راهی برای بهبود وضع اقتصادی مرزنشینان

رئیس کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد اتاق بازرگانی تهران می‌گوید که راهکارهای کوتاه مدت برای بهبود وضع اقتصادی مرزنشینان صرفا مقابله با روبناست و برای بهبود قطعی باید به اصلاح زیرساخت‌ها توجه کرد.

حسن فروزان فرد در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: وقتی ما از وضعیت اقتصادی در استان‌های مرزی و کم برخوردار صحبت می‌کنیم، باید توجه داشته باشیم که مسائل آن‌ها تنها به موضوعاتی مانند کوله‌بری، قاچاق سوخت و ته لنجی خلاصه نمی‌شود. در واقع شبیه به بیماری که برای بالا بودن تب به پزشک مراجعه کرده و متخصص تب را به عنوان علامت یک بیماری می‌بیند و برای برطرف شدن مشکل، عامل اصلی بیماری را پیدا می‌کند، در اقتصاد نیز وقتی ما معضلاتی این چنینی را می‌بینیم باید به سراغ مسائل کلان و زیرساختی حرکت کنیم.

وی با بیان اینکه جاماندن از قطار توسعه اصلی‌ترین مشکل استان‌های کم برخوردار کشور است، بیان کرد: این مناطق برای بهبود شرایط اقتصادی در تمام سال‌های گذشته نیاز به سرمایه‌گذاری‌های جدید، برنامه ریزی برای تولید و ایجاد ارزش افزوده و قرار گرفتن در مسیر زنجیره اقتصادی کشور و حتی بازارهای بین المللی داشته‌اند. وقتی ما این اولویت مهم را فراموش کرده‌ایم، امروز می‌بینیم که بسیاری از استان‌های مرزی ما، در حد کشاورزی و دامپروری با ارزش افزوده پایین باقی مانده‌اند و عملا هیچگاه مقدمات لازم برای بهبود وضع اقتصادی آنها فراهم نشده است.

عضو اتاق بازرگانی تهران امتیاز دادن به کوله بران و قاچاقچیان سوخت را نوعی معامله با عارضه اقتصادی دانست و توضیح داد: وقتی ما شرایط را برای توسعه اقتصادی و فعالیت‌های مولد ایجاد نکرده‌ایم، عملا پذیرفته‌ایم که ساکنان این مناطق برای امرار معاش وارد فعالیت‌های حاشیه‌ای شوند. راه درست برخورد با این مشکل، برطرف کردن معضلات زیرساختی است اما بعضا شاهد آن بوده‌ایم که با توجه به نبود برنامه در آن حوزه، اقدام به دادن امتیازهایی به این فعالیت‌ها کرده‌اند که حتی اگر در کوتاه مدت جنبه مثبتی داشته باشد نیز در نهایت به ضرر اقتصاد ایران، منافع ملی و شفافیت خواهد بود.

فروزان فرد ادامه داد: از این رو طرح‌های کوتاه مدتی که برای ساماندهی وضع مرزنشینان یا مسائلی مانند کوله بری مطرح می‌شود، حتی در صورتی که با هدف مثبتی دنبال شوند نیز تا زمانی که مسائل بنیادین برطرف نشوند، راه به جایی نخواهد برد و سیاست گذار ما باید در این حوزه نگاه کلان داشته باشد.

وی در پاسخ به این سوال که ساماندهی کوله بران یا ته لنجی‌ها تا چه حد به کاهش آمار نهایی قاچاق در اقتصاد ایران کمک می‌کند نیز تشریح کرد: آنچه در حوزه قاچاق در اقتصاد ایران مطرح است را باید در دو بخش دید. نخست آنکه با توجه به برخی سیاست‌های غلط، ما در داخل بستر قاچاق را به وجود آورده‌ایم و بسیاری از کالاها در این سطح جابجا می‌شوند. از طرف دیگر اعداد بزرگ قاچاق کشور به شکلی سازماندهی شده و کلان انجام می‌شود که برای مقابله با آن باید برنامه‌ای پیچیده و همه جانبه را در نظر گرفت. سهم نهایی کوله‌بران، ته لنجی‌ها یا قاچاقچیان سوخت در عدد قاچاق نهایی در اقتصاد ایران ناچیز است و اگر بناست سیاستی در این رابطه نهایی شود باید به منظور بهبود وضع زندگی مرزنشینان انجام شود و مقابله با قاچاق در این حوزه دستاورد بزرگی نصیب ما نخواهد کرد.