنگ ابتهاج منتشر کرد در این لینک قابل مشاهده است.

برچسب ها: سایه