آلودگی هوا تهرانی ها را پرخاشگر می‌كند
تهران امروز: در حالي‌كه استاندار تهران براي حل مشكل آلودگي هوا دعا مي‌كند و معاونش مي‌گويد هيچ راهي براي حل معضل آلودگي هوا در پايتخت وجود ندارد برخي كارشناسان تاكيد مي‌كنند كه همين معضل مهم 30درصد تهراني‌ها را پرخاشگرتر از هميشه كرده است و شايد همين پرخاشگري هم باعث مي‌شود كه شهروندان توي خيابان، تاكسي، معابر و هر جاي ديگر كه امكانش باشد يقه همديگر را مي‌گيرند تا كمي خودشان را تخليه كنند.
انگار مشكلات كلانشهر پايتخت هيچ گاه تمامي ندارد. بعضي‌ها مي‌گويند دقيقا از روزي كه ترافيك و آلودگي صوتي و آلودگي هوا به همنشينان دائمي پايتخت تبديل شده‌اند وضع شهروندانش اينگونه شده است. دعواها و بگو مگوهاي چند نفره با هم، بحث راننده تاكسي با مسافر يا راننده اتوبوس با مسافران. بعضي اوقات اين بحث و جدل‌ها به حدي بالا مي‌گيرد كه چند نفر مجبور به وساطت مي‌شوند تا بتوانند دو نفر را از يكديگر جدا كنند. كارشناسان اجتماعي مي‌گويند عوامل متعددي بر بروز پرخاشگري افراد در يك جامعه اثر دارند. به گفته كارشناسان آلودگي هوا و آلودگي صوتي و گرماي هوا از عواملي است كه فرد را مستعد پرخاشگري مي‌كند. تهران نيز از اين موضوع استثنا نيست. ابر شهر پايتخت كلكسيوني از انواع آلودگي‌هاي زيست محيطي است كه هيچ دست خيري براي كمك به آن دراز نمي‌شود. به گفته مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران، موضوع آلودگي هوا در پايتخت به حال خودش رها شده است. دكتر يوسف رشيدي در گفت و گو با تهران امروز با اشاره به آمار آلودگي هوا در سال گذشته، مي‌گويد: سال گذشته پايتخت نشينان فقط 14 روز هواي پاك و 247 روز هواي سالم را تجربه كردند. اين در حالي است كه 103 روز هواي ناسالم و 3 روز هواي بسيار ناسالم در مركز كنترل كيفيت هواي تهران به ثبت رسيده است. آلودگی صوتی درمناطق مسکونی نزدیک بزرگراهها نيز بین 70 تا 80 دسی بل است. در صورتي‌که استاندارد آلودگی صوتی مناطق مسکونی در روز 55 دسی بل و در شب 45 دسی بل است. به گفته كارشناسان اگر شدت آلودگی‌های صوتی، آلودگی هوا و ترافیک بیش از حد آستانه‌های مجاز باشد موجب عصبانیت، کاهش قدرت شنوایی، افزایش فشار خون، سردرد، خستگی، تندمزاجی، اختلال در مکالمات، کاهش قدرت یادگیری در کودکان، افزایش سقط جنین و کاهش وزن نوزادان هنگام تولد نیز می‌شود اما مدت‌هاست شهروندان تهراني به زندگی شهرنشینی توام با چاشنی آلودگی‌های صوتی و هوا تن داده‌اند و با آن خو گرفته‌اند.
