کد خبر: ۷۱۷۴۲
تاریخ انتشار: ۰۹:۲۳ - ۱۰ اسفند ۱۳۸۷

تعاملی بین خودرو سازان و تایر سازان کشور وجود ندارد

تعاملی بین خودرو سازان و تایر سازان کشور وجود ندارد

تایر به عنوان محصول مکمل خودرو ،‌بخشی از زنجیره تولید این صنعت را تشکیل داده و فراز ونشیبی تقریبا مشابه صنعت خودرو دارد ‌،این کالا نه تنها به عنوان قطعه ای از چند هزار قطعه مصرفی خودرو ،بلکه به عنوان یکی از اجزای مهم و تکمیلی خودرو به ارتقاء و توانایی های انواع خودرو کمک شایانی نموده است .اصولا ارتباط بین خودرو و تایر در گستره و بعد زمانی ثابت باقی مانده است ، ‌نمود بارز این ارتباط را می توان در این حقیقت جستجو نمود که معمولا هر جا که صنعت خودرو وجود دارد ،‌در کنار آن نیز صنعت تایر نضج پیدا کرده است .

به دلیل اهمیت صنعت تایر،‌نشستی را باحضور اعضای انجمن صنفی صنعت تایر ایران ،‌مهندس اکبر توانا ، دبیر انجمن تایر ایران ، مهندس مصطفی تنها ، ‌عضو کمیته اجرایی انجمن و مشاور مدیرعامل شرکت کویر تایر و دکتر محسن تقوایی،‌عضو کمیته اجرایی انجمن و مدیر عامل شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک ایران داشته ایم که ازنظر میگذرد :

- درابتدا مختصری در خصوص وضعیت کنونی صنعت تایر ایران و میزان تولید و واردات آن بفرمایید:

‌مهندس تنها ، عضو کمیته اجرایی انجمن صنعت تایر ایران گفت : هم اکنون مصرف تایر در کشور سالانه 300 هزار تن می باشد که از این میزان حدود 230 هزار تن تولید داخل و حدود 70 هزار تن نیز به کشور وارد می شود . با ارزیابی های انجمن ، سالانه حدود 5/8 در صد رشد مصرف در کشور وجود دارد ،‌که این رشد از سوی وزارت صنایع ، حدود 2/11 در صد پیش بینی شده است .که دلیل این اختلاف رقم در رشد مصرف ، در ضریب رشد خودرویی است که وزارت صنایع پیش بینی کرده است .

بر اساس طرحهای توسعه ای ‌ظرفیت تولید تایر ظرف 3 سال آینده به 450 هزار تن خواهد رسید،‌اما در عمل به این شکل نیست ،‌چون در کشور ما اجرای طرحها ،‌ معمولا بیش از حد تعیین شده،‌زمان می برد که بخشی از آن به اختصاص به موقع اعتبارات صندوق ذخیره ارزی بر می گردد که کلید اولیه تحقق طرحهای توسعه ای است که تا کنون هیچ ارزی در خصوص اجرای آن ارائه نشده است .

- آیا پس از اجرای طرحهای توسعه ، باز نیاز به واردات خواهد بود ؟

مهندس توانا پاسخ داد: هم اکنون از 13 میلیارد دلار ،‌کل فروش تایر دنیا،‌در سال 2007 چیزی در حدود 46 – 47 میلیارد دلار آن به صادرات و واردات اختصاص یافته است .

بسیار ی از کشور ها ،‌به دلایل مختلفی از جمله تنوع بسیار زیاد تایر و مسائل قیمت ‌مقادیری بیش ازنیاز تولید می کنند تا صادر نمایند و میزانی را نیز وارد می کنند ،‌بنابر این با اجرای طرحها ی توسعه ای و افزایش ظرفیت دو برابری تولید تایر الزامی نیست واردات صورت نگیرد ، چرا که معمولا به دنبال بخشی از این طرحها ،‌دید گاههای صادراتی قوی وجود دارد در واقع ،‌تولید انواع تایر در یک کشور نه اقتصادی است و نه برای کارخانجات تولیدی مقرون به صرفه است .

