| |
بحران افت فشار و قطعي گاز در کشور، امروز وارد چهارمين روز خود مي شود و اين در حالي است که نگراني مردم از افزايش تبعات اين مساله و سرايت آن به ساير بخش ها فزوني يافته است.
به گزارش خبرنگار ما، ديروز نيز بسياري از نقاط کشور بويژه استان هاي شمالي و مرکزي نظير کردستان ، سمنان ، خراسان شمالي ، گلستان ، گيلان ، مازندران و آذربايجان شرقي و غربي با مشکل افت فشار و قطعي کامل گاز دست و پنجه نرم کردند. امروز با افزايش تعداد روزهاي قطعي گاز به نظر مي رسد علاوه بر لرزيدن مردم از سرما، مشکل مي رود تا بر ساير شوون زندگي آنها تاثير گذارد و آن را با اختلال مواجه کند.
از جمله مهم ترين اين اختلالات مي توان به بروز مشکل نان در برخي نقاط کشور اشاره کرد، چرا که نانوايي ها سوخت ندارند و تعطيل هستند و مردم مجبورند نان سنتي را به سختي و با قيمت گران تهيه کنند. حتي در برخي استان ها مانند مازندران ، مردم استفاده مجدد از تنورهاي قديمي با سوخت فراموش شده نظير هيزم را آغاز کرده اند. همچنين مدارس و ادارات دولتي نيز در برخي نقاط کشور حتي 3 روز متوالي به حال تعطيل درآمده اند که مي توان به شهرستان هاي شاهرود و مشکين شهر به عنوان نمونه هايي از اين دست اشاره کرد. اين مساله در صورت تداوم مي رود تا امورات اجتماعي و شغلي شهروندان را با مشکل مواجه کند و خسارت هايي را به آنان وارد آورد.
پيچيدگي مشکل و سرايت به ساير بخش ها
اين گزارش مي افزايد: مشکل تامين گاز مصرفي مردم در چند روز اخير به نحوي پيچيده شده و در حال سرايت و تاثيرگذاري بر ساير بخش ها از جمله تامين برق کشور است.
نگاهي به ابعاد جديد اين مساله نشان مي دهد کشور از يک سو با سوء استفاده يا خلف وعده ترکمنستان در تحويل روزانه 24 ميليون مترمکعب گاز که حدود 5 درصد گاز مصرفي کشور را در بر مي گيرد مواجه است و وعده هاي اين کشور براي رفع «نقايص فني» از شنبه هفته جاري تا ديروز سه شنبه تحقق نيافته است ، از سوي ديگر کشور مجبور شده است حدود 5ميليون مترمکعب از گاز تحويلي به ترکيه طبق قرارداد دوجانبه را کم کند و طبق برخي شايعات صادرات گاز به اين کشور تقريبا به مرز صفر رسيده که در اين صورت ايران مجبور به پرداخت خسارت سنگيني به اين کشور است که ضربه ماجراي قطعي گاز را دوچندان مي کند.
اين گزارش تصريح مي کند: بعد ديگر ماجراي قطعي گاز سرايت آن به بخش برق و اختلال در تامين برق کشور به خاطر کاهش تحويل سوخت به نيروگاه هاست. 90 درصد نيروگاه هاي کشور حرارتي بوده و از سوخت هاي مختلف نظير گاز، گازوئيل و مازوت استفاده مي کنند که مجموع اين سوخت ها روزانه به 110 ميليون ليتر مي رسد. در اين ميان 47 نيروگاه کشور نيز مستقيما از سوخت گاز استفاده مي کنند و هرگونه اخلال در تامين گاز اين نيروگاه ها که ظاهرا از سوي برخي مقامات شرکت توانير و وزارت نفت نيز تاييد شده ، مي رود تا در فعاليت برخي نيروگاه ها اخلال ايجاد کرده و کشور را علاوه بر مشکل تامين گاز با مشکل تامين برق نيز روبه رو کرده و در مجموع مشکل را گسترده تر و پيچيده تر کند.
