| |
سرطان هاي پوست از شايع ترين سرطان ها در ايران و جهان است. سالانه حدود 1.3 ميليون نفر در امريکا دچار سرطان پوست مي شوند. اغلب افراد مبتلا به سرطان پوست بيش از 50سال سن دارند.
کودکاني که در معرض تابش بيش از حد نور خورشيد قرار مي گيرند ، بيشتر در خطر ابتلا به سرطان پوست هستند. در برخي از نژادها مثل نژاد سفيد ابتلا به برخي از انواع سرطان پوست بيشتر گزارش شده است.
گفتني است عوامل ژنتيکي نيز در احتمال ابتلا به سرطان پوست بي تاثير نخواهد بود. ابتلا به اين سرطان با توجه به تخريب وسيع لايه ازن در اطراف کره زمين به شکل چشمگيري افزايش يافته است.
با توجه به اين که انتخاب روش درماني مناسب مي تواند از عواض بسيار خطرناک سرطان هاي پوست جلوگيري کند، محققان دانشگاه علوم پزشکي اصفهان به روش جديدي براي ترميم مناطق آسيب ديده پوست دست يافته اند که براي نخستين بار در کشور اجرا شده و تاکنون 50 بيمار به روش فوق درمان شده اند.
پوست وسيع ترين بافت بدن است که وظيفه بسيار مهم حفاظت مکانيکي بدن در برابر عوامل خارجي را بر عهده دارد. اگر پوست نباشد، انسان در معرض خطر ابتلا به عفونت هاي خطرناک قرار مي گيرد. علاوه بر اين پوست بدن مانع از دست رفتن آب و ساير مايعات از بدن شده و سبب ذخيره چربي ، خنک شدن بدن و توليد ويتامين D در بدن خواهد شد.سلولهاي پوست سالم به شکلي طبيعي تقسيم و زياد شده و با جايگزيني سلول هاي مرده سبب رشد پوست جديد مي شوند. سرطان پوست يک بيماري است که در آن سلول هاي پوست توانايي تقسيم و رشد طبيعي را از دست مي دهند و بدون اين که موجب عکس العمل تدافعي و تهاجمي در سيستم ايمني بدن شوند، به طور نامنظم و فزاينده اي تکثير پيدا کرده و از سيستم ايمني و دفاعي بدن عبور مي کنند. سلول هاي غيرطبيعي به شکلي غيرقابل کنترل رشد کرده و توده اي را تشکيل مي دهند که به آن تومور مي گويند. پوست بدن از 3 لايه اپيدرم (لايه خارجي) ، درم (لايه مياني) و چربي (لايه خارجي) تشکيل شده است که سرطان پوست از لايه خارجي يعني همان اپيدرم آغاز مي شود. مهمترين عامل پيشتاز و مستعد سرطان پوست ، جهش در DNA سلول بر اثر اشعه ماورائ بنفش است که منجر به شروع تراريختي سلول و سرطاني شدن آن خواهد شد.يک تومور پوستي مي تواند خوش خيم يا بدخيم باشد. تومور خوش خيم به چند لايه سلول محدود مي شود و به بافتها و اندام هاي اطراف خود حمله نخواهد کرد اما اگر تومور به بافتهاي اطراف گسترش يابد به آن تومور بدخيم يا سرطاني مي گويند. خوشبختانه اکثر تومورهاي پوستي خوش خيم هستند. برخي از سلول هاي سرطاني مي توانند در بافتهاي اطراف نيز نفوذ کرده يا به اصطلاح ايجاد متاستاز کنند. اين تومورها به بخشهاي ديگر بدن منتشر شده و تومورهاي جديدي را ايجاد مي کنند. با توجه به نوع سلول پوستي که دچار تراريختي شده است ، انواع مختلفي از سرطان پوست وجود دارد که هر کدام نشانه ها و عوارض خاص خود را دارند. سرطان هايي که به بافتهايي مانند مغز و کبد متاستاز مي دهند زندگي انسان ها را با خطر مرگ و نابودي مواجه مي سازند. افرادي که پوستي روشن دارند و به آساني دچار آفتاب سوختگي مي شوند بيش از ديگران در معرض خطر ابتلا به سرطان هاي پوستي قرار دارند. قرار گرفتن در معرض اشعه x از ديگر عواملي است که در ايجاد سرطان پوست نقش بسزايي دارد. جالب است بدانيد که عوارض ناشي از بيماري هاي پوستي و سوختگي ها و همچنين تماس با ترکيباتي مانند آرسنيک زمينه مناسبي را براي ابتلا به سرطان هاي پوستي فراهم مي سازد.
