دوئل پنجشنبه و شنبه برای تعطیلی

شهروند نوشت: لذت روزهای آخر ‌سال نو، به خرید ‌سال نو و نزدیک‌شدن به ١٣روز تعطیلی محدود نمی‌شود و اکثر ما از کنار کتابفروشی‌ها و دکه‌های روزنامه‌فروشی که رد می‌شویم، چشم می‌گردانیم تا کاغذی که روی آن نوشته شده «تقویم‌ سال جدید رسید» را بیابیم؛ تقویمی که خریدن و  حساب کردن تعطیلاتش یکی از سرگرمی‌های لذت‌بخش روزهای آخر اسفند است؛ تعطیلاتی که همیشه بازار بحث را داغ نگه داشته‌اند و  مخالفان و موافقان این بازار داغ همیشه تلاش می‌کنند با دلایل خود آرای بیشتری را با خود همراه کنند اما با همه اینها، چیزی از شیرینی تعطیلات کاسته نمی‌شود، البته همیشه صدای مخالفان بلندتر بوده و به همین دلیل اکثریت بر این باورند که تعطیلات ایران زیاد است!

 

باوری که با بررسی اقتصادهای بزرگ جهان شاید کمی دچار تزلزل می‌شود، چون در میان ٥٠ اقتصاد بزرگ جهانی و ٣١کشور اسلامی، ایران با داشتن یک روز تعطیلی هفتگی در کنار کلمبیا بیشترین تعطیلات مناسبتی را دارد که در مجموع به ٧٨روز می‌رسد؛ ٧٨روزی که در مقایسه با تعطیلات سالانه کشورهای توسعه‌یافته حدود ٤٠روز کم می‌آورد! همین یک دلیل کافی است تا مشخص شود تعطیلات ایران در مقایسه با سایر کشورها بیشتر که نیست هیچ بلکه از مزایای کمتری هم برخوردار است به این دلیل که تعطیلات ایران پراکنده و نامنظم است درحالی‌که تعطیلات آخر هفته سایر کشورها شکل منظمی دارد. شاید برای رسیدن به همین نظم و بهره‌بردن از مزایای آن است که سبب شده بسیاری از کشورهای اسلامی طی سال‌های گذشته به فکر ساماندهی تعطیلات خود بیفتند و تعطیلات آخر هفته خود را دو روزه کنند. در این میان معدود کشورهایی مثل ایران و پاکستان طی این سال‌ها روزگار را با همان یک روز تعطیلات آخر هفته گذرانده‌اند.

 

 از میان ١١٤کشور اروپایی و کشورهای با اکثریت مسلمان تنها ٣کشور جمعه را تعطیل آخر هفته در نظر گرفته‌ و ٩کشور یکشنبه را به‌عنوان تعطیلی آخر هفته مدنظر قرار داده‌اند و بقیه کشورها ٢روز به تعطیلات آخر هفته می‌روند.   

 

 

نیمه‌ پر لیوان از صرفه‌جویی در هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در سایر روزهای کاری و در مجموع از کمک به رشد اقتصادی می‌گوید. آمارها ٢٠درصد تولید ناخالص داخلی را سهم نفت و کشاورزی می‌دانند که مجزا از تعطیلات کار می‌کنند و حدود ١٣درصد این تولید را به هتلداران و گردشگری اختصاص می‌دهند که با وجود تعطیلات ٢روزه می‌توانند فعال‌تر باشند. فعالیت‌های ساختمانی سهم ٦ تا ٧درصدی دارند، حمل‌ونقل و انبارداری ١٦درصد و خدمات شخصی و عمومی ٩درصد را به خود اختصاص داده‌اند که همگی مستقل از تعطیلات فعالیت می‌کنند. درواقع ٦٠درصد بخش‌های اقتصادی مستقل از تعطیلات رسمی فعالیت می‌کنند که افزایش تعطیلات می‌تواند در برخی موارد هزینه‌های اضافی را کاهش بدهد و به‌صرفه باشد. به‌عنوان مثال تعطیلی یک روز بدون احتساب تعطیلی بخش‌های صنعتی می‌تواند تا ٤٠درصد مصرف انرژی در آن روز را کاهش دهد و برخی هزینه‌های غیرمستقیم مثل آلودگی در کلانشهرها را بکاهد. البته این نکته را نباید فراموش کرد که داشتن ٢روز تعطیلی آخر هفته مستلزم کاهش برخی مناسبت‌های تعطیل در طی‌ سال است.

 

اما دلیل نیمه خالی لیوان تجربه تعطیلات کشور در دولت‌های قبل و تعطیلات دولتی است و نشان از این دارند که این تعطیلات نتوانسته‌اند کمکی به افزایش بهره‌وری کنند. براساس محاسبه سود و زیان‌های کشور در زمان‌های تعطیلی در ‌سال ٩١ زیان کشور از ٥روز تعطیلی ٧١٤٠میلیارد تومان خواهد بود و کل زیان ناشی از ١٣٣ روز تعطیلی در ‌سال بالغ بر ١٩٠هزار‌میلیارد تومان می‌شود، تقریبا اندکی بیش از یک‌دوم کل نقدینگی موجود در کشور. مخالفان خسارت‌های مادی و اقتصادی، بخش خصوصی را نیز یکی از دلایل خود عنوان می‌کنند و از پرداخت ٨٠میلیارد تومان حقوق و دستمزد به کارگران توسط کارفرمایان می‌گویند، درحالی‌که کاری انجام نشده است.

 

 

تعطیلی پنجشنبه یعنی کاهش فرصت مبادلات تجاری بین‌المللی به ٣روز در هفته. با استناد به آمار وزارت صنایع‌ و معادن از میان ١٧شریک صنعتی ایران در ‌سال ٩٤، روزهای شنبه و یکشنبه تعطیلات ١٢کشور هستند و ٥کشور روزهای جمعه و شنبه را به‌عنوان تعطیلات پایان هفته درنظر گرفته‌اند، البته آمارهای گمرک ایران نیز روایت‌های دیگری دارند، این‌که در‌سال ٩٣ مقصد حدود ١٧میلیارد دلار از صادرات ایران کشورهایی بودند که جمعه و شنبه تعطیل هستند؛ کشورهایی که سهم ٤٩درصدی صادرات ایران را در اختیار دارند و ‌سال گذشته ٣١درصد کالاهای وارداتی به ایران را تأمین کرده‌اند.

 

درواقع بخش عمده‌ای از مبادلات تجاری و صنعتی ایران با کشورهایی است که روزهای تعطیلی پایان هفته مشترکی با ایران ندارند و هر دو در تعطیلی شنبه مشترک هستند، این درحالی است که با کم‌شدن موانع مبادله‌ای تحریم‌ها و افزایش مبادلات با کشورهای اروپایی در ماه‌های اخیر، سهم کشورهایی که روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل هستند از تجارت خارجی ایران افزایش یابد.

 

 علیرضا خائف، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران نیز در این زمینه می‌گوید: «در همه‌جای دنیا شنبه و یکشنبه تعطیل است و چون در ایران تعطیلات آخر هفته پنجشنبه و جمعه است از لحاظ اقتصادی این امر سبب شده ما عملا ٤روز تعطیل باشیم و ٢روز از بازار جهانی عقب بمانیم، بنابراین ما به‌دنبال آن هستیم که این عقب‌ماندگی را به یک روز برسانیم و با توجه به اهمیت نماز جمعه پیشنهاد دادیم که ٢روز جمعه و شنبه تعطیل باشد.»