- باتوجه به اینکه اکثر تولیدات در کشور ما از نوع با یاس می باشد ، آیا ما می توانیم صادرات این محصولات را داشته باشیم ؟

توانا دراین ارتباط پاسخ داد: عمده تولیدات ما تایر های سواری است ،و بخشی نیز رادیال و بایاس می باشد همچنین اغلب تایر های باری و اتوبوسی از نوع بایاس است که اخیرا یکی از کارخانجات عضو انجمن ،‌خط تولید تایرهای رادیال سنگین را راه اندازی کرده اما هنوز به ظرفیت تولید نرسیده است . در حال حاضر ،‌اصلی ترین بازارهای هدف ما ،‌منطقه آسیا و آفریقا است که به دلیل استفاده خودروهای خارجی در کشور های حوزه خلیج فارس ،‌تایرهای تولیدی ما قابلیت صادرات به این مناظق را نداند ،‌اما هم اکنون به آفریقا و منطقه غرب آسیا ،‌سوریه و عربستان سعودی ،‌صادرات صورت می گیرد که میزان صادرات ما به آفریقا بسیار خوب می باشد .بنابر این هنوز زود است که بگویم عصر تایر های بایاس کامیون و اتوبوسی به پایان رسیده است ،‌چرا که شبکه حمل و نقل و سطح جاده های کشور هایی که صادرات صورت می پذیرد ،‌هنوز به حدی نرسیده است که همه خودرو ها از تایر های رادیال سنگین استفاده نمایند و هنوز تایر های بایاس در این کشور ها مورد استفاده دارند.

- بحران اقتصادی جهان چه تاثیری بر صنعت تایر کشور خصوصا در حوزه واردات و قیمت تولیدات داشته است ؟

توانا گفت:بحران کنونی در بحث قیمت تمام شده محصولات و کاهش قیمت مواد اولیه شرکتهای تایر ساز را دچار چالش می کند . از طرفی با کاهش قیمتها میل به افزایش واردات زیادتر شده که این امر صنعت تایر کشور را دچار چالش و بحران زیادتری می نماید .

دکتر تقوایی نیز در پاسخ گفت:‌بحران اقتصادی جهان ، مانند هر بحرانی هم تهدید است و هم فرصت . فرصت به این جهت که با کاهش قیمت مواد اولیه می توان از آن استفاده نمود و این کاهش را بر قیمت محصولات لحاظ نمود و اما تهدیدی که برصنعت تایر دارد ، در خصوص بحث دمپینگ قیمت تایر های وارداتی است . چنانکه در حدود سه ماهه اخیر ،‌شاهد ورود تایرهای بی کیفیت چینی ، با قیمت بسیار پایین هستیم که ورود این تایرها ، تاثیر بسیار منفی بر عملکرد تولیدات داخلی دارد . یعنی زمانی که توازن مصرف و واردات بهم بخورد ،‌طبیعتا تولیدکنندگان داخلی با مشکل مواجه شده و سهم تولیداتشان کاهش پیدا می کند .

- انتظاری که مردم ما در شرایط کنونی دارند این است که با توجه به کاهش قیمت مواد اولیه ،‌قیمت محصولات نیز کاهش یابد،‌آیا شما در صنعت تایر ،‌با این مسئله مواجه شده اید؟تاچه اندازه کاهش قیمت مواد اولیه در کاهش قیمت محصولات تولیدی شما ،‌تاثیر داشته است ؟

