رئیس دیوان محاسبات:چرا روز به روز دولت بزرگ‌تر، و وابستگی به نفت بیشتر می‌شود؟

عبدالرضا رحمانی فضلی رییس دیوان محاسبات کشور در دومین نشست مشترک دبیران شورای دستگاه‌های نظارتی استان‌ها که در محل این دیوان برگزار شد، با تاکید کرد: سیاست اصلی دیوان محاسبات پیشگیری، هدایت و تعامل و همکاری با دستگاه‌هاست.

اهم اظهارات وی را در ادامه به نقل از ایسنابخوانید.

• بخش اعظمی از انحرافات، وظایف و کارهای انجام شده به دلیل نقص و تنوع قوانین و مشکلات در تعدد قوانین است. به همین دلیل این دیوان سیاست پیشگیری را در پیش گرفته است. در همین راستا دیوان تلاش کرد با تعامل با مجلس و ارائه نظراتش در جهت اصلاح قوانین تلاش‌هایی را انجام دهد. یکی از ابزارهای کار دیوان، اعمال نظارت در تفریغ بودجه است که بر این اساس برای نظارت بهتر باید تفریغ بودجه را زودتر ارائه داد.
• دیوان محاسبات با توجه به این سیاست‌ها تلاش کرد تفریغ بودجه را در طی دو سال اخیر سه ماه زودتر از موعد مقرر یعنی در دی ماه به مجلس ارائه دهد تا مجلس بتواند با بررسی ضعف‌ها و آسیب‌ها، بودجه سال آینده را به خوبی تدوین نماید. این یک کار در راستای سیاست پیشگیری دیوان است.
• اگر بتوان در مسیر کار با مجریان حرکت کرد، می‌توان اصلاحات را برای تحقق اهداف و قوانین امکان‌پذیر کرد
• اگر بتوانیم در مسیر کار با مجریان حرکت کنیم، می‌توان اصلاحات را برای تحقق اهداف و قوانین امکان‌پذیر کرد. در همین راستا دیوان محاسبات سیاست سه تفریغ و یا همان حسابرسی ضمنی را در پیش گرفت، به گونه‌ای که هر سه ماه گزارش حسابرسی ضمنی را به دستگاه‌های اجرایی ارائه می‌نماید تا دستگاه‌ها بتوانند نقاط قوت و ضعف خود را به خوبی متوجه شوند. البته این گزارش‌ها به معنای بازدارندگی و کنترل نیست و تنها بعد مشورتی دارد.
• رحمانی فضلی ارائه کتابچه‌ای با محتویات تجربه 12 ساله‌ دیوان محاسبات در حوزه‌ رسیدگی‌ها را از جمله راهکارهای دیگری که دیوان محاسبات برای سیاست پیشگیری در پیش گرفته مطرح کرد.در کنار این موضوع دیوان محاسبات کمیته‌های مشترکی را با دولت تشکیل داده است.

سیاست دیوان محاسبات سیاست خوف و رجاست

• البته در این بین این نگرانی وجود داشت که سیاست پیشگیری برای متخلفین حرفه‌ای راهی را باز نماید که آنها با جرات بیشتری به تخلفات‌شان ادامه دهند؛ به همین دلیل دیوان محاسبات با قاطعیت اعلام کرد که با هر تخلفی برخورد جدی داشته و عبور و عدول از بیت‌المال را نمی‌پذیرد. هم‌چنین شعار خود را پیشگیری حتما، مچ‌گیری هرگز، چشم‌پوشی به هیچ وجه قرار داده است. به عبارتی دیگر می‌توان گفت که سیاست دیوان محاسبات سیاست خوف و رجا است.

