قابلمه مسی و حسوم

در دورانی كه استفاده از حسوم در پختن غذا مرسوم بود از كم خونی های رایج كه اكنون مردم با آن دست به گریبانند اثری نبود. یون های آهن كه از طریق حسوم در سراسر غذا پخش می شد كم خونی ناشی از فقر آهن را برطرف می كرد، اما پس از این كه حسوم را به اسم بهداشت از ما گرفتند،كم خونی و بیمای های خونی چون سرطان خون روز به روز در میان مردم افزایش یافت.

تا چند دهه پیش بین مردم كشورمان مرسوم بود تا برای پخت غذا مخصوصا "خورشت و آش " از قابلمه های مسی استفاده كنند. آن زمان در همه آشپزخانه ها یك كفگیر آهنی نیز وجود داشت كه موقع پختن غذا دایم درون آن قرار می گرفت.مردم به این كفگیر "حسوم " می‌گفتند. آن زمان كسی نمی‌دانست چرا باید این كفگیر درون قابلمه مسی قرار گیرد. مردم تنها به دلیل اینكه میراث گذشگان بود و می‌دانستند برای پخت غذا خیلی مفید است از "حسوم " استفاده می‌كردند.

سال‌ها گذشت. استكبار زودتر از ما همه چیز را درباره فلسفه حسوم فهمید و به دنبال چاره‌ای بود تا حسوم را از آشپزخانه‌ها خارج كند و سرانجام به اسم بهداشت و این كه این كفگیرهای آهنی غیر بهداشتی است، حسوم را از ما گرفت.

شاید شما به یاد نداشته باشید اما اگر از بزرگترهای خود جویا شوید به شما خواهند گفت كه دهه 50 نان خشكی ها در كوچه پس كوچه های شهر با صدای بلند فریاد می زدند: " قابلمه مسی،كفگیر آهنی خریداریم " كسی آن زمان ندانست كه چرا نان خشكی ها داعیه دار حفظ سلامتی برای مردم ایران شده اندو ظروف به اصطلاح روهی را برای ما به ارمغان آوردند.

نان خشكی‌ها با قیمت ناچیز این قابلمه‌ها را خریداری كرده و به جای آن، قابلمه آلمینیومی می دادند كه به آن روهی می گفتند. جالب این كه در آن دوره اگر كسی ظرف مسی جدیدی را می‌خواست با ظرف به اصطلاح روهی معاوضه كند با سرسختی نان خشكی‌ها روبرو می‌شد و نان خشكی‌های متمدن و متفكر! تنها ظروف قدیمی را شایسته تعویض می‌دانستند.

باید متذكر شد كه با توجه به برنامه‌ریزی دقیقی كه استعمار انجام داده بود تمامی حكمای ما را در آن دوره به نحوی از بین برده بودند تا دیگر كسی نباشد كه با ایجاد تردید مردم را از فروش قابلمه‌های مسی و كفگیرهای آهنی باز دارد. كسی نمی‌داند كه این همه قابلمه‌های با ارزش مسی كه حاصل كار قلم‌زن‌های توانای مس بود به كجا رفت.

جالب این كه قلم‌زن‌های مس برای پخت هر نوع غذایی ظرفی را با ضرب آهنگ خاصی تهیه می‌كردند، اما بعدها مشخص شد تمامی این ظروف به كشور تركیه منتقل شده و در كوره‌ها ذوب شدند تا اثری از آنها باقی نماند. متأسفانه هنوز هم بسیاری از از ما درباره حسوم و چرایی استفاده از آن توسط اجدادمان كوچكترین اطلاعی نداریم.

باید گفت فلسفه استفاده از حسوم در جریان پختن غذا به تیزبینی و دقت حكمای ما باز می‌گردد. حكما و دانشمندان از آبا ما برای همه‌گیر كردن سلامتی، حسوم را طراحی كردند تا تعادل بین موادی كه وارد بدن می‌شود و بدن انسان به آن محتاج است برقرار كنند.

از نظر علمی امروزی فلسفه این كار را به این صورت می‌توان بیان كرد كه بدن مخصوصا "مغز " برای سلامت و نشاط و كنترل اسید لاكتیك و كورتیزول به شش میلیارد یون مس نیاز دارد و به همین نسبت یون آهن. پختن غذا درون ظروف مسی موجب تأمین این مقدار یون برای بدن است و حسوم نیز همین مقدار یون آهن را به غذا منتقل می كند تا از طریق غذا وارد بدن شده و با حفظ تعادل موجب سلامتی پایدار برای انسان شود.