هديه کريسمس ترکمنستان به ايران
اکنون ظن مطبوعات ايراني در اين باره که ترکمنستان از شرايط ويژه ايران و نياز کشورمان به گاز، سوئاستفاده کرده و با هدف دريافت پول بيشتر، احتمالا به طور عمدي اقدام به قطع گاز کرده است ، کم کم به يقين تبديل مي شود، چرا که شواهد اين گونه مي گويند. مهمترين شاهد آن است که اين کشور چندي پيش ، بهاي گاز صادراتي خود به روسيه را افزايش داده است و اکنون نيز شنيده مي شود که اين کشور درخواست افزايش صددرصدي قيمت گاز صادراتي به ايران را از 75 به 150 دلار در هر ميليون BTU مطرح کرده و چون ايران به اين درخواست پاسخ مثبت نداده است ، موقتا به قطع جريان گاز صادراتي به کشورمان اقدام کرده است.
از سوي ديگر، مقامات ترکمنستان به تناقض گويي افتاده اند؛ به طوري که به رغم مصاحبه 2 روز پيش وزير امور خارجه اين کشور، هنوز خبري رسمي و قطعي مبني بر وصل شدن جريان گاز اين کشور منتشر نشده است.
ايران نيز تلويحا پاسخ منفي به اين پيشنهاد را با تلاش براي تامين کسري گاز ناشي از اين خلف وعده ناجوانمردانه از ذخاير گاز عسلويه با زبان ديپلماتيک داده است.
با اين حال به نظر مي رسد به اقدام اخير ترکمنستان بايد پاسخ قاطع ديپلماتيک داده شود، چرا که قطعي گاز از سوي اين کشور چند ضربه ديگر به ايران زده است و در واقع اصل مشکل قطعي و کمبود گاز در نوار شمالي و مرکزي ايران را اين کشور کليد زده و البته عوامل داخلي و سوئمديريت ها بويژه در وزارت نفت و شرکت ملي گاز ايران به آن دامن زده است.
ترکمنستان با اين قطعي غيرمنتظره از چند منظر به ايران لطمه زده است ؛ نخست آن که براي جمع زيادي از هموطنان در سردترين موقع سال مشکل ايجاد کرده است. و دوم آن که بهانه اي به دست ترکيه داده تا غرامتي را که گفته مي شود حتي از رقم خود گاز صادراتي ايران به اين کشور بيشتر است ، به بهانه افت فشار به ايران تحميل کند.
پشت پرده ماجراي ترکمنستان
برخي تحليلگران که خبرنگار ما با آنها گفتگو کرد، پشت پرده هاي جالبي را از ماجراي قطع گاز ترکمنستان به ايران و بازي که اين کشور به همراه ترکيه عليه ايران به راه انداخته اند، آشکار ساخت. به گفته اين تحليلگران ، هم اکنون 12 سال از قرارداد 25 ساله ايران براي واردات گاز از ترکمنستان گذشته و اين کشور نمي خواهد در 13 سال پاياني ، قرارداد گازش را به قيمت فعلي بفروشد. قيمت فعلي صادرات گاز ايران به اين کشور 75 دلار به ازاي هر ميليون BTU است و ترکمن ها خواستار دو برابر شدن اين قيمت هستند، اما ايران زير بار آن نمي رود. در مقابل ترکمنستان با همکاري ترکيه بازي را به منظور اعمال فشار به ايران آغاز کرده اند تا منافع حاصل از اين بازي بين 2 کشور تقسيم شود.