توانا گفت: با دعوت سازمان حمایت از مصرف کنندگان از انجمن تایر،‌جلسه ای در ارتباط با تعدیل قیمت فروش محصولات با این سازمان برگزار شد. نتیجه این جلسه این بود که انجمن بررسی کارشناسی خود را انجام داده و میزان کاهش قیمت مورد نظر را با ملاحظه قیمت نفت و دیگر فاکتورهای مؤثر در این کاهش ،اعلام نماید که انجمن نیز پس از بررسی به این نتیجه رسید که در حد 5 در صد ،‌قادر به کاهش قیمتهای مصوب می باشد و مقرر شد چنانچه وضعیت قیمت نفت ثابت باقی بماند ،‌در سال 88 ،‌ما دیگر افزایش قیمتی نداشته باشیم و کاهش نیز محدود به 5 در صد شود . اما با توجه به اینکه بخشی از قیمت تمام شده تولیدات ،هزینه سربار و دستمزد می با شد و قطعا دولت در بودجه سال آینده افزایش دستمزدها را خواهد داشت ،‌در صورت تحقق این افزایش ، ما در سال 88 ‌نه افزایش قیمت و نه کاهش قیمت را خواهیم داشت .

مهندس تنها دراین ارتباط گفت: اثر کاهش قیمتهای بین المللی در کشورهای مختلف ،‌متفاوت است .

هر کشوری که میزان تورم آن چیزی در حدود 8/1 تا 2 در صد است ،‌کاهش قیمت مواد اولیه اثر داشته و در کشور دیگری که این میزان تورم در حدود 35 تا 40 در صد ارز یابی می شود ،‌اثر دیگری دارد و اینها یکسان نیستند ،‌به خصوص که عامل نوسانات نرخ ارز در بازار و مبادلات بین المللی و میزان واردات نیز مؤثر است. هم اکنون شرایط مبادلات بین بانکی کشور با بازار جهانی به نحوی است که هزینه های تبعی بسیار زیاد و خارج از عرفی را بر صنایع ما از جمله صنعت تایر که میزان واردات مواد خارجی آن در سال زیاد است ،‌تحمیل می کند .این تحمیل باید در جایی جبران گردد. در حالی ما در حال حاضر برای خرید مواد اولیه ، با کشورهای محدودی مبادله داریم و آنها نیز در هنگام ثبت سفارش تمام پول را به صورت نقدی دریافت می کند در حالیکه در دنیا ثبت سفارش با 5 در صد پیش پرداخت و یا بدون آن صورت می گیرد . بنابراین این تفاوتها ،‌هزینه بسیار زیادی بر صنایع تایر سازی تحمیل می کند و باید با در نظر گرفتن این شرایط ، تأثیر نوسانات قیمتهای جهانی را بر اقتصاد کشور بررسی نمود .

- با توجه به مطرح شدن ،‌ورود تایر های چینی بی کیفیت با قیمت بسیار پایین به کشور،‌ در حال حاضر مدلهای حمایتی دولت را خصوصا در زمینه تعرفه واردات در صنعت تایر را چگونه ارزیابی می کنید ؟‌آیا تا کنون خوب بوده ؟‌از این به بعد چگونه باید باشد ؟

دولت باید دراین شرایط برای فرصت های اشتغال ،اندیشه جدی بکند . یعنی اگر د رجهان صنعتی برای صنایع و بر رقابت پذیر کردن صنایع ،مجبورند حتی کمکهای مالی تزریق نمایند ،‌تصور می کنم که با توجه به شرایط خاص ایران ،‌نیازمندیم که دولت در دو زاویه به حمایت جدی از صنعت تایر بپردازد . یکی در مسئله نقدینگی است که دولت باید با حمایتهای مالی از فشار نقدینگی که بر این صنعت است بکاهد تا تایر سازان بتوانند از بحران موجود عبور نمایند ، حمایت بعدی دولت در بخش تعرفه است بدین منظور که در این شرایط دولت باید با تمهیدات ویژه و افزایش حمایتهای تعرفه ای ،‌از صنایع ، خصوصا صنعت تایر حمایت نماید ،‌چرا که با کمکهای مالی که هم اکنون به اکثر کشورهای دنیا به منظور حفظ صنایع می شود ، آنها به راحتی سد تعرفه های ما را که در شرایط عادی و رقابتی با توجه به پتانسیل داخل تعیین گردیده ،خواهند شکست و از آن عبور خواهند کرد . در نتیجه برای این شرایط خاص ،‌لازم است که تدابیر ویژه اندیشیده شده و تعرفه های موقت و خاصی گذاشته شود تا از فضای بحرانی عبور شود .

