ارامنه ایرانی؛ پیشگامان فرهنگ، هنر و همزیستی در ایران

بنیاد ایران‌شناسی شامگاه سه‌شنبه، پانزدهم مهرماه ۱۴۰۴، میزبان آیین باشکوه پاسداشت خدمات فرهنگی، هنری و اجتماعی ارامنه ایران و رونمایی از نمایشگاه آثار نقاشی استادان ارمنی بود. این مراسم که در چارچوب برنامه‌های بنیاد برای بازتاب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و تمدنی ادیان و اقوام ایرانی برگزار شد، به بازخوانی سهم جامعه ارامنه در اعتلای فرهنگ، هنر و اجتماع ایران اختصاص داشت. در این آیین، علاوه بر رونمایی از کتاب و نمایشگاه «آبرنگ‌سازان ارمنی ایران»، جمعی از اندیشمندان، هنرمندان، نمایندگان کلیسا و سفرای کشورهای مختلف حضور داشتند.

به گزارش ایسنا، در ابتدا علی‌اکبر صالحی ـ رئیس بنیاد ایران‌شناسی ـ این گردهمایی را جلوه‌ای از «همزیستی زیبا» دانست که قرن‌ها سرمایه معنوی ایران بوده است.

وی تأکید کرد: ایران خانه مشترک همه ماست؛ سرزمینی رنگین‌کمان از اقوام و ادیان. ارامنه نه مهمان، بلکه اهل خانه‌اند.

وی با مروری بر تاریخ پیوند ناگسستنی ارامنه و ایران از دوران هخامنشیان تاکنون، به نقش آنان در بنیان‌گذاری نخستین چاپخانه‌های نوین، انتشار نخستین روزنامه‌ها و پیشگامی در عرصه‌های موسیقی، معماری، عکاسی، اقتصاد و نیکوکاری پرداخت و گفت: بنیاد ایران‌شناسی این پیوند دیرینه و خدمات ارزشمند جامعه ارامنه را به‌خوبی می‌شناسد و باور دارد تاریخ و فرهنگ ارامنه بخشی غنی و جدایی‌ناپذیر از تاریخ و فرهنگ ایران است.

سپس گریگور هاکوپیان ـ سفیر جمهوری ارمنستان در ایران ـ ضمن قدردانی از میزبانی بنیاد ایران‌شناسی و رفتار محترمانه مردم ایران با جامعه ارمنی، حضور ارامنه را در همه عرصه‌های فرهنگی، علمی و اقتصادی کشور ستود.

وی یادآور شد: کلیساهای ارمنی ایران، ثبت‌شده در فهرست جهانی یونسکو، سندی از همزیستی مسالمت‌آمیز اسلام و مسیحیت‌اند و بر ضرورت تداوم دوستی بر پایه اعتماد و احترام متقابل تأکید کرد.

وی همچنین با برشمردن نقش ارامنه در عرصه‌های علمی، فرهنگی، هنر و ادبیات، از شهدای ارمنی در جنگ ایران و عراق یاد کرد و بر استمرار دوستی استوار دو کشور تأکید کرد.

ارامنه ایرانی؛ پیشگامان فرهنگ، هنر و همزیستی در ایران

در ادامه، پروفسور گئورک قره‌پتیان ـ استاد مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر ـ با نگاهی تحلیلی خدمات ارامنه ایران را از منظر مهندسی بررسی کرد و گفت: تأثیرگذاری این جامعه در گرو دو عامل بوده است: نوآوری در ارائه ایده‌های تازه و پذیرش اجتماعی گسترده آن از سوی ایرانیان.

وی با تشبیه این تعامل به الگوریتم‌های تکاملی، آن را عامل رشد فرهنگی و اجتماعی کشور دانست.

در بخش دیگری از مراسم دکتر میرجلال‌الدین کزّازی ـ چهره ماندگار ادب فارسی ـ نیز در سخنان خود اظهار کرد: از دید من، ارامنه ایرانی‌اند.

 وی با استناد به شواهد تاریخی و زبانی افزود: زبان ارمنی یکی از شاخه‌های زبان‌های ایرانی است.

