تركيه در صنعت خودرو استراتژي ندارد

خبر خودرو:صنعت خودرو تركيه از سوي عده اي، الگويي مناسب براي صنعت خودرو ايران لحاظ مي شود، اما از سوي عده اي نيز اين نوع روش به دليل وابستگي شديد به شركت هاي خارجي اصلا پيشنهاد نمي شود. در همين رابطه با پرفسور اركان تزر - دبير كل انجمن خودروسازان تركيه ـ گفت وگويي انجام داده است كه در ادامه مي آيد.

كمي درباره گذشته صنعت خودرو، وضعيت فعلي و واردات آن در تركيه توضيح دهيد؟

اركان تزر: صنعت خودرو از سال 1960 با توليد تراكتور و برخي ماشين هاي آمريكايي و اتوبوس و كاميون كارش را آغاز كرد. در سال 1971 توليد فيات و رنو در شهر بورسا و در سال 1994 نيز توليد هيوندايي، هوندا و تويوتا آغاز شد. هم اكنون توليد خودرو در تركيه تحت ليسانس شركت هاي خارجي است و ما خودرو با نشان و يا برند ترك نداريم. ضمن اين كه ساخت داخل خودرو در تركيه حداقل 60 درصد و حداكثر 75 درصد است، زيرا براي ما ساخت خودرو با كمتر از 50 درصد داخلي سازي مقرون به صرفه نيست. همچنين تعرفه واردات خودرو از اروپا صفر و از كشورهاي غير اروپايي نيز 10 درصد است؛ از طرفي ماليات گرفته شده از خودروساز نيز بين 60 تا 70 درصد است.

صنعت خودرو كره و تركيه تقريبا با هم شروع به كار كردند، اما به دو راه رفتند؛ كره با كمك شركت هاي خارجي به قطب صنعتي و مستقل با نشان هاي داخل تبديل شد و در كنار آن نيز در شركتي مانند سامسونگ موتور تحت ليسانس رنو، خودرو توليد مي شود اما صنعت خودرو تركيه به كل به سمت توليد تحت ليسانس حركت كرد و به نحوي تبديل به كارگر ارزان شركت هاي غربي شد. در اين خصوص توضيح دهيد؟

اركان تزر: در كشور كره دولت در ابتدا به شدت از صنعت خودرو حمايت و در آن سرمايه گذاري كرد و مرزها را براي مدتي روي واردات خودرو بست، اما در تركيه پول صرف هزينه هاي ارتش مي شود و دولت تركيه به صنعت خودرو كمك نمي كند. ضمن اين كه سيستم اقتصادي دو كشور نيز كاملا متفاوت است. البته به اعتقاد من، حركت ما درست بوده است. صنعت خودرو كره در سال 1998 و با بحران مالي شرق آسيا مجبور شد شركت دوو را بفروشد و كيا و هيوندايي نيز با هم مشترك شدند.

اما به هر حال اين كشور برند مستقل هيوندايي را كه روح غرور ملي كره است، حفظ كرد.

اركان تزر: اگر دولت به ما5 ميليارد دلار بدهد ما نيز شايد در بخش هايي به اين سمت حركت كنيم. يادتان باشد استراتژي حكومت ها خيلي مهم است. دولت تركيه حاضر نيست به صنعت خودرو كمك كند، اما دولت كره در سال 60 تا 70 بازار را به روي محصولات وارداتي بست و شركت هاي خودروسازي خود را تحت يك استراتژي منظم و آينده نگر پيش برد و به خودروسازان خود وام هاي بلندمدت داد. در مورد ايران هم شما نفت داريد و دولت از صنعت خودرو حمايت مي كند.

اما ژاپن و كره نفت نداشتند و به اينجا رسيده اند، در حالي كه شركت هاي ترك كارگران شركت هاي خارجي اند.

اركان تزر: باز مي گويم استراتژي كشورها متفاوت است. ارزش صنعت خودرو تركيه با درآمد 20 ميليارد دلاري در سال پس از صنايع غذايي و منسوجات در جايگاه سوم در اقتصاد تركيه قرار دارد. از طرفي ما 550 هزار دستگاه خودرو صادر كرده ايم و 438 هزار دستگاه خودرو وارد كرده ايم.

استراتژي شما در خصوص صنعت خودرو تركيه چيست؟

اركان تزر: تركيه در زمينه صنعت خودرو استراتژي ندارد، بلكه شركت هاي خارجي استراتژي صنعت خودرو تركيه را مشخص مي كنند. به هر حال ما قصد نداريم نشان داخل درست كنيم.

به نظر شما بهتر نبود به سمت استراتژي ديگر مانند چيزي كه ژاپن رفت حركت مي كرديد؟

اركان تزر: ما اعتقاد داريم كه نمي توانيم چنين كاري انجام دهيم، زيرا حداقل بايد 1.5 ميليون دستگاه خودرو در داخل و يك ميليون خودرو براي بازار صادراتي توليد كنيم تا توسعه نشان هاي داخلي در فضاي رقابتي امكان پذير باشد.

كمي در خصوص سرمايه گذاران صنعت خودرو تركيه توضيح دهيد؟

اركان تزر: فورد، فيات، رنو و شركت هاي ژاپني بيش از 50 درصد در صنعت خودرو تركيه سرمايه گذاري كرده اند و شركت هاي خودروسازي تركيه به هيچ وجه دولتي نيستند.

اما اطلاعاتي خلاف صحبت هاي شما وجود دارد. به عنوان مثال ارتش تركيه سهامدار عمده شركت رنو تركيه است.

اركان تزر: دولت نقشي در صنعت خودرو ندارد. در خصوص ارتش و شركت رنو نيز صندوق بازنشستگي ارتش تركيه سهامدار رنو است. پس مي بينيد كه رنو تركيه هم دولتي نيست.