وقتی نقشه‌ ترافیکی تهران به هم می ریزد

مجله مهر: صبح روز شانزدهم اردیبهشت امسال، اگر مسیرتان به بزرگراه چمران خورده بود، حتما با ترافیک وحشتناکی روبرو می شدید. شاید کمی عجیب باشد، اما این ترافیک به خاطر برگزاری یک نمایشگاه کاملا تخصصی ایجاد شده بود. نوزدهمین نمایشگاه بین المللی نفت و گاز ایران که جزء پنج نمایشگاه نفتی برتر دنیا است، از نظر تعداد بازدید کننده در نوع خودش دست کمی از نمایشگاه کتاب تهران ندارد.

بازدیدکنندگانی که حضورشان باعث ترافیک شدیدی در این منطقه شد که یادآور روزهای برگزاری نمایشگاه کتاب در نمایشگاه بین المللی تهران بود. نمایشگاهی که سال 86 از بزگراه چمران به مصلای تهران رفت. با این توجیه که بار ترافیکی منطقه را غیر قابل کنترل می کند و مردم برای رسیدن به نمایشگاه دچار رنج و زحمت می شوند.

اما این بار برای حل مشکل بسته شدن بزرگراه چمران در این چهار روز، رییس جمهور دولت نهم بر سرکار نبود تا به این نتیجه برسد که نمایشگاه نفت را هم باید در مصلی برگزار کرد تا مردم منطقه دچار رنج و زحمت نشوند.

گره ترافیکی که کور شد

نمایشگاه کتاب سال هاست که نیمه های اردیبهشت در تهران برگزار می شود. نمایشگاه بین المللی نفت، گاز و پتروشیمی ایران که هر سال اواخر فروردین برگزار می شد، امسال سنت شکنی کرد و نوزدهمین دوره خود را در تاریخ16 تا19 اردیبهشت برگزار کرد تا همزمانی بزرگترین نمایشگاه های بین المللی ایران، برای چند روز قسمت هایی از پایتخت را قفل کند. برگزاری همزمان این دو رویداد که هر دو اعتبار بین المللی بالایی دارند، باز هم نشان داد که مدیریت گردشگری در برگزاری چنین رویدادهایی به راحتی نادیده گرفته می شود.

هتل های تهران بنا به گواه آمار در بیشتر فصل های سال خالی است. حدود 50 درصد از بازدیدکنندگان 6 میلیونی نمایشگاه کتاب به گفته سایت اطلاع رسانی دولت، شهرستانی ها هستند. گردشگرانی که برای بازدید از نمایشگاه کتاب ، اردیبهشت هر سال به تهران مسافرت می کنند و رونقی برای اقتصاد گردشگری تهران هستند. حضور بیش از 1800 شرکت داخلی و خارجی در نمایشگاه نفت هم بسیاری را به تهران کشانده است. مهمانان نفتی خارجی و  بسیاری از متخصصین مناطق نفت خیز ایران برای بازدید یا شرکت  در این نمایشگاه در این دوره چهار روزه به تهران می آیند.

 نمایشگاه نفت با وجود تخصصی بودن، یکی از شلوغ ترین نمایشگاه هایی است که در کشور برگزار می شود.  «ریموند کهیل» مدیر منطقه خاورمیانه سازمان زمین شناسان و مهندسان اروپا  در مصاحبه ای با اشاره به حضور خود در نمایشگاه‌های بین المللی مختلف در سراسر جهان، گفته است که تعداد بازدید کنندگان و متخصصان در نمایشگاه نفت ایران شگفت آور است. گردشگری درون شهری و بین المللی این دو نمایشگاه که می توانست با فاصله زمانی مناسب از هم برگزار شود، اردیبهشت امسال تهران را با مشکلات شدید ترافیکی مواجه کرد.

نمایشگاه فرهنگی یا نفتی؟

اما این اولین باری نیست که تاریخ برگزاری این دو نمایشگاه با هم تداخل پیدا می کند. سال 83 ، زمانی که هنوز هر دو نمایشگاه در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران برگزار می شدند هم این اتفاق افتاده بود. روابط عمومی وزات نفت اعلام کرده بود که نمایشگاه را در تاریخ 23 تا 26 اردیبهشت برگزار می کند در حالی‌که زمان برگزاری هفدهمین دوره نمایشگاه کتاب از 14 تا 24 اردیبهشت تعیین شده بود. نه وزارت ارشاد و اتحادیه ناشران حاضر به تغییر زمان برگزاری شدند و نه وزارت نفت. هر دو وزارتخانه می خواستند در یک مکان و در یک تاریخ نمایشگاه برگزار کنند.

وزارت ارشاد با ار سال نامه ای به رییس جمهور وقت خواستار تغییر برنامه زمانی نمایشگاه نفت شد و رئیس جمهور دولت هشتم با این درخواست موافقت کرد. اکبر نعمت اللهی، مدیر نهمین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز و پتروشیمی هم در مصاحبه ای گفت: «با توجه به برنامه ریزی یکساله برپایی نمایشگاه صنعت نفت به نظر می رسد که سعی شده است با تاکید غیر متعارف بر اهمیت فعالیت های فرهنگی در مقایسه با فعالیت های اقتصادی موجب تغییر زمان برپایی این نمایشگاه شوند.»

 روابط عمومی وزارت نفت که پیش از این نیز اعلام کرده بود به دلیل دعوت از شرکت های نفتی بین المللی نمی تواند تاریخ نمایشگاه خود را تغییر دهد ، پس از اعلام دستور رئیس جمهوری ، گفت که این نمایشگاه را از 23 اردیبهشت (2 روز قبل از پایان نمایشگاه کتاب) برگزار خواهد کرد. مدیر روابط عمومی نمایشگاه کتاب هم همزمان از  برگزاری نمایشگاه تا پایان روز 24 اردیبهشت خبر داد. در نهایت هم با دستور رییس جمهور به وزاری بازرگانی و نفت، وزرات ارشاد توانست نمایشگاه کتاب را در تاریخ مقرر برگزار کند و نمایشگاه نفت تابستانی شد.

اما تداخل زمان برگزاری این دو نمایشگاه را از بعد دیگری هم می توان بررسی کرد. گردشگری شهری، یکی از عوامل مهم توسعه‌‌ اقتصادی و فرهنگی شهرها محسوب می‌شود. تهران این فرصت را دارد که با برگزاری این دو نمایشگاه در دو فصل متفاوت، مسافران بیشتری را به سمت خود بکشاند. بسیاری از بازدیدکنندگان نمایشگاه نفت امسال فرصت نکردند تا به نمایشگاه کتاب سر بزنند در حالیکه سال های قبل جزء مخاطبین هر دو نمایشگاه بودند.

 مدیریت گردشگران نمایشگاهی و توزیع آنها در زمان های مختلف می تواند رونقی باشد برای هتل هایی که در طول سال در بهترین حالت با ظرفیت 50 درصدی کار می کنند. شاید بعد از برگزاری 27 دوره نمایشگاه کتاب و نوزده دوره نمایشگاه نفت و قدرت بالای این دو رویداد در جذب گردشگر، وقت آن باشد که متولیان گردشگری کشور به فکر بیفتند تا از ظرفیت های این دو حوزه برای جذب توریست های نمایشگاهی استفاده کنند.

امروز، آخرین روز برگزاری بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران است. شاید هم آخرین روز برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلای تهران. چرا که به گفته شهردار تهران، قرار است این نمایشگاه از سال آینده در شهرآفتاب برگزار شود. آیا  قالیباف می تواند گره کور ترافیکی تهران را باز کند؟