جراحي موهز
محققان دانشگاه علوم پزشکي اصفهان به روش جديدي براي برداشت و پيوند پوست در ترميم محل آزاد شده پوست بعد از عمل سرطان هاي پوست با استفاده از روش جراحي موهز دست يافته اند.به گفته دکتر علي اصيليان ، استاد دانشگاه علوم پزشکي اصفهان و مجري اين طرح ، سرطان هاي پوست جزو شايع ترين سرطان ها در ايران و جهان هستند که در اثر تابش زياد اشعه ماورائ بنفش و ساير عوامل خطرساز ايجاد مي شود. يکي از علل پيدايش مهم اين سرطان در کشور ما، پيدايش سرطان پوست پس از راديوتراپي پوست سر براي درمان کچلي هاست که 50 سال پيش به طور متداول انجام مي شد. درمان هاي مختلفي براي اين سرطان ها وجود دارد که يکي از موثرترين آنها عمل جراحي موهز است که احتمال موفقيت آن 95 - 98 درصد برآورد شده است.
عمل ميکروگرافي موهز در مرکز پزشکي الزهرا وابسته به دانشگاه علوم پزشکي اصفهان از سال 1378 راه اندازي شده و تنها مرکز فعال اين عمل در ايران محسوب مي شود و بيماران از سراسر کشور به اين مرکز معرفي مي شوند. در طول هفته 5 تا 6 عمل ميکروگرافي موهز در اين مرکز انجام مي شود. به گفته اصيليان در بسياري از موارد با سرطان هايي از پوست مواجه مي شويم که اصطلاحا به سرطان فراموش شده معروفند. در اين حالت بيمار به ضايعه سرطاني خود توجه نمي کند و ضايعه پيشرفت مي کند اما چون بيمار احساس درد نمي کند ، مورد بي توجهي قرار مي گيرد و وقتي براي درمان مراجعه مي کند ممکن است ضايعه سرطاني سطح وسيعي مثلا حدود 50 درصد پوست سر يا صورت را گرفته باشد. در اين صورت بعد از عمل موهز پزشک با سطح باز و وسيعي از پوست مواجه مي شود که مي بايست به وسيله گرافت پوشانده شود ، در غير اين صورت امکان هجوم عوامل ميکروبي به داخل خون وجود دارد.در روش معمول پوست نازک از ناحيه ران يا بازو يا شکم به وسيله دستگاهي به نام درماتوم که مي تواند دستي يا برقي باشد، برداشته مي شود ، سپس روي پوست لخت شده را پوشانده و گرافت را با بخيه در محل ثابت مي کنند. اين کار بسيار وقتگير بوده و بويژه در موارد وسيع ممکن است ساعتها وقت پزشک را بگيرد. در ابتداي سال 1385 در مواجهه با چنين بيماراني به نظر رسيد که براي تسريع فرآيند درمان ، اگر بتوان پوست نازک برداشته شده را بدون نياز به بخيه در محل موردنظر قرار داد ، مدت عمل به يک پنجم زمان قبلي کاهش پيدا خواهد کرد. اين روش از دو ويژگي منحصر به فرد برخوردار است اول اين که در اين روش براي برداشت پوست از يک تيغ ساده استفاده مي شود و ديگر اين که از بخيه استفاده نمي شود ، بلکه بعد از پوشاندن کل سطح زخم با يک پانسمان متخلخل زخم را پانسمان مي کنند. اين پانسمان در بازار موجود است.
بيمار بعد از يک هفته مراجعه مي کند و پانسمان برداشته مي شود. نتيجه اين عمل در همه بيماران موفقيت آميز بوده است.
اين روش تاکنون در 50بيمار انجام شده و نتايج اوليه در کنگره پوست رازي در تهران مطرح شده است.
به گفته اصيليان نتايج جديد اين طرح تحقيقاتي در کنگره جهاني روماتولوژي که در مهرماه امسال در آرژانتين انجام مي شود به صورت سخنراني پذيرفته شده که ارائه خواهد شد. با انجام اين کار عمل به صورت سرپايي انجام شده و نياز به بيهوشي عمومي ندارد و از طريق بي حسي موضعي انجام مي شود. اصيليان در پايان خاطرنشان ساخت اين روش بسيار نتيجه بخش بوده و با مدت زمان و هزينه کمتر، نتيجه زيبايي بهتري را به همراه داشته است.
پانسمان متخلخل سبب مي شود ترشحات زخم بخوبي جذب و همزمان اکسيژن نيز به محل زخم برسد که اين ويژگي سبب تسريع فرآيند بهبودي شده و پس از يک هفته از زمان برداشتن پانسمان ، پوست کاملا با بخش ديگر پيوند مي خورد. در گذشته براي درمان اين نوع سرطان ها و مشکلي که براي بيمار ايجاد مي شود از روماتوم استفاده مي شد. به کمک دستگاه روماتوم پوست از ناحيه ديگري از بدن برداشته مي شود و به بخش آسيب ديده بخيه زده مي شود. اين عمل حدود 4ساعت به طول مي انجامد و علاوه بر اين مشکلات زيبايي بعدي را نيز به همراه دارد.