طراحي اين بازي در نوع خود جالب است. ترکيه به ترکمنستان مي گويد: ايران گاز تو را 75 دلار خريده و گران تر به من مي فروشد و در مقابل اجازه مشارکت ترکيه در طرح هاي خط لوله حوزه خزر را نمي دهد. لذا بايد کاري کرد؛ آن کار اين است که ترکمنستان از تعطيلات ژانويه استفاده کرده و به بهانه سرويس فني تاسيسات ، صادرات گاز را به ايران قطع مي کند و بر رشد قيمت فروش تاکيد مي ورزد و از آن سو ترکيه نيز با عنايت به ناتواني ايران در تامين همزمان کسري گاز ترکمنستان در شبکه مصرف و حفظ فشار استاندارد در صادرات گاز به ترکيه ، از ايران غرامت هاي سنگين دريافت کرده و همزمان اهرم فشار سياسي براي جوسازي و غوغاسالاري و امتيازگيري از ايران را نيز فراهم مي سازد. اين است که ترکمنستان هديه کريسمس واقعا ارزنده اي را به ايران داده است که جاي تقدير دارد! اما از سوي ديگر مهدي صفري ، نماينده ويژه ايران در امور درياي خزر و معاون وزير امورخارجه به خبرنگار ما مي گويد: بحث افزايش قيمت فروش گاز ترکمنستان به ايران درست است و مدت هاست که مذاکره درباره آن ادامه دارد.
اما همين مساله باعث قطعي گاز اخير نشده است.
وي افزود: ترکمنستان از چندي پيش يادداشتي به وزارت خارجه داده بود که به علت تعميرات ، گاز قطع مي شود و تاکيد کرده اند که علت اين موضوع ، مسائل سياسي يا اقتصادي نيست ، بلکه فني است.
وي اظهار کرد: احساس ما نيز اين است که مسائل سياسي نيست ؛ چرا که مذاکرات در زمينه رشد قيمت فروش گاز اين کشور به ايران جدا از اين موضوع پيگيري مي شود.
مشکل براي نيروگاه ها و بخش برق
مساله قطعي گاز در کشور کم کم ابعاد ديگري هم پيدا کرده و اثراتش در تامين برق نيز پديدار مي شود. رشد مصرف برق براي تامين گرما به جاي گاز و کاهش قابل توجه سوخت نيروگاه ها تبعاتي است که در صورت پيشگيري نکردن ، ممکن است مشکل زا شود. غلامرضا خوش خلق ، معاون توزيع شرکت توانير در اين باره به خبرنگار ما مي گويد: کاهش تحويل سوخت به نيروگاه ها از يک سو و قطع گاز از سوي ديگر مي رود تا بار شبکه برق را با رشد مصرف و نيز با کاهش توليد مواجه کند.
هم اکنون در جاهايي که گاز قطع شده ، مردم براي گرم شدن به مصرف برق روي آورده اند و اين مصرف را بالا برده ، ضمن آن که احتمال کاهش توليد نيز مي رود. وي افزود: با اين حال ما قطعي برق در شبکه توزيع به دليل کاهش توليد را تا اين ساعت نداشته ايم.
با وجود اين اطلاعيه رسمي شرکت توانير که ديروز منتشر شد، بصراحت نگراني خود را از کاهش تحويل سوخت به نيروگاه ها و احتمال کاهش توليد برق و خاموشي اعلام مي کند. در اين اطلاعيه آمده است: افزايش مصرف گاز در بخش هاي خانگي در روزهاي گذشته موجب شده است ، شرکت ملي گاز، ميزان گاز تحويلي به نيروگاه هاي کشور را تا حد کم سابقه اي نسبت به سال هاي گذشته کاهش دهد.
به گزارش ايرنا، اين اطلاعيه مي افزايد: در پي کاهش دما و شدت برودت هوا در روزهاي اخير و اولويت دادن به تامين گاز مشترکان خانگي ، ميزان گاز تحويلي به نيروگاه هاي کشور براي تامين برق موردنياز هموطنان بشدت کاهش يافته است ؛ به طوري که روند فعلي توليد برق در برخي نيروگاه هاي کشور را با محدوديت مواجه کرده است.
