دلایل توقف تولید جمعه ایرانی

مهر: سعید توکل تهیه‌کننده برنامه "جمعه ایرانی" که سال‌هاست روزهای جمعه از رادیو ایران روی آنتن می‌رود و از پرشنونده‌ترین برنامه‌های رادیویی است درباره توقف ضبط و تولید این برنامه قدیمی گفت: قرار بود هفته آینده ضبط برنامه داشته باشیم اما وقتی با تذکرات جدی واحد نظارتی سازمان روبه‌رو شدیم به این جمع‌بندی رسیدیم بهترست که ضبط برنامه در سال جدید متوقف شود. به همین منظور ضمن نوشتن نامه‌ای برای معاون صدای جمهوری اسلامی گفتم با توجه به شرایط موجود ضبط برنامه را ادامه نمی‌دهم ولی آن بخش‌هایی از برنامه‌هایی که قبلا ضبط شده می‌تواند پخش شود.

این تهیه‌کننده و سردبیر قدیمی رادیو توضیح داد: تصمیم گرفتم تولید برنامه متوقف شود تا این که شرایط برای ما روشن‌تر شود البته شاید نیاز باشد که جلسات و هماهنگی‌هایی انجام شود که با قدم‌هایی محکم وارد سال 92 شویم. من فکر می‌کنم بعد از 26 سال تجربه در ساخت این برنامه نیازی به این کار نباشد چون من کارم را بلدم و چارچوب‌های نظام و صدا و سیما را به خوبی می‌شناسم.

وی ادامه داد: با توجه به توقعی که شنوندگان دارند و مجموع عناصر برنامه که شامل طنز بودن، بانمک بودن، شوخی‌ها و... می‌شود این برنامه مورد پذیرش مردم بوده و از طرف دیگر در طی پخش این برنامه در طول این سال‌ها هیچ اتفاق وحشتناکی نیفتاده است و این برخوردها شایسته نیست.

توکل در پاسخ به این پرسش که آیا این حساسیت‌ها و سخت‌گیری‌های جدید به خاطر انتخابات پیش‌رو است؟ گفت: من نمی‌دانم و باید این مساله را از خودشان پرسید ولی دلخوری من به این خاطر است که بعد از 26 سال پخش این برنامه واحد نظارتی کماکان از آن اشکالات فراوانی می‌گیرد. من توقع نداشتم بعد از این همه سال خدمت و در چارچوب بودن چنین برخوردی با برنامه‌ام داشته باشند. من به خاطر دارم زمانی که مقام معظم رهبری عهده‌دار ریاست جمهوری بودند به این برنامه عنایت داشتند و دیگر روسای جمهور همچنین آقای ضرغامی و پیش از وی آقای لاریجانی مدافع این برنامه بودند.

تهیه کننده "جمعه ایرانی" تصریح کرد: من توقع داشتم بعد از این همه سال خدمت، وقتی شخصی جدیداً عهده‌دار سمت بخش نظارتی می‌شود، دیگر مدیران او را توجیه کنند. سالیان سال است که در پاسخ به این تذکرات عنوان کرده ام قالب های طنز تغییر کرده، حتی سطح پیامک هایی که مردم با هم رد و بدل می کنند خیلی متفاوت شده است. ما با توجه به وضعیت روز و جوان بودن مخاطبان که چیزی حدود 70 درصد جمعیت کشور هستند و نیز با در نظر گرفتن تفاوت ریتم زندگی، مسائل روز ایران و جهان خود را با نیازها و خواسته های مردم منطبق می کنیم.

این فعال فرهنگی ادامه داد: ما باید حرف دل مردم را با توجه به نیازها و انتقاداتی که به مسئولان وارد است مطرح کنیم. اتفاقاً کار طنز همین است که در یک لفافه شیرین و با استفاده از ابزار شیرین، تیزترین نکات و انتقادات اجتماعی را بیان کند طوری که برخورنده نباشد تا مردم ساعات اولیه روز جمعه شان را با شادی آغاز کنند. علیرغم تمام این حرف ها و استدلال هایی که در این سالها آورده‌ام وقتی این تذکرات را می‌شنوم این احساس به من القا می شود که گویی طی این سال‌ها نمی دانستم چه کار می کنم.