توانا دراین ارتباط گفت: در ارتباط حمایتهای دولت در جلسه ای که در وزارت صنایع به منظور این بحران تشکیل گردید ،‌بسیاری از دوستان پیشنهاد دادند که در شرایط فعلی که بحران ایجاد شده ، دولت باید یک پکیج حمایتی و مراقبتی را از صنعت تدوین و تصویب نماید که تا با موانع تعرفه ای بتوان جلوی واردات بی رویه را گرفت ولی به نظر می رسد که بحران آنقدر دامنه اش وسیع است که شاید لازم باشد که دولت از ورود برخی از انواع محصولات به طور مشخص ،‌ جلوگیری می نماید و واردات آنها راممنوع اعلام نماید .

- در پی صحبتی که با آقای ویسه داشتیم ،‌ایشان معتقد بودند که مشکل صنعت کشور ما نبود یک شورای عالی است تا هم بر صنایع نظارت داشته و هم با برنامه ریزی بلند مدت ،‌به توسعه صنعتی کشور کمک نماید،‌نظر شما در این ارتباط چیست؟

توانا گفت: مامعتقدیم وجود یک چنین نهاد و شورای عالی ضروری است . البته شاید بالا دست آن نهاد صنعتی ،‌یک نهاد دیگری هم برای بررسی کل مسائل صنعت و بازرگانی لازم باشد. در اغلب کشورها که دو نهاد صنعت و بازرگانی با یکدیگر کار کردند ، به کشور های صنعتی تبدیل شدند،‌ یعنی یک نهاد بازرگانی نداشتند که برای خودش تصمیم بگیرد و نهاد صنعتی نیز برای خودش،بلکه این دومجموعه ،‌فعالیتشان با یکدیگر بسیار نزدیک بوده و یک مقام بالاتر به کار آنها نظارت دارد .

- قبلا تعدادی از شرکت های تایر سازی تحت لیسانس بودند اما به مرور مستقل شدند،‌به نظر شما ،‌در شرایط امروز ،‌تا چه حد امکان جوینت شدن این شرکت ها با شرکت های بزرگ برای ایجاد یک برند جدید وجود دارد ؟

تنها گفت: اتفاقا این مسئله یکی از مشکلات حساس و بحرانی صنعت تایر ماست . تکنولوژی صنعت تایر در جهان همواره در حال تغییر است و هزینه های تحقیق و توسعه ای که در صنعت تایر دنیا می شود بسیار گزاف است . به طور مثال شرکت هایی که حدود دهها میلیارد دلار در سال فروش دارند ،‌حدود 5 در صد از کل فروش خود را به تحقیق و توسعه اختصاصی می دهند ،‌ اما در کشور ما هزینه های تحقیق و توسعه بسیار نا چیز است و بیشتر آنها هزینه های آموزشی است که در هزینه های تحقیق و توسعه منظور می شود . بنابر این برای روز آمد کردن فن آوری های تولید باید به مراکزی متصل شویم تا با هزینه کم ،‌فن آوری تولید را به روز نگه داشت.

درقبل از انقلاب کارخانه های تایر وابسته به کارخانجات بزرگ تایر سازی بودند که متناسب باکشش بازار می توانستند تکنولوژی خود را به روز کنند .اما بعد از انقلاب این ارتباط گسسته شد ،که این امر مزیتش این بود که صنعتگران ما خود باور شدند و در حال حاضر میزان تحقیقاتی که ازابتدای انقلاب انجام گردید بسیار زیاد است اما در مقیاس جهانی ،‌بسیار ناچیز است و عیب این گسستگی این بود که با ایجاد فاصله با این مراکز ،صنعت تایر ما از جهت فن آوری و تکنولوژی روز جهان عقب رفت و این یکی از مشکلاتی است که صنعت تایر مابا آن روبروست

- از طریق برخی از شرکتها ،‌خطوط تولید ،‌تایرهای رادیال وارد کشور شد اما هرگز به مرحله بهره برداری نرسید علت این امر چه بود ؟

توانا گفت: همگی به مرحله تولید رسیدند و در حال حاضر با کیفیت خوب و تکنولوژی های مختلفی در حال تولید هستند و مشکلی نیز ندارند .

