چرا بایدن هنوز رئیس جمهور است؟

سجاد بهزادی در عصر ایران نوشت: جو بایدن رئیس جمهور آمریکا، که سلامت ذهنی و فیزیکی او مدت‌هاست به موضوع بحث‌های داغ رسانه‌ای تبدیل شده  است، در جشن فارغ‌التحصیلی نیروی هوایی این کشور به روی زمین افتاد. برای نخستین بار نیست که پرزیدنت یا به زمین می خورد و یا رفتارهایی برعکس و غیر معمول از خود نشان می دهد. با این حال چرا بایدن ۸۰ ساله، همچنان رئیس جمهور قدرتمندترین کشور جهان است و حتی به صورت رسمی بار دیگر کاندیداتوری خود را برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا اعلام کرده است.

ایالات متحده بر خلاف بسیاری از کشورهای جهان از سطحی از توسعه و توانمندی عبور کرده است و دیگر رئیس جمهور در این کشور؛ چالش های زیادی در حوزه های مقدماتی اقتصاد و سیاست ندارد و در سطح کلان برنامه ریزی ها انجام می شود.

احمدی نژاد رئیس جمهور سابق ایران هم زمانی معتقد بود که "کشور ما نیز از یک مرز توانمندی و اقتدار عبور کرده است"؛ اما به نظر نمی آمد چنین باشد؛ اگر چنین بود چرا با هر تکانه ای به نقطه صفر و زیر صفر بر می گردیم.

قدرت در آمریکا پخش شده و مناسبات سیاسی و اقتصادی این کشور با تمام جهان share شده است و بنگاه های خصوصی تعیین کننده هستند و رئیس دولت ها چندان در این حوزه درگیر نیستند. اقتصاد در آمریکا بر عکس بسیاری از کشورهای جهان سوم ، چندان درگیر امر سیاسی نیست. اقتصاد در آمریکا در مسیری افتاده است که یک رئیس جمهور ۸۰ ساله هم می تواند آن را راهبری کند.

بی ثباتی و تداوم بی ثباتی، ناامنی و تداوم ناامنی، غرب ستیزی و تداوم غرب ستیزی که مولفه های مهم کشورهای توسعه نیافته از جمله ایران است دیگر در ایالات متحده کمتر دیده می شود و انرژی یک رئیس جمهور معطوف به این مولفه ها نیست. یک رئیس جمهور وقتی که گرفتار مسئله امنیت و بقاء کشورش نباشد، ساخت اقتصادی و سیاسی روان و آرامی دارد و نهادها هستند که کارها را به پیش می برند.

بخش خصوصی در کشورهایی چون ایالات متحده آمریکا بسیار قدرتمند عمل می کنند و مزیت های بخش خصوصی مدام بازتولید می شود و خیال سیاست مداران را در حوزه اقتصاد راحت می کنند؛ حتی اگر این اقتصاد سرمایه داری باشد و منافع خود را ابتدا مدنظر قرار دهد.

پدیده قدرت در آمریکا در بین نهادهای مدنی و شرکت های خصوصی توزیع شده است و رئیس جمهور درگیر تمرکز قدرت نیست. این نکته مهمی است که متاسفانه کشور ما همچنان درگیر آن است. حتی در کشورهایی مانند چین نیز به این نتیجه رسیده اند که می بایست قدرت را پخش کنند و آن را با جهان به اشتراک بگذارند. گفته می شود حدود هفتاد و پنج درصد اقتصاد چین نزد بخش خصوصی است. 

در چنین فضایی است که رئیس جمهور بارها زمین می خورد، سلامت فکری و جسمی او زیر سوال می رود اما همچنان کشور با قدرت به حیات خود ادامه می دهد.

وقتی شالوده توسعه در یک کشور، علمی و جهان شمول بسته می شود و به پایداری رسیده باشد و سیاست مداران بر سر اصول توسعه نگاهی مشترک داشته باشند؛ خیلی عادی است که فردی ۸۰ ساله، همچنان سودای ماندن در قدرت داشته باشد؛ حتی اگر به خاطر جسم و هوش ناقصی که دارد مدام به زمین بخورد.