وی درباره جایگزین "جمعه ایرانی" در صبح جمعه‌ها عنوان کرد: من فکر می‌کنم دست مدیریت برای تدارک برنامه‌ای برای جایگزین کردن "جمعه ایرانی" باز باشد. برنامه‌ای که وزین‌تر باشد، طوری که مناسب الگوها باشد و بتوانند کنار آن بایستند و از آن دفاع کنند. تعجب من اینجاست که وقتی نسل دوم این برنامه در سال 82 پخش شد مدیران آن زمان مشوق من بودند و من در حالی که در آستانه بازنشستگی بودم بنا به اصرار آنها که می خواستند این برنامه با تمام مولفه هایش ادامه پیدا کند تا مردم با شنیدن آن خستگی یک هفته خود را از تن بزدایند، این برنامه را ادامه دادم.

توکل در پاسخ به پرسش سیاسی بودن انتقادات وارده به "جمعه ایرانی" و یا حتی دست گذاشتن بر روی دیگر مولفه های این برنامه از جمله اظهار مشکلات اقتصادی و دیگر مولفه ها گفت: یک برنامه طنز شامل تمامی این موارد می شود. به عنوان مثال کسانی که مسئول بهداشت و درمان، شهرداری، آموزش، اقتصاد و گرانی و... هستند می توانند در تیررس برنامه‌های طنز انتقادی باشند و ما که رسانه ملی هستیم و از چارچوب ها و ارکان نظام و صدا و سیما مطلع هستیم باید چنین برنامه هایی را تولید کنیم چون ما نمی گذاریم خدشه ای به نظام و صدا و سیما وارد شود.

وی با اظهار تعجب نسبت به این مساله که چگونه است که یک جوان از او که 26 سال تجربه کار دارد نظارتی‌تر شده است، عنوان کرد: من 9 ماه است که سکوت کرده‌ام یعنی از خردادماه سال پیش ولی وقتی متوجه شدم زحماتی که برای تولید برنامه به عوامل می‌دهم بی‌نتیجه می‌ماند و ممکن است برنامه پخش نشود به این نتیجه رسیدم که تولید آن را متوقف کنم چون با این اوصاف دیگر نمی دانم چه چیزی قابل پخش است و چه چیزی قابل پخش نیست و در نتیجه شرمنده هنرمندان می شوم و از طرفی دیگر بیهوده هزینه صرف می شود.

توکل خواهش خود از معاونت صدا را چنین عنوان کرد: من از معاونت صدا خواهش کردم که مطالب مربوط به ویژگی های چنین برنامه ای را روشنگرانه مطرح کنند تا برای ادامه یا عدم ادامه کار تکلیف روشن شود و تا زمانی که برنامه ای را جایگزین "جمعه ایرانی" کنند حاضرم برای این که آنتن شبکه برقرار باشد مجموعه هایی از همین برنامه را برای پخش تدارک ببینم.

وی درباره تعداد برنامه‌هایی که ضبط شده و قابل پخش است، گفت: بخش هایی از کار را که شامل اجرای مجریان می شود و نکته ای ندارند که غیرقابل پخش باشد، برای پخش آماده می کنم.

توکل در پایان مشکل اصلی را ساختار برنامه دانست و تصریح کرد: صحبت بر سر ساختار برنامه است که این مشکل تنها توسط مدیریت قابل رفع است چون من فکر می کنم که در طول این سالها امتحان خود را پس داده ام ولی با دادن این تذکرات طوری برخورد می کنند که انگار من این سالها خواب بوده ام.

تلاش ما برای صحبت با مدیر رادیو ایران به نتیجه نرسید و اعلام شد که وی روز شنبه در نشستی خبری در این‌باره توضیح خواهد داد.

برنامه "جمعه ایرانی" پیش از این با عنوان "صبح جمعه با شما" روی آنتن می‌رفت. در این برنامه پرشنونده رادیو منوچهر آذری، علیرضا جاویدنیا، رضا عبدی، اصغر سمسارزاده، مینو غزنوی، شوکت حجت، احسان کرمی، الهام صفوی‌زاده، مهران امامیه، امیر سهیلی و ... همکاری دارند و پیش از این هم زنده‌یاد منوچهر نوذری در این برنامه طنز حضور داشت.