کزّازی با اشاره به ریشه ایرانی نام‌هایی چون «وارتان» و پسوند «یان»، شباهت‌های اسطوره‌ای ایران و ارمنستان را برشمرد و داستان «داوید ساسونی» را با «رستم و سهراب» در شاهنامه مقایسه کرد.

وی یادآور شد که در سفر به ارمنستان، جلوه‌هایی از فرهنگ ایرانی را در رفتار و زبان مردم آن کشور دیده است.

در بخش بعد، آرا شاوردیان ـ نماینده مسیحیان ارامنه تهران و شمال ایران در مجلس شورای اسلامی ـ با اشاره به نقش تاریخی ارامنه در آموزش، صنعت، چاپ و فرهنگ، گفت: ما ارامنه ایران، خود را فرزندان ایران‌زمین می‌دانیم.

 وی از نخستین چاپخانه‌ها، مدارس غیردینی، حضور ارامنه در دفاع مقدس و خدمات خیرخواهانه آنان یاد کرد و ایران را نمونه‌ای بی‌بدیل از همزیستی اقوام دانست.

همچنین سیمون آیوازیان ـ استاد معماری دانشگاه تهران و نوازنده برجسته ـ در سخنانی صمیمانه از مسیر هنری خود گفت و یاد مادر و خویشاوندان هنرمندش را گرامی داشت.

وی علاقه‌مندی‌اش به مکتب نقاشی اصفهان و تأثیرپذیری از هنرمندان ارمنی و ایرانی را شرح داد و مطالعه کتاب «آبرنگ‌سازان ارمنی ایران» را به حاضران پیشنهاد کرد.

در ادامه، آرا تومانیان ـ دانشیار جغرافیای دانشگاه تهران ـ با مروری بر پیوندهای تاریخی دو ملت از دوران هخامنشیان، نقش «مسروب ماشتوتس» در ابداع الفبای ارمنی را یادآور شد و آن را عامل حفظ هویت ارمنی دانست.

وی گفت: بیش از ۸۰ عضو هیئت علمی ارمنی در دانشگاه‌های ایران فعال‌اند و این خود نشانه‌ای از حضور علمی ارامنه در کشور است.

آیرن آبنوسیان ـ نماینده موزه اسقف اعظم آرداک مانوکیان نیز سخنان خود را با یادآوری واژه‌های کتاب مقدس آغاز کرد و بر اهمیت «حکمت، عدل و فهم» در عصر فناوری تأکید کرد.

 وی روز فرهنگ ارمنی (۱۱ اکتبر) را یادآور شد و ماشتوتس، خالق الفبای ارمنی، را نماد فرهنگ‌دوستی و دانش دانست.

وی همکاری بنیاد ایران‌شناسی و موزه اسقف اعظم را نشانه‌ای از هم‌افزایی فرهنگی و تعامل میان ادیان خواند.

همچنین امیرمحمد داوودی‌پور ـ مدیر انتشارات نگار و گردآورنده کتاب «آبرنگ‌سازان ارمنی ایران»، روند بیست‌ساله تهیه این اثر را تشریح کرد.

وی گفت: کتاب شامل ۱۱۴ تابلو از ۲۰ هنرمند، از مارکار قرابگیان تا دکتر آیوازیان است و آبرنگ‌سازان ارمنی در تحول نقاشی ایران، به‌ویژه در مکتب اصفهان، سهمی بزرگ دارند.

وی همچنین پیشنهاد برگزاری جشنواره «آبرنگ ایران و ارمنستان» در کرانه رود ارس را مطرح کرد.

ارامنه ایرانی؛ پیشگامان فرهنگ، هنر و همزیستی در ایران

بنابر اعلام روابط عمومی بنیاد ایران‌شناسی در بخش پایانی این مراسم، از کتاب «آبرنگ‌سازان ارمنی ایران» با حضور دکتر علی‌اکبر صالحی، سفیر جمهوری ارمنستان در ایران و سایر میهمانان و سفرا رونمایی شد. همچنین نمایشگاه آثار نقاشی استادان ارمنی افتتاح و مورد بازدید قرار گرفت. این آیین با پیام همبستگی فرهنگی و احترام متقابل ادیان به کار خود پایان داد.

انتهای پیام