كاهش آستانه تحمل در اثر گرما
يك روانشناس باليني با اشاره به اين موضوع كه عوامل متعددي بر پرخاشگري افراد اثر مي‌گذارد، گفت: زماني كه ميزان آلودگي هوا در شهرها زياد مي‌شود، مقدار اكسيژن رساني به بدن كم مي‌شود در نتيجه ميزان انقباض عضلاني فرد بيشتر مي‌شود و فرد تنش بيشتري را در اين زمان تجربه مي‌كند و مستعد برانگيختگي مي‌شود. دكتر مهرداد كاظم زاده عطوفي با بيان اين نكته كه آلودگي صوتي و گرماي بيش از حد هوا نيز به عنوان عوامل استرس‌زا بر پرخاشگري افراد اثر مي‌گذارد، به تهران امروز گفت: هر عاملي كه بتواند ميزان تنش در افراد را افزايش دهد باعث بروز پرخاشگري مي‌شود و عوامل زندگی در کلانشهرها مانند آلودگی‌های صوتی، فشارهای اقتصادی و مشکلات خانوادگی که در شهرهای کوچک و روستاها به ندرت وجود دارد، قطعا در بروز پرخاشگری موثر هستند و معمولا در زمان گرمای بسیار بخصوص در شهرهای بزرگ که مسئولیت‌های بیشتری به عهده یک فرد است و ترافیک و آلودگی صوتی نیز در حال افزایش است، آستانه تحمل فرد کاهش پیدا می‌کند و سبب عصبانیت می‌شود. وي تصريح كرد: پرخاشگري علل زيادي دارد كه متاثر از تاثيرات تربيتي و كودكي افراد است و يكي از عوامل استرس‌هاي زيادي است كه در شهرهاي بزرگ و ماشيني وجود دارد و به دليل اينكه افراد نمي‌توانند به صورت همزمان عوامل استرس زا را كنترل كنند، اين كار باعث خستگي سيستم عصبي آنها مي‌شود و افراد نسبت به عوامل محيطي زودتر واكنش نشان مي‌دهند در نتيجه اين عامل رفتاري تبديل به پرخاشگري مي‌شود.
پرخاشگري، هديه آلودگي هوا به شهروندان
يك عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران نيز با اشاره به اين نكته كه آلودگي هوا، عوامل استرس زا و آلودگي صوتي مي‌تواند آستانه تحمل افراد را پايين بياورد، به تهران‌امروز گفت: آستانه تحريك پذيري افراد در زمان افزايش آلودگي هوا و آلودگي صوتي كم و ميزان تحريك پذيري آنها زياد مي‌شود. دكترعلي اصغر اصغرنژادفريد افزود: آلودگي هوا به طور مشخص مي‌تواند منجر به مسمويت مزمن براي افراد شود كه اين مسموميت در حكم يك استرس، آستانه تحمل فرد را پايين مي‌آورد و ظرفيت او را براي كنترل پرخاشگري كم مي‌كند. با اين وجود هر كنترل ديگري كه بايد روي رفتار فرد اعمال شود، كمتر اتفاق مي‌افتد. وي تاكيد كرد: انواع آلودگي‌هايي كه در محيط وجود دارد باعث مي‌شوند نوعي مسموميت مزمن از طريق تنفس يا غذا و.. وارد جريان خون شود و سيستم عصبي را درگير كند كه اين موضوع باعث بروز پرخاشگري در جامعه مي‌شود. به گفته این روانشناس، دلیل پرخاشگری به سبب آن است که انسان در موقعیتی قرار می‌گیرد که فکر می‌کند راهکار دیگری جز عصبانیت و پرخاشگری ندارد و هرچه فرد احساس کند موقعیت از کنترلش خارج شده و سخت است که آن را اداره کند، بیشتر عصبانی می‌شود و پرخاشگری می‌کند. اين استاد دانشگاه تاكيد كرد: گرماي هوا و آلودگي هوا در حكم عوامل استرس زا براي افرد هستند چرا كه باعث تعرق بيش از حد، افزايش غلظت خون و كمبود اكسيژن در افراد مي‌شوند. اين عوامل اثر تجميعي و در نتيجه تحريك پذيري روي فرد دارند و باعث پايين آمدن آستانه تحمل فرد و در نتيجه پرخاشگري مي‌شوند.
