وقتی کارگران مشغول بیکاری‌اند

روزنامه صبح نو: یازده اردیبهشت، هفتاد و یک سال می‌شود که به نام روز کارگر در تقویم کشور ثبت شده و براساس ماده 63 قانون کار، این روز برای کارگران تعطیل رسمی است.

 

روزی که تمام نگاه‌ها به سمت این قشر از جامعه می‌چرخد و مشکلات آنها بیشتر از هر زمان دیگر به چشم می‌آید و جای تأسف دارد که بعد از پایان این روز همه مسائل و مشکلات به باد فراموشی سپرده می‌شود. با وجود آنکه از روز پنجم تا یازده اردیبهشت هفته کارگر نام‌گذاری شده باز دغدغه کارگران کشور آن‌قدر زیاد است که یک هفته نیز کفاف رفع آنها را نمی‌دهد. استرس و فشار کار، تعطیلی کارخانجات، نبود امنیت شغلی، عدم دریافت حقوق و بی توجهی به میزان حقوق کارگران از مهم‌ترین مشکلاتی است که کارگران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. نبود امنیت شغلی یکی از مهم‌ترین مشکلات جامعه کارگری است و کارگران همیشه نگران هستند که از کار اخراج شوند. این روزها جامعه کارگری در کشور ما حال و روز خوبی ندارد و نگرانی از افزایش قیمت‌ها و پایین بودن قدرت خرید به دلیل دستمزد ناچیز کارگری از مهم‌ترین دغدغه‌های جامعه‌ کارگری است.

 

رئیس فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی با اشاره به ماده ۶۳ قانون کار گفت: «روز کارگر بر اساس قانون کار، روز تعطیل رسمی برای کارگران محسوب می‌شود و کارفرمایان حق ندارند در این روز کارگران را وادار به کار کنند.» آقای علیرضا محجوب با اشاره به ماده 63 قانون کار جمهوری اسلامی ایران گفت: «علاوه بر تعطیلات رسمی کشور، روز کارگر نیز جزء تعطیلات رسمی کارگران به حساب می‌آید. بنابراین کارگران در این روز مانند جمعه‌ها، تعطیل هستند و می‌توانند از تنها روز خود در سال استفاده کنند.» او با بیان اینکه طبق قانون کارفرمایی اجازه ندارد کارگر را به اضافه کاری وادار کند گفت: «هر چند کارفرمایان و پیمانکاران، این روز را به مثابه روز کاری برای کارگران تلقی کرده و آنها را بعضاً مجبور به کار می‌کنند اما قانون کارتأکید بر تعطیل رسمی برای کارگران دارد. روز جهانی کارگر بر اساس قوانین قانون کار برای کارگرانی که تابع این قانون هستند روزی تعطیل محسوب می‌شود که مزد آن نیز مطابق ایام تعطیل سال باید به کارگران پرداخت شود و اگر به هر دلیلی کارخانه‌ای تعطیل نشود؛ اولاً باید حضور در کار کارگران با توافق بین کارگران و کارفرما باشد و ثانیاً و مطابق اضافه کاری در روز تعطیل برای کارگران محاسبه شود.»

 

 

از 131 سال پیش روز 11 اردیبهشت یا یکم می، روز کارگر آغاز شد. این روز پس از زمانی که بسیاری از کارگران آمریکایی در شیکاگو دست به اعتصاب زدند و به دنبال کاهش ساعت کاری و نزدیک کردن به استانداردهای ساعت کاری در روز بودند، اعتصاب‌هایی در قرن نوزدهم برای مهار ساعت‌های بی‌رویه کار به وقوع پیوست. دستاورد این اعتصابات کاهش ساعت کاری کارگران به هشت ساعت و به رسمیت شناختن آن در طی سال‌های بعد در قطعنامه‌های بین‌المللی و بسیاری از کشورهای جهان و جشن گرفتن و تعطیل کردن این روز برای کارگران بود. در ایران نیز قانون‌گذار این روز را به رسمیت شناخته و به همین مناسبت در ماده 63 قانون کار 11 اردیبهشت را از تعطیلات رسمی کارگران به حساب آورده است. نکته عجیب در این میان اینجاست که درحالی که اکثر کشورهای دنیا اول می را به مناسبت گرامی‌داشت تلاش کارگران آمریکایی در این روز، به عنوان روز کارگر می‌شناسند و جشن می‌گیرند در خود کشور آمریکا، یک روز دیگر را به این نام، ثبت کرده‌اند؛ به طوری که در آمریکا و کانادا اولین دوشنبه ماه سپتامبر روز کارگر نامیده می‌شود که تاریخچه این نام‌گذاری در آمریکا به سال 1882 میلادی بر می‌گردد که در شهر نیویورک جشنی به احترام این قشر مهم  برگزار شد. دیگر کشورهای جهان اما به ماجراهای روزهای ابتدایی ماه می که 4 سال بعد بازهم در آمریکا اتفاق افتاد، بیشتر اهمیت دادند. به ویژه اینکه در این جریان ، تعدادی از کارگران که اصالت آلمانی هم داشتند درجریان درگیری‌ها کشته شدند و حزب نازی آلمان از سال 1933 این روز را به عنوان روز کارگر شناخت و به تدریج در همه کشورهای جهان از جمله ایران ، این روز گرامی داشته شد.

 

 

روزی که به عنوان روز کارگر شناخته می‌شود برای کارگرانی که با مشکلاتشان دست و پنجه نرم می‌کنند روز خوشایندی نیست. مشکلات جامعه کارگری آن‌قدر زیاد است که به نظر می‌رسد نمی‌توان به این سادگی  برای آنها راهکار یافت. نبود امنیت شغلی و قراردادهای چند روزه، حقوق‌هایی که چرخ زندگی را به سختی می‌چرخاند، حقوق‌های معوقه، بیمه، مسکن و حمایت‌های لازم همه و همه از مهم‌ترین مشکلات قشر زحمتکش کارگری است. این روزها تعطیلی کارخانه‌ها و نیمه فعال بودن آنها به اوج رسیده و کمتر کارخانه‌ای وجود دارد که با همه توان کار کند. گرچه هر از گاهی کارگران برای دریافت حداقل یک ماه حقوق باید تجمع و راهپیمایی کنند اما به نظر می‌رسد هیچگاه حقوق کارگران دیده نشد و آنچه وجود دارد تنها شعارهایی است که محقق نمی‌شوند.