- در چشم انداز صنعت خودرو کشور ،‌قرار است که تا سال 90 ،‌میزان تولید خودرو در کشور به 2 میلیون برسد ، و همزمان با آن میزان تعرفه ها کاهش یابد ،‌با توجه به این شرایط ، و‌ضعیت صنعت تایر را تا سال 90 چگونه ارزیابی می کنید؟ همچنین در حال حاضر میزان خودروهای وارداتی در کشوربسیار زیاد شده و در صورت کاهش تعرفه ها ،‌با هجوم بیشتر خودرو های وارداتی و همینطور تایر های وارداتی مواجه خواهیم شد ،‌صنعت تایر کشور چگونه می خواهد خود را با این هجوم وفق دهد؟

توانا گفت: درحال حاضر میزان خودروهای وارداتی بسیار کم است ،‌چنانکه د رسال 86 ،‌حدود 35 هزار دستگاه بود و امسال پیش بینی می کنیم که بیش از 40 هزار دستگاه نباشد و این میزان یعنی حدود 4 در صد تولید داخل کشور همچنین با توجه به شرایط موجود تصور نمی کنم که دولت تعرفه واردات را کاهش دهد . چراکه پایین آوردن تعرفه ها ،‌باتوجه به بحران جهانی ،‌منجر به سرازیر شدن مازاد تولیدات خارج، به کشور شده و این به معنی نابودی صنعت تایر .

تقوایی گفت:‌بر طبق آماری که گفته شد ،قرار است تا سال 90 ، 2میلیون خودرو تولید شود ، آیا در این منظری که خودرو ساز دیده ، تایر آن را هم دیده است . در واقع تایر ساز که باید به دنبال خودرو ساز می رود در حالی در دنیا به این شکل نیست و اگر قرار است خودرویی 3 سال بعدرونمایی شود ، از همان زمان در مورد تایر آن با تایر سازان وارد مذاکره می شوند . در حالی که این تعامل بین خودرو سازان و تایر سازان ما وجود ندارد .

تنها گفت:‌یکی از معضلات توسعه صنعتی در کشور ،‌عدم جامع نگری است و اینکه هیچ گونه پایشی بر روی برنامه ها صورت نمی گیرد که آیا برنامه ای اجراگردید به اهدافش رسید یا نرسید ؟ نتیجه این می شود که یک زمان صنعت خودرو رشد می کند اما صنعت قطعه سازی عقب می ماند . در حالی که در دنیا ‌زمانی که برنامه ریزی توسعه ای ،‌خصوصا در کشورهایی که در حال توسعه هستند صورت می گیرد به دلیل منابع محدود و نیازهای گسترده ای که وجود دارد و به منظور استفاده بهینه از منابع ،‌برنامه ریزی ها جامع بوده تا برنامه ریزی متناسب با منابع پیش رفته و اتلاف منابع صورت نگیرد .

ولی در کشور مانهادی که متولی هماهنگی بین صنعت خودرو و صنعت قطعه سازی و تایر باشد وجود ندارد .

- علت این عدم هماهنگی چیست ؟

توانا گفت: علت همان ، نبود یک نهاد و یا شورای عالی است که قبلا ذکر شد ،‌که با وجود این نهاد ،‌هماهنگی و نظارت بر صنایع بیشتر شده و صنایع رشد و توسعه ای متناسب خواهند داشت ،‌به عنوان مثال ،‌صنعت خودروی ما در 10 سال گذشته رشد بسیار بالایی داشته ، اما قطعه سازان ما من جمله تایر سازان که از زنجیره های ارزشی این صنعت هستند ،‌چنین رشدی را نداشته اند .دلیل رشد صنعت خودرو ، این بود که به صنعت ما در مورد توجه دولت قرار گرفته است و سرمایه گذاری لازم صورت گرفته که به صنعت تایر این توجه نشده است .

