| |
کیهان، روزنامه سعودي الحيات كه در لندن و رياض منتشر مي شود، در تحليل خود نوشت: «اگر وزارت خارجه عربستان نجنبد، ضمن عقب افتادن از تحولات اجتماعي ديگر نه تنها حرفي براي گفتن در دنياي عرب نخواهيم داشت بلكه از هويت اصلي خود نيز دور خواهيم شد. وزارت خارجه عربستان بايد، بپذيرد كه خاورميانه شاهد تغييراتي وسيع است، ديگر سياست هاي گذشته آن جواب نمي دهد. بسيار روشن است كه حوادث بزرگي ظرف دو سال گذشته در جهان عرب رخ داده و ضمن تغيير فرهنگ جاري، فرهنگ سياسي و هم پيماني هاي منطقه اي و بين المللي را نيز تغيير داده است. بايد توجه داشت كه اين تغيير بسيار بزرگ است و سرچشمه اي اجتماعي - مردمي دارد. اين تغيير به اندازه اي بزرگ است كه به جرات مي توان گفت از شرق تا غرب جهان عرب را در برگرفته است. آن دنيايي كه در قرن گذشته و اوايل قرن حاضر مي شناختيم مقابل چشمانمان متلاشي شده و آنچه از آن خطرناك تر است اين است كه كسي نمي داند كي، چگونه و تا كجا اين دگرگوني و تلاش ادامه خواهد داشت. اما آنچه روشن است ديگر جهان عرب به گذشته اش بازنمي گردد.»
الحيات با مرور حوادث مصر و تونس و ليبي و عراق نوشت: عربستان در قلب اين طوفان بزرگ سياسي منطقه اي واقع شده است. كشوري كه البته رفته رفته به سمتي مي رود كه متزلزل شود. در حالي كه به دليل روابط گسترده رياض با پايتخت هاي عربي جهان انتظار مي رفت كه عربستان تأثيري به سزا در تحولات جاري در خاورميانه عربي بگذارد شاهديم كه روز به روز تأثير خود را از دست مي دهد و تحولات با چنين سرعتي پيش مي روند بدون اين كه عربستان بتواند كاري از پيش ببرد.
به گزارش ديپلماسي ايراني، در ادامه اين يادداشت آمده است: عربستان در حال حاضر به شكلي عراق را از دست داده كه روز به روز خط ارتباطي بغداد-رياض ضعيف و ضعيف تر مي شود. اين در حالي است كه عربستان از 1973 بر روي رابطه خود با عراق سرمايه گذاري هاي كلان كرده و حتي در اوج جنگ كويت سرمايه هاي خود را از آن خارج نكرده بود. در حالي كه اين كشور يكي از مهم ترين همسايگان ماست و ما به عراق نياز استراتژيك داريم. در مقابل هرچه عربستان از عراق خارج مي شود ايران جاي آن را بيشتر پر مي كند.
الحيات صراحتاً نوشت: اكنون ايران صاحب چنان جايگاهي در عراق است كه ايالات متحده آمريكا به عنوان كشور متخاصم ايران و رقيب منطقه اي آن براي حفظ مصالح خود مجبور است از دريچه ايران به عراق بنگرد. در حالي كه هيچ اثري از وجود عربستان در اين معادله نيست. آيا واقعاً اين مسئله براي دستگاه سياست خارجي عربستان قابل قبول است؟
نويسنده اين يادداشت سپس به سوريه اشاره مي كند و مي نويسد: هنگامي كه به سياست خارجي عربستان در قبال سرزمين شام نظر مي اندازيم به ياد سرمايه گذاري هاي سياسي و اقتصادي سي ساله خود در اين كشور مي افتيم. سرمايه گذاري هايي كه از زمان حافظ اسد، در رابطه رياض با دمشق انجام شد و تلاش هايي كه مرحوم حافظ اسد در ايجاد توازن در روابط عربي- عربي و عربي- ايراني داشت. اكنون همگي اين تلاش ها و سرمايه گذاري ها نقش بر آب شده است. ديگر ما اثري از محور عربستان- سوريه- مصر نمي بينيم. از آن طرف لبنان را هم از دست داده ايم. دولت وابسته به حزب الله در حالي زمام امور را در اين كشور در دست گرفته است كه ديگر شاهد هيچ اثري از عربستان در لبنان نيستيم و دولت اين كشور بيش از آن كه سياست هايش را با رياض هماهنگ كند با تهران هماهنگ مي كند.
در پايان اين يادداشت آمده است: بي شك وضعيت مطابق ميل ما نيست. عربستان هيچ گاه پيش بيني نمي كرد كه سير تحولات خاورميانه چنين مسيري را در پيش بگيرد. ولي چه بخواهيم چه نخواهيم روابط منطقه اي عربستان محدود به كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس شده است كه هيچ سابقه تاريخي اي ندارند.