نظارت آن لاین از جمله سیاست‌های دیوان محاسبات است

• نظارت آن لاین را از جمله دیگر سیاست‌های دیوان محاسبات عنوان کرد. در این رابطه چهار هزار نقطه درآمد هزینه به دیوان محاسبات متصل و همزمان کار نظارت انجام می‌شود، در این رابطه بیشتر کارها انجام شده و اکنون در مرحله تهیه نرم‌افزار مورد نیاز است.
• حسابرسی عملکرد از دیگر سیاست‌های دیوان است. کشور در حوزه بهره‌وری ضعیف است. به گونه‌ای که خودمان با رجوع به وجدان‌مان می‌توانیم گواهی کنیم که به عنوان مجری، ناظر، مخاطب و ذی‌نفع روزانه فعالیت‌های دارای بهره‌وری را انجام نمی‌دهیم.
• حسابرسی عملکرد بدان معناست که کارآمدی، کارآیی، اثربخشی وضع اقتصادی، منابع، قیمت تمام شده محصول، زمان و کیفیت انجام پروژه‌ها و ... مورد بررسی قرار گیرد.
• دیوان محاسبات با ورود به حوزه حسابرسی عملکرد، به هر استان دستور رسیدگی به پنج پروژه نیمه تمام را داده است دیوان محاسبات آ‌رام آرام وارد حوزه حسابرسی عملکرد شده، به گونه‌ای که اکنون به هر استان دستور رسیدگی به پنج پروژه نیمه تمام را داده است.

رییس دیوان محاسبات کل کشور در ادامه به بیان مثال‌هایی پرداخت.

• به طور مثال در داخل کشور با وجود این که سنگ آهن و ذغال سنگ تقریبا رایگان تمام می‌شود و حمل و نقل و انرژی یارانه‌ای‌ است اما آهنی که در داخل کشور تولید می‌شود قابل رقابت با آهن تولید شده در کشورهای آلمان و ژاپن نیست. این در حالیست که این دو کشور ذغال سنگ، انرژی و مواد اولیه را از جاهای دیگر وارد کرده و مبلغی برای ورود کالای خود از گمرک ایران می‌پردازند، اما کیفیت و قیمت آهن‌های تولید شده از آلمان و ژاپن قابل مقایسه با ایران نیست.
• این شرایط در رابطه با ماشین و اخیرا میوه نیز حاکم شده است؛ در حالی که میوه احتیاج به تکنولوژی خاصی ندارد اما هنگامی که وارد کشور می‌شود، تنها به این جمله که ورشکست شده‌ایم بسنده می‌شود.
• وی در مورد وضعیت خدمات و آموزش نیز گفت: در این رابطه می‌توان به مقایسه میزان رضایت از مدارس غیرانتفاعی و دولتی پرداخت، به گونه‌ای که دانش‌آموز، معلم و والدین از وضعیت مدارس دولتی راضی نیستند. این در حالی است که برای نظام آموزشی از بیت‌المال مصرف می‌شود و تنها انگار بذل و بخشش می‌کنیم.

انتقاد از مصرف بی‌رویه نفت

• در بودجه سال قبل هر بشکه نفت ضربدر 37 دلار شد و امسال این میزان در بودجه سال جاری با قیمت و تورم به وجود آمده ضربدر 65 دلار شد. انگار هنر ما تنها این ضرب و تقسیم کردن‌هاست. سوال این است که سال بعد می‌خواهیم این میزان را ضرب در چه عددی بکنیم. هر چقدر هم ضرب کنیم قیمت نفت بالا می‌رود و مشخص نیست با تحریم‌ها و مشکلات کنونی می‌خواهیم در این رابطه چه کار کنیم. این بذل و بخشش‌ها همه از بیت المال است و در این رابطه تاریخ و فرزندان‌مان در آ‌ینده از ما سوال می‌کنند.
• در حالی صد میلیارد دلار به کشور تزریق می‌شود که تولید ناخالص ملی ما کم است. طبق برنامه این میزان باید به 8 درصد می‌رسید که حتی به یک چهارم آن نرسیده‌ایم. همه باید در این زمینه پاسخگو باشیم چرا که از منظر انسان موحد و مومن همه در این رابطه مقصرند.
• چرا روز به روز دولت بزرگ‌تر، تشکیلات وسیع‌تر و وابستگی به نفت بیشتر می‌شود؟
• روز به روز دولت بزرگ‌تر، تشکیلات وسیع‌تر و وابستگی به نفت بیشتر می‌شود. آیا فکر کرده‌اید که در آینده می‌خواهید چه کار کنید؟ در حال حاضر 8 درصد افت تولید نفت و 2 درصد افزایش مصرف نفت داریم.