یکی دیگر از مشکلات صنعت کشور ما ورودبه رشته های متعدد از صنایع می باشد ‌درحالی که بسیاری از کشور های صنعتی فقط به 40 شاخه صنعتی وارد شده اند، کشور ما به بیش از 40 تا 50 شاخه صنعتی وارد شده که طبیعتا نیازمند نیروی انسانی و منابع کافی می باشد ،‌که عمدتا به دلیل کمبود منابع و امکانات برخی از آن صنایع رها می شوند .

- در یک زمانی شرکت دنا ،‌به دلیل وجود مشکلاتی در سهام ،‌تا مرز ورشکستگی پیش رفت،‌چرا باید یک شرکت در جه یک تایر سازی به اینجا برسد؟

دنا یکی از شرکت های خوب کشور ماست که به دلیل تغییرات مداوم در مدیریت و مالکیت ،‌دچار مشکل گردید به طوری که در 20 سال گذشته ، این شرکت 12 بار مدیریت آن تغییر یافته ، یعنی عمر مفید مدیر عامل حدود 5/1 تا 2 سال بوده ،‌خب یک مدیر عامل 2 ساله به چه میزان می تواند منشاء خدمات و برنامه ریزی باشد .به همین دلیل در یک زمان چنین شرکتی تا مرز ورشکستگی می رود و کسی هم اعتراض نمی کند ،‌چرا که مصالح و منافع شخصی بر مصالح ملی ارجحیت دارد بنابراین عده ای می آیند و زمانی که منافعشان حاصل شد کار را رها می کنند .

- نظر شما در خصوص ادغام شرکتهای تایر سازی ،‌خصوصا در حوزه تحقیقات و پروژه هایی مشترک تحقیقاتی چیست ؟

در حال حاضر صنعت تایر ما متشکل از 8 تا 9 کارخانه تولید تایر است که مجموعه کل ظرفیت عملی تولید آنها در سال گذشته ،‌ حدود 230 هزارتن بوده ‌،در حالی که در کره ،‌تنها 2 تا از کارخانه ها ی آنها ،‌حدود 1 میلیون و 200 هزار تن ،‌تولید تایر دارد . بنابر این همواره از سالهای گذشته ،‌بحث ادغام مورد توجه و پیشنهاد مدیران این صنعت و انجمن صنفی تایر بوده زیرا تا ما به یک مقیاس منطقی نرسیده و شرکتهای درگیر توسعه صنعت به تعداد محدودتر و ظرفیت بالاتر نرسند ،‌قطعا رسیدن به تولید اقتصادی در صنعت تایر عملا غیر ممکن خواهد بود .

به عنوان مثال شرکت میشلن ،‌فروش سالانه اش را در سال گذشته ، حدود 30 میلیارد دلار بوده که حدود 5 در صد از فروش را صرف تحقیقات کرده یعنی 5/1 میلیارد دلار ،‌هزینه تحقیقات کرد . در حالی که کل فروش سال 86 صنعت تایر در کشور ما ، 800 میلیارد تومان بوده یعنی چیزی در حدود 5/0 در صد از کل فروش دنیا ، حتی اگر کل کارخانجات ما در بخش تحقیقات با یکدیگر ادغام شوند و 5 در صد از فروش را صرف تحقیقات کنند ،‌باز این رقم قابل ملاحظه ای نخواهد بود ، یعنی رقمی نیست که بتوان با آن به تحولات بزرگ در این صنعت رسید ،‌صنعت تایر ،‌تکنولوژی بسیار پیچیده و هزینه تحقیقات بسیار بالایی دارد،‌به همین دلیل بسیاری از شرکتهای رقیب و بزرگ مثل میشلن و بریجستون ،‌به دلیل هزینه های زیاد برنامه های تحقیقاتی ،‌پروژه های مشترک تحقیقاتی را با یکدیگر انجام می دهند .بنایراین ادغام یکی از الزامات صنعت تایر است که علاوه بر برنامه ریزی ‌، نیازمند متولی است که پیشقدم شده و کار را جلو ببرد .

نظر شما
طراحی و تولید: "ایران سامانه"