چرا عقب مانديم
در ايران 13 ميليون خانوار و حدود 15 هزار واحد صنعتي کوچک و بزرگ وجود دارد که گاز مصرف مي کنند. چرا تاکنون امنيت تامين گاز براي اين افراد فراهم نشده است ؟چرا به اندازه کافي سرمايه گذاري در امر استخراج و توليد گاز و بويژه شبکه انتقال صورت نگرفته است؟
چرا اين همه تاخير در بهره برداري از دست کم 5 فاز ميدان گازي پارس جنوبي صورت مي گيرد؟ طبق برآوردهاي رسمي رشد مصرف طبيعي گاز کشور سالانه 10 درصد به تناسب رشد جمعيت است ؛ اما امسال با وجود تمام درخواست ها از مردم براي صرفه جويي ، اين ميزان تنها 5 درصد رشد داشته است. 2 شب پيش سيدرضا کسايي زاده ، مديرعامل شرکت ملي گاز ايران با حضور در گفتگوي ويژه خبري شبکه 2سيما، حرف هايي گفت که توجيه مناسبي براي شرايط به وجود آمده نبود.
به گفته او سرمايه گذاري هاي انجام شده در بخش توليد و توزيع گاز دست کم تا 5 سال آينده به بهره برداري مي رسد، کمتر از 20 درصد روستاهاي کشور و کمتر از 76 درصد شهرها به شبکه انتقال گاز متصلند و گازرساني به خيلي جاها به صرفه نيست! وي بدون اشاره به ضعف هايي که باعث رشد نکردن ظرفيت تامين انرژي گاز در کشور شده ، فرهنگ مصرف مردم را عامل اصلي وضعيت کنوني مي داند.
حال آن که آگاهان به خوبي مي دانند که عدم اهتمام وزارت نفت و شرکت ملي گاز ايران به تامين و توزيع گاز يکي از مهمترين عواملي است که امنيت تامين انرژي کشور در تابستان و زمستان را خدشه دار کرده و امروز براي بهره وري از امکاناتي که به تناسب 5سال قبل ايجاد شده ، ضعف ها و کم کاري ها زير لعاب فرهنگ پايين صرفه جويي مردم مخفي مي شود.
هوا سرد مي شود
خبرنگار ما مي نويسد: هواشناسي براي 24 ساعتي که پيش رو داريم ، هواي سردتر براي کل کشور و بارش برف در سواحل درياي خزر و دامنه هاي زاگرس را پيش بيني کرده است.
همچنين از اول هفته آينده بارش ها در کل کشور افزايش نيز مي يابد. بنابراين هشدار مي دهيم که گردش چرخ فلک و ابر و باد و مه و خورشيد و فلک در روزهاي آينده چندان به سود وزارت نفت و شرکت ملي گاز ايران نيست. از اين رو منتظر تدابير احتمالي مي مانيم.... آخرين وضعيت قطعي گاز در کشور ديروز نيز برخي از نقاط کشور در ادامه چند روز گذشته ، با مشکل افت فشار يا قطعي کامل گاز و تبعات آن مانند کمبود نان دست به گريبان بودند. خلاصه آخرين وضعيت قطعي گاز در کشور تا لحظه چاپ روزنامه (شب گذشته) به نقل از ايرنا به شرح زير است:
- جريان گاز شهري در شهرستان مرزي سردشت قطع شد
- قطع جريان گاز شهري در خلخال
- توزيع مواد سوختي و نان در مشکين شهر تا زمان وصل گاز
- بهبود وضعيت گاز در سمنان و دامغان
- قطع گاز در شهر مرزي بانه کردستان
- وضعيت بحراني گاز در استان گلستان و گنبد کاووس
- مردم شاهرود خواستار رفع مشکل افت فشار و قطع گاز شدند
- قطعي گاز در تربت حيدريه مشکل آفرين شد
- به دليل قطعي گاز، مدارس مشکين شهر تعطيل شد
- تعطيلي مدارس شاهرود براي سومين روز متوالي
- قطع گاز در مازندران و بروز مشکل تامين نان
- گاز 14 هزار مشترک در کاشمر قطع شد
