| |
افسردگي بيماري بسيار شايع ، طولاني مدت و مزمن است كه در سراسر دنيا وجود دارد و شيوع آن آنقدر زياد است كه مانند يك سرماخوردگي اپيدمي دارد.
افسردگي علائم بسيار متفاوت و پراكنده‌اي دارد و معمولا تشخيص آن در عين اين‌كه خيلي شايع است، ممكن است كمي سخت باشد و افراد نسبت به اين بيماري بي‌توجهي كنند.
افسردگي در زنان دو برابر مردان است اما نكته‌اي كه وجود دارد اين است كه وقتي افسردگي مردانه مي‌شود و پدر خانواده در غم فرو مي‌رود، زندگي از نظر اعضاي خانواده بي‌رنگ مي‌شود و مي‌توان گفت افسردگي پدر بر زندگي كل خانواده سايه مي‌افكند و به نوعي شادي از زندگي رخت بر مي‌بندد.
نكته‌اي كه در مورد افسردگي در مردان وجود دارد اين است كه طول مدت اين بيماري در آقايان سخت‌تر و طولاني‌تر است، حال آن‌كه اين بيماري در خانم‌ها خيلي بهتر و زودتر فروكش مي‌كند و كنترل مي‌شود. تفاوت ديگري كه در اين بيماري بين مردان و زنان وجود دارد اين است كه مردان بسختي به دكتر مراجعه مي‌كنند.
دكتر عليرضا ظهيرالدين، روانپزشك عضو هيات علمي دانشگاه و دانشيار دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي دراين‌باره مي‌گويد: اگر بخواهيم تفاوتي ميان افسردگي زنان و مردان بگذاريم، در رابطه با بيماري تفاوت وجود ندارد اما در درمان بيماري نكاتي متفاوت وجود دارد. آقاياني كه افسرده مي‌شوند درمانشان خيلي سخت‌تر و طولاني‌تر است، حال آن‌كه خانم‌ها خيلي سريع‌تر و راحت‌تر به درمان جواب مي‌دهند. آقايان معمولا به علت خود درماني‌هايي كه مي‌كنند، بيماري‌شان مزمن مي‌شود؛ در واقع پروسه درمان طولاني‌تر خواهد شد.
وي مي‌افزايد: خانم‌ها خيلي سريع‌تر به پزشك مراجعه مي‌كنند و سريع‌تر درمانشان شروع مي‌شود و لذا سير بيماري بهتر كنترل مي‌شود. از سوي ديگر خانم‌ها در رابطه با مراجعه به پزشك و حفظ سلامتي‌شان عاقلانه‌تر و در واقع علمي‌تر برخورد مي‌كنند، اما آقايان به دلايل مختلف ديدگاه مثبتي نسبت به درمان بيماري‌هاي جسمي و ذهني‌شان ندارند و معمولا زماني كه آقايان به پزشك مراجعه مي‌كنند، بيماري خيلي پيشرفت كرده است.
درباره مديريت به توافق برسيد
اين عضو هيات علمي دانشگاه در مورد اين‌كه پايين آمدن جايگاه مديريتي در مردان سبب افسردگي شده است نظر مثبتي ندارد و مي‌گويد: درست است در خانواده‌هايي كه مرد تصميم‌گيرنده و مدير منزل بوده و حال مديريت از او گرفته شده است، همراه با احساس ناتواني، همراه با احساس تحقير باشد، ممكن است كه ايجاد ناراحتي و افسردگي نمايد ولي اگر افراد به توافق و تفكيك وظايف برسند معمولا افسردگي ايجاد نمي‌شود.
اگر فرد در محل كارش نيز تحت فشار باشد مطمئنا دچار افسردگي مي‌شود. به طور كلي هر فردي اگر در شرايطي قرار بگيرد كه احساس تحقير و سرزنش نمايد مستعد به افسردگي است.
استرس شغلي
امروزه با توجه به نياز مادي خانواده‌ها اضافه كاري يكي از راه‌هايي است كه مردان جهت افزايش توان مالي براي تامين زندگي آن را پذيرفته‌اند و در كنار اين امر از استرس‌هاي خاص رنج مي‌برند.