از در و دیوار کشور که سوراخ است کالاهای قاچاق وارد می‌شود

• باید نفت این مایه حیاتی تبدیل به تولید، سرمایه و ثروت شود نه آن که تنها از آن بخوریم چرا که این خوردن‌ها بالاخره روزی تمام می‌شود، گفت: از در و دیوار کشور که سوراخ است کالاهای قاچاق وارد می‌شود. در مقابل با مقایسه‌ای خواهیم دید در کشوری همچون آلمان برای صد میلیارد دلار سود باید دو هزار میلیارد دلار رقابت و کار صورت گیرد. اما ما به راحتی برای دسترسی به صد میلیارد دلار به چاه نفت می‌رویم و از آن نفت بیرون می‌آوریم.
• در همین رابطه می‌توان نگاهی به نحوه اداره بنگاه‌های خصوصی داشت، به گونه‌ای که مدیرعامل این شرکت‌ها خود را موظف می‌دانند پایان هر سال به ترازگیری بپردازند، چون باید دستمزد و هزینه و فایده شرکت را محاسبه نمایند. اما این رویکرد در نهادها و شرکت‌های دولتی حاکم نیست، چون چه کار بکنیم و چه کار نکنیم حقوق را می‌دهند تنها باید وارد سیستم شویم.
• در همین رابطه باید بررسی شود که چرا مدیر در راس دستگاه‌های دولتی همچون مدیر در شرکت‌های خصوصی نظارت ندارد و عملکردش آن گونه نیست. البته پاسخ این سوال واضح است؛ تنها دلیل این رویکرد آن است که کشور ما نفت دارد.
• هیچ گاه فلاسفه آمریکا و غرب به خود جرات به چالش کشیدن فلاسفه شیعی و اسلامی را نمی‌دهند، آنها علم و تکنولوژی‌شان را به رخ ما می‌کشند، به گونه‌ای که تا یک گام به جلو می‌رویم کاری می‌کنند که برای ما محدودیت ایجاد شود که نمونه‌ی آن را می‌توان در بحث انرژی هسته‌یی دید. در حوزه تولید نیز چنین شرایطی حاکم است. آنها تلاش می‌کنند که سیستم رقابت ناعادلانه توام با کارشکنی و ایجاد دشمنی از طرق مختلف همچون تحریم را به کار ببرند تا ما در عمل موفق نشویم.
• نشانه‌روی اصلی آمریکا و غرب در ایران به سمت اسلام است و انرژی هسته‌یی بهانه‌ای بیش نیست
• نشانه‌روی اصلی آمریکا و غرب در ایران به سمت اسلام است و انرژی هسته‌یی بهانه‌ای بیش نیست. آنها این کار را از طریق ناکارآمد کردن دین اسلام و حکومت اسلامی انجام می‌دهند و تلاش می‌نمایند تا ما از علم، تولید و تکنولوژی عقب بمانیم، چرا که ناکارآمدی، نارضایتی پیش می‌آورد، نارضایتی منجر به تنش و تنش منجر به بی‌انضباطی و بی‌نظمی و پس از آن ناامنی و مجددا ناکارآمدی می‌شود، این سیکلی است که آنها در پیش گرفته‌اند.
• وی خطاب به کسانی که با اهداف سیاسی و گروهی فعالیت می‌کنند، گفت: شما باید عمود خیمه را بگیرید نه آن که قدرت برای‌تان ارزش شده و برای رسیدن به آن دعوا و اختلاف سلیقه داشته باشید.
• نمی‌گوییم که افرادی که در عرصه نظارت کار می‌کنند نباید تفکر سیاسی داشته باشند چرا که انسان مومن، متعهد و انقلابی باید سیاسی باشد، اما از این نکته نباید غافل شد که مبادا در کارمان در دام تورها بیفتیم؛ رسالت ما توسعه، پیشرفت و عدالت است.
• برای موفق شدن باید همواره نوآوری و خلاقیت داشت تا به مشکل و مساله‌ای برخورد نکرد، عقب نشستن کاری را پیش نمی‌برد باید راه‌های جدید را پیدا کنیم.

