| |
فصل تابستان که فرا می رسد، بازار تولید و توزیع یخ به ویژه در قالبهای بزرگ داغتر می شود، اما لذت نوشیدن یک لیوان آب خنک، نوشابه تگری و دوغ سرد شاید مانع از آن بشود که کسی به فکر بهداشتی یا عدم بهداشتی بودن یخ بیفتد.
به گزارش خبرنگار مهر، یخ از جمله مواد خوارکی است که از لحظه تولید تا مرحله عرضه و مصرف در معرض آلودگی های بسیاری قرار دارد و به همین دلیل نیز در مراحل مختلف ساخت،حمل و نقل،نگهداری، جابجایی و عرضه آن باید شرایط دقیقی بهداشتی انجام شود در غیر این صورت یخ تولید شده برای مصرف انسان مناسب نخواهد بود.
به طور کلی یخی برای مصرف انسان مناسب است که آب حاصل از ذوب شدن آن از نظر ویژگی های باکتریائی، فیزیکی و شیمیائی دارای مشخصات آب آشامیدنی باشد.
یخ سالم و بهداشتی باید در شرایطی تولید شود که کارخانه یا کارگاه تولید یخ از شرایط سلامتی برخوردار باشد از جمله این که شرایط ساختمان تولید و انبار نگهداری یخ استاندارد و بهداشتی و نظافت تجهیزات و ظروف رعایت شده باشد و تمامی کارکنان دارای ظاهر و لباس تمیز و کارت تندرستی معتبر باشند.
همچنین مهمترین بخش در تولید یخ سالم و بهداشتی که همان ماده اولیه آن محسوب می شود، وضعیت و کیفیت آب مصرفی در تولید یخ در کارخانجات یخ سازی است و شرایط این آب باید مطابق با استاندارهای ویژگی های آب آشامیدنی و ویژگی های بیولوژیکی و حد مجاز آلودگی باکترویولوژیکی آب آشامیدنی باشد.
به علاوه تمام وسایل حمل یخ باید سرپوشیده، قابل شست و شو و مخصوص حمل یخ باشد و در صورت ضرورت ضد عفونی شوند. به علاوه تمام مکان های نگهداری و فروش یخ باید مورد تائید مقامات بهداشتی باشند و یخ مورد عرضه باید در ظروف فلزی مجاز و عایق شده و یا در پوشش های تمیز و روی سطوح غیر قابل نفوذ نگهداری شود.
اما آیا به راستی در تولید و عرضه یخ در سطح کلان شهری مثل قم که سالانه علاوه بر جمعیت ساکن، به ویژه در فصل تابستان و ایام مذهبی پذیرای زائران بسیاری از شهرهای مختلف کشور می باشد و دمای زیاد هوا در آن موجب تقاضای بالا برای استفاده از یخ است، این نکات بهداشتی رعایت می شود؟
قم حتی یک کارخانه تولید یخ ندارد
در این رابطه، معاون خدمات شهری شهرداری قم که در خصوص تشریح برنامه ها و اقدامات شهرداری قم در نیمه شعبان سخن می گفت، از این که قم با جمعیت بالای یک میلیون نفر حتی یک کارخانه تولید یخ ندارد انتقاد کرد.
حسن صبوری افزود: برای روز نیمه شعبان در قم علاوه بر پارک سوارها، در 30 نقطه دیگر نیز یخ بهداشتی و آب معدنی عرضه خواهد شد که این یخ های بهداشتی از شهرهای کاشان و تهران تهیه شده است.
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای مرکز بهداشت استان قم نیز در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر بیان داشت: متاسفانه تولید یخ در کارخانه های تولید یخ قم که به صورت صنعتی صورت می گیرد، تنها ارزش صنعتی دارد و نه خوراکی.
مهندس یدالله غفوری یادآور شد: این یخ ها بدون بسته بندی و به صورت روباز و غیربهداشتی از کارخانه منتقل و به شکل غیر استاندارد در دکه های ویژه فروش در سطح شهر و حاشیه جاده ها نگهداری و توزیع می شوند و این موضوع نگرانی های متعددی را برای مرکز بهداشت ایجاد کرده است.
یخ آلوده عامل مهم بروز بیماری های میکروبی
وی با بیان این که یخ آلوده می تواند یکی از عوامل مهم انتقال بیماری های میکروبی به انسان باشد، تصریح کرد: بسیاری از بیماری از جمله التور یا وبا،انواع بیماری های روده ای و گوارشی مثل اسهال و به ویژه اسهال خونی،حسبه و ... می تواند از راه یخ آلوده منتقل شود.
غفوری افزود: این بیماری ها می تواند تمامی افراد را در تمام سنین درگیر کند اما اثرات منفی آن بر روی کودکان و افراد سالمند بیشتر است.
دکه های توزیع یخ شهرداری قم کاملا غیربهداشتی است
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای مرکز بهداشت استان قم با تاکید بر این که با وجود این تهدید و نگرانی ها لازم است تا اقدامات سریع در خصوص ساماندهی محل های تولید و عرضه یخ صورت گیرد، اظهار داشت: به خصوص در مورد دکه های توزیع یخی که شهرداری قم به بخش خصوصی اجاره می دهد، شرایط کاملا غیر بهداشتی است.
وی یادآور شد: مرکز بهداشت قم به کررات در طول سال های متمادی به شهرداری تذکر داده تا شرایط این دکه ها را بهداشتی و استاندارد کند و برای این منظور نیز استاندارد خاصی را تعریف کرده است اما تا کنون اثربخش نبوده و اجرایی نشده است.
عدم اجازه فروش یخ به دکه ها همزمان با اعیاد شعبانیه در قم
غفوری اظهار داشت: اخیرا نیز در دومین جلسه کمیته بهداشت، درمان و امور امدادی اعیاد شعبانیه استان مقرر شد تا اقدامات لازم در خصوص نظارت بر تولید آب آشامیدنی بسته بندی شده در مبدأ، تأمین یخ بهداشتی و عدم اجازه فروش یخ به دکه ها صورت گیرد.
توزیع یخ بسته بندی در نیمه شعبان در قم
وی تصریح کرد: بر اساس تصمیمات این جلسه مصوب شد تا در اعیاد شعبانیه یخ های توزیعی در سطح شهر به صورت بسته بندی از مبدا شهرهایی مثل تهران و کاشان تهیه شده و در چادر های ویژه سازمان میادین میوه و تره بار
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای مرکز بهداشت استان قم با بیان این که یخ های آلوده می تواند ناشی از آب آلوده باشد و یا این که در حین فرآیند تولید،حمل و نقل و عرضه آلوده شود، یادآور شد: در مورد یخ های آلوده بدون بسته بندی، امکان پیگیری و ردیابی محل تولید آلودگی وجود ندارد.
غفوری با اشاره به این که در حال حاضر یخ در شهر قم به شکل غیربهداشتی و در قالب های کوچک و بزرگ بدون پوشش توزیع می شود، افزود: همچنین این یخ ها در مکان ها و یا با وسایل کاملا غیربهداشتی قطعه قطعه و آماده مصرف می شوند.
مزایای استفاده از یخ های بسته بندی شده
وی به مزایای استفاده از یخ های بسته بندی شده اشاره کرد و گفت: یخ های فاقد بسته بندی زودتر آب می شوند و مقدار زیادی از آنها به هدر می رود اما با بسته بندی مناسب هم عوامل آلودگی محیطی یخ از بین می رود و هم مدت زمان ماندگاری آن افزایش یافته و هم به صرفه تر است.