دكتر ظهيرالدين در اين خصوص مي‌گويد: استرس‌ها و فشارهاي شغلي كه مي‌توانند به سيستم عصبي فشار بياورند و سيستم عصبي را از حالت تعادل خارج نمايند، در ابتدا ممكن است به صورت اضطراب يا افسردگي خود را نشان دهند. اين امر مختص به افزايش زمان كار نيست بلكه مربوط به وجود استرس‌هاي طولاني، يعني فشارهايي است كه از محيط به فرد وارد مي‌شود. اگر اين فشارهاي عصبي طولاني باشد سيستم عصبي را تحت تاثير قرار مي‌دهد و باعث اختلال در عملكرد آن مي‌شود.
به گفته وي كار زياد، صداهاي بيش از حد، تصاوير و صحنه‌هاي ناراحت‌كننده طولاني و هر عاملي كه مغز را تحت تاثير قرار دهد و موجب فعاليت بيش از حد مغز باشد ممكن است باعث اختلال در عملكرد شود كه يكي از اين حالات ا‌ختلالات افسردگي است.
دكتر ظهيرالدين درباره شيفت كاري مي‌گويد: شيفت كاري يكي از عوامل بسيار مهمي است كه مي‌تواند ايجاد افسردگي و مسائل عصبي كند. مثلا در افرادي كه يك شب بيدار هستند يك شب خواب، دوشب بيدارند، روز بعد صبح كاري دارند، به نوعي فرآيند خواب و بيداري‌شان نامنظم است. شيفت كاري و تغيير در شرايط كاري مي‌تواند مساله‌ساز شود و مشكلات عصبي ايجاد كند.
معمولا براي اين افراد مزايايي را در نظر مي‌گيرند تا روز بعد حتما استراحت داشته باشند اما ممكن است خود افراد به خاطر مسائلي كه دارند آن روز را نيز در جاي ديگر كار كنند. نكته قابل توجه اينجاست كه بايد بدانيم مغز ما عادت دارد به طور ثابت يك ساعتي از شبانه روز را بخوابد. اگر اين نظم به هم بخورد مشكل‌ساز مي‌شود مگر اين‌كه فرد به طور ثابت شغلي را انتخاب كند كه شب بيدار باشد و روزها بخوابد. اين ضررش كمتر است به اين دليل كه يك روال خاصي را طي مي‌كند.
كاهش ميل جنسي از علائم افسردگي
يكي از علائم افسردگي كاهش ميل جنسي يا ناتواني جنسي است و زماني كه درمان بيماري صورت گيرد خود به خود برطرف مي‌شود. گاهي اوقات برعكس، فرد به خاطر اين‌كه تحت فشارهاي جنسي است و شرايط خاصي در خانواده‌اش است نمي‌تواند از اين جهت احساس راحتي داشته باشد و مجبور است كه خودش را تحت كنترل و فشار قرار دهد. در واقع هر گاه فرد در محيط استرس طولاني مدت داشته باشد و تحت فشار باشد به سيستم عصبي وي آسيب وارد خواهد شد.
وي مي‌گويد: مسائل جنسي هم يكي از آن فشارهاست كه وقتي براحتي و خوبي تامين نشود فشار ايجاد مي‌كند. هم در آقايان و هم در خانم‌ها فشار طولاني مدت ممكن است باعث اضطراب و افسردگي در افراد شود. تستستروني كه در تمام موجودات نر وجود دارد بيشتر در پرخاشگري دخالت دارد و افراد به خاطر وجود آن هورمون پرخاشگر و عصبي‌تر مي‌شوند.
به پزشك مراجعه كنيد
اين روان‌شناس توصيه مي‌كند: در بهترين حالت، خانم‌هايي كه با مردان افسرده زندگي مي‌كنند، شوهرانشان را با ملايمت و رفتار مناسبي راضي نمايند و به عنوان مشاوره به نزد روانپزشك يا مشاور مراجعه كنند تا با مشاوره كم‌كم از لحاظ شناختي ديدگاه شان اصلاح شود. فرزندان نيز در اين مواقع پدر و مادرشان را براي آرامش به يك مشاوره دعوت نمايند. دوستان در اين ميان نقش بسيار مهمي دارند. مراجعه به پزشك اعصاب و روان صرفا اين نيست كه فرد تعادل ذهني را از دست داده است.
او با بيان اين‌كه خواب مناسب و كافي، رژيم غذايي مناسب، مصرف ميوه‌ها، ورزش كردن و نديدن اتفاقات و صحنه هايي كه استرس‌آور هستند، به درمان افسردگي مردان كمك مي‌كند، مي‌گويد: افراد نبايد خود درماني كنند. به محض احساس اختلال در عملكرد ذهني و شغلي حتما به مشاوره مراجعه كنند و اطرافيان بيمار هم بايد شرايط او را درك كنند.