مطلب دیگر این كه در دورانی كه استفاده از حسوم در پختن غذا مرسوم بود از كم خونی های رایج كه اكنون مردم با آن دست به گریبانند اثری نبود. یون های آهن كه از طریق حسوم در سراسر غذا پخش می شد كم خونی ناشی از فقر آهن را برطرف می كرد، اما پس از این كه حسوم را به اسم بهداشت از ما گرفتند،كم خونی و بیمای های خونی چون سرطان خون روز به روز در میان مردم افزایش یافت.

كمبود یون مس باعث می‌شود انسان دایما احساس رخوت و خواب آلودگی و كسالت كند و دهن دره‌های متوالی داشته باشد. در ضمن این كه هیچ كارتل دارویی نمی‌تواند از یون یك عنصر، برای شما قرص تهیه كند و آن چیزی كه به اسم قرص آهن به ما می‌دهند شامل مولكول آهن هست كه نه تنها برای بدن هیچ ثمره ای ندارد، بلكه استفاده آن در دوران بارداری موجب بیش فعالی و خنگی فرزند خواهد شد. همچنان كه استفاده دختران جوان از این قرص‌ها نارسایی‌های بسیاری را برای آنها به همراه خواهد داشت.

جالب توجه است كه در صورت پختن غذا درون ظرف‌های مسی و استفاده از كفگیر آهنی حسوم ظرف مدت سه روز اثرات شفابخش در بدن انسان ظاهر می‌شود. غذا موقع پختن در قابلمه مسی از یون آزاد شده این ظرف استفاده می‌كند و در نتیجه در بدن انسان احساس نشاط و انرژی فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌شود و دیگر از آن دهن‌درگی و خمیازه و كسالت خبری نخواهد ماند و باعث طول عمر مفید و سلامتی جسمی مخصوصا " برای خانمها نزدیك به دوران عادت ماهیانه است.

بعدها تبلیغات گسترده‌ای در باره ظروف تفلون آغاز شد، ظروف به اصطلاح نچسب كه یكی از دغدغه‌های بزرگ كدبانوی خانه را برطرف می‌كرد. ظروف استیل هم به سرعت جای خود را در آشپزخانه‌ها باز كرد. دیگر با وجود این همه پیشرفت و توسعه تكنولوژی در عرصه ظروف، اثری از ظرف مسی، برنجی و روهی حقیقی باقی نماند. ظاهر ظرف‌ها هر روز شكیل‌تر و زیباتر شد اما تا حال اندیشیده‌ایم كه در پس این ظاهر زیبا چه بیماری‌های مهلكی نهفته است.

باید متذكر شد كه یون سرب و آلمینیوم تولید شده در هنگام پختن غذا در این ظروف به قدری كشنده است كه بر طبق جدیدترین تحقیقات علمی دنیا می‌تواند یك كودك 6 ماهه را ظرف یك سال به بیماری‌های كمبود خونی و سرطان و یك فرد بزرگسال را در طی 5 سال به بیماری‌های كبدی و خونی و طحال وسپس سرطان دچار كند.

پس از این كه دشمنان با حیله‌ها و دسیسه‌های مختلف توانستد حسوم را از آشپزخانه ما بگیرند. حكمای ما به فكر چاره افتادند و درنهایت به این نتیجه رسیدند كه بهترین چیزی كه می‌تواند جایگزین حسوم شود و از گزند توطئه دشمنان در امان باشد، تكه آهن گداخته شده در آتش یا همان نعل اسب است. نعل اسب به دلیل این كه در میان گدازه‌های آتش قرار گرفته و آب دیده است به راحتی می‌تواند یون‌های آهن را آزاد كند.

فرایند آزادسازی یون در غذا را می‌توان به صورت تغییر رنگ غذا مشاهده می‌شود. تا چندی قبل در كشور ما مرسوم بود كه در جریان پختن غذاهای آبكی چون "آش و خورشت " نعل اسب را تا پایان مدت پختن درون غذا قرار می‌دادند و بدین وسیله كمبود آهن خویش را برطرف می‌كردند.

هم‌اكنون هم اگر به شمال سری بزنید خواهید دید كه برای پختن خورشت "مخصوصا فسنجان " نعل اسب را درون غذا قرار می‌دهند.اگر از مردم آن دیار سوال شود كه فلسفه استفاده از نعل اسب در غذا چیست خواهند گفت كه برای خوش رنگی غذا از نعل استفاده می‌كنیم،اما حقیقت این است كه این فرایند در جهت تأمین یكی از عناصر اساسی و مورد نیاز بدن كه همان یون آهن است، می‌باشد.

اگر دقت كرده باشید مردم شمال ایران كمتر دچار كم خونی ناشی از فقر آهن می‌شوند، به طوری كه بیماری‌های خونی و سرطان خون در میان آنها به حد صفر رسیده است واین نیست جز تدبیر و دور اندیشی حكمای ما و عمل به سیره و سنت گذشتگان.