تعديل منابع استرس زا
دكتر علي برفه‌اي نيز با اشاره به اين موضوع كه آلودگي هوا روي تمام افراد چه سالم و چه بيمار اثر منفي دارد، گفت: گذشته از عامل عصبانيت، افراد در شهرهايي كه آلودگي هواي آنها بالاتر از حد استاندارد است پرخاشگر، كم تحمل و زودرنج مي‌شوندو به طور مدام از خستگي و بي حوصلگي شكايت دارند. ضمن اينكه اين افراد در هنگام رانندگي عجول تر و بد خلق تر هستند و در مورد سلامت جسم و روان خود نيز نگراني‌هايي را پيدا مي‌كنند. اين روانشناس تاكيد كرد: اثرات آلودگي هوا روي جسم افراد نيز قابل انكار نيست. تنگي نفس و تپش قلب از علائمي است كه روي افراد سالم و بيمار در مواجهه با آلودگي هوا ديده مي‌شود. وي با اشاره به اين نكته كه شهروندان بايد منابع استرس زا را تعديل كنند، به تهران گفت: شهروندان بايد تا جايي كه مي‌توانند استرس‌هاي شغلي يا استر س ناشي از ترافيك را كاهش دهند و در عين حال ساعت استراحت و خواب خود را افزايش داده و بيشتر به فعاليت‌هاي ورزشي بپردازند. وي به مشكلات بيماران افسرده نيز در اين زمينه اشاره كرد و گفت: هنگام آلودگي هوا، دنيا در نظر بيمار افسرده، غبار‌آلودتر و تيره‌وتارتر و قدرت تصميم‌گيري او ضعيف‌تر مي‌شود و احساس مي‌كند كه بي‌انرژي، بي‌حوصله و خسته است. اين عوامل سبب مي‌شوند كه در اين بيمار افسردگي شديدتر شود. در افراد مضطرب نيز نگراني نسبت به آينده تشديد مي‌شود و بعضي علائم جسمي مانند تپش قلب نيز به طور شديدتري بروز مي‌كند. مبتلايان به وسواس هم به احتمال زياد، نگراني‌هاي مضاعفي پيدا خواهند كرد. وی درباره پایداری تاثیرات آلودگی هوا بر جسم و روح انسان گفت: اثرات شیمیایی آلودگی هوا معمولا ماندگار و رسوب آن در ریه‌ها قطعی است و در بلندمدت با ایجاد مشكل در تنفس، بر سلول‌های مغزی نیز ایراد وارد می كند. در زمینه‌های عاطفی نیز، اگر دوره آلودگی شدید هوا طولانی شود؛ اثراتی ماندگار بر احساسات و روان فرد برجای می گذارد. دكتر برفه‌اي تاكيد كرد: براي حل مشكلات بايد همه دست به دست هم بدهيم و اين انگيزه را در افراد ايجاد كنيم تا براي سلامت خودشان كار كنند و هر كس به اندازه توان خودش در روند كاهش آلودگي هوا، كمك كند. براي ايجاد چنين انگيزه‌اي بايد همه رسانه‌ها و جرايد، مردم را آگاه سازند. علاوه بر مردم، مسئولان هم بايد برخورد جدي‌تري با مسئله داشته باشند و در ساير زمان‌هايي كه آلودگي كاهش مي‌يابد، آن را به فراموشي نسپارند. كشورهاي صنعتي زيادي اين مشكل را داشته‌اند و توانسته‌اند مشكل خود را حل كنند. آنها با مديريت صحيح، عزم همگاني و ايجاد سياست‌هاي دقيق با اين مسئله كنار آمده‌اند. پس ما هم مي‌توانيم همان كارها را انجام بدهيم. حالا كه تمام مسئولان دولتي از گشودن گره كور حل مشكل آلودگي هواي آن ناتوان شده‌اند و دعا كردن را چاره اصلي حل مشكلات مي‌دانند، تنها راه براي كاهش استرس در پايتخت و گذران يك زندگي بي دردسر حفظ آرامش و بي توجهي به گرماي هوا و بوق‌هاي ممتد خودروها و گرد و غبار و آلودگي‌هايي است كه در هوا وجود دارد. زندگي مسالمت آميز با اين مشكلات بهتر از گرفتار شدن در مطب پزشكان و راهروهاي بيمارستانها و نتيجه نگرفتن از دوا و درمان است.