جنجال، درگیر ی و دعوا نتیجه‌ای جز از دست دادن زمان و هدر دادن منابع حاصل نمی‌کند

• هرکدام از ما رسالتی داریم و در رسیدن به این رسالت نباید کاری به حرف دیگران داشته باشیم و در دام تله و تور آنها بیفتیم؛ جنجال، درگیری، دعوا نتیجه‌ای جز از دست دادن زمان و هدر دادن منابع حاصل نمی‌کند.
• نظارت باید بر حسن انجام کار و برای کمک به خوب انجام شدن آن کار انجام شود.نظارت بالاول بدان معناست که تنها جلوی تخلف گرفته شود، و پیشگیری توجهی نشود که اصالت ندارد. این نگاهی درست نیست چرا که عزم و اراده باید تحقق قانون و نظارت بر حسن انجام کار باشد.
• با وجود گذشت 100 سال از تشکیل مجلس و گذشت 100 سال از طرح مقوله‌ی انضباط مالی و مبارزه با مفاسد اقتصادی به صورت قانونی، اما هنوز گلایه‌هایی مبنی بر این که انضباط مالی وجود ندارد، بهره‌وری و بهره برداری خوب نیست، دقت در هزینه‌ها نیست، روابط بر ضوابط مستولی می‌کند، عدالت جاری و ساری نیست و ... مطرح می‌شود.
• از آنجا که دستگاه‌های نظارتی به عنوان متولیان نظارت و مبارزه با فساد در جامعه هستند، نباید از هیچ فردی ناله و گلایه کنیم. چرا که باید خودمان کار را سفت بگیریم و از منظر انسان موحد و مومن مسلمان کارها را دنبال کنیم.
• در نظارت نباید سیاسی کاری و ترجیح دادن منافع شخصی بر منافع ملی وجود داشته باشد
• در این مقوله حب، بغض، سیاسی کاری و ترجیح دادن منافع شخصی، گروهی و حزبی به منافع ملی نباید وجود داشته باشد، چرا که همه‌ی ما به عنوان انسانی موحد در مقابل خدا پاسخگو هستیم و باید صاف و زلال مسیر کارها را پیش ببریم.
• کشور ما در وضعیتی است که مطالبات و نیازها لایتناهی و امکانات، منابع و زمان کاملا محدود است. در این شرایط باید نقطه هدف که ما را به بالاترین سطح بهره‌وری می‌رساند را پیدا کرده و آن را دغدغه‌ی ذهنی‌مان قرار دهیم. این هدف همان رسیدن به توسعه، پیشرفت و عدالت در جامعه است که در نهایت منجر به تشکیل حکومت اسلامی کارآمد می‌شود.
• پس از مشخص شدن هدف باید دغدغه‌ی چگونگی رسیدن به آن در کمترین فاصله و با کمترین هزینه در بین همه وجود داشته باشد.
• آمریکا ، آسیا، اروپا و همه‌ی جهان به دنبال توسعه‌اند، اما تفاوت ما با آنها در این است که ایران ادعای تشکیل حکومت اسلامی را مطرح کرد و تاکید داشت که در کنار دو بلوک شرق و غرب حکومتی دیگر تحت عنوان اسلام علاوه بر این که به فکر دنیای مردم است آخرت آنها را در نظر دارد. به دلیل وجود چنین ادعایی همه باید برای تحقق این حکومت تلاش کرده و در مقابل آن پاسخگو باشیم.
• در صورتی‌که عملکرد ما منجر به عدالت، پیشرفت، توسعه و جذب انسان‌های کارآمد شود موفق می‌شویم. رخ ندادن چنین چیزی تنها به دلیل سستی، تنبلی، و کاهلی است که باید در این زمینه پاسخگو باشیم. به گونه‌ای که به جای دامن زدن به اختلافات و استفاده از منابع، درجهت وحدت و انسجام تلاش نماییم.
• ‌آزادی‌خواهان دنیا، مستضعفان و تمامی مسلمانان، چشم به حکومت اسلامی در ایران دوخته‌اند چرا که حکومت‌های دیگر لیبرال، سوسیالیست و سرمایه‌داری با شکست مواجه شده است، بنابراین می‌توان گفت که حوزه‌ی کاری ما به طور مثال نباید محدود به دیوان محاسبات، دیوان عدالت اداری، سازمان بازرسی و ...شود، بلکه ما ابزار و روشی برای رسیدن به هدف غائی هستیم.
• دیوان محاسبات آمادگی کامل برای نظارت بر قانون هدفمند کردن یارانه‌ها دارد
• دیوان در حال حاضر آمادگی کامل برای نظارت بر قانون هدفمند کردن یارانه‌ها را دارد . هنگامی که قیمت‌ها در مسیر منطقی و مدبرانه به مرز واقعی خودش برسد، مصرف منابع برای عموم مردم و تولید کنندگان با توجه به قیمت واقعی آن، منطقی‌تر و معقول‌تر خواهد شد.