تلاش آمریکا برای جانشینی نفت ایران

خبرگزاری مهر: محمدعلی خطیبی نماینده اسبق ایران در اوپک، کاهش خرید نفتی هند از ایران را وابسته به دو عامل دانست و گفت: نخستین عامل موثر در این کاهش خرید را می‌توان عدم واگذاری توسعه میدان فرزاد B. به هندی‌ها دانست. از سوی دیگر آمریکایی‌ها که اکنون نمی‌توانند صادرات نفت ایران را تحریم کنند دست به کار شده و تلاش می‌کنند با مذاکره، مشتریان سنتی نفتی ایران را ملزم به کاهش خرید نفت کنند.

وی ادامه داد: اکنون شرایط جهانی علیه ایران نیست، بنابراین آمریکایی‌ها نمی‌توانند یکطرفه ایران را تحریم کنند. از طرفی باید در نظر داشت که آمریکا در گذشته اجازه صادرات نفت تولیدی خود را نداشت.

این کارشناس بین المللی اقتصادی با اشاره به اینکه اکنون منع صادرات نفت آمریکا لغو شده است، تصریح کرد: در حال حاضر آمریکایی‌ها این توان را دارند که نفت خود را جانشین نفت ایران برای مشتریان سنتی نفتی ما کنند. چنانچه شاهد عرضه نفت آمریکا در بازار‌های اروپا بوده ایم.

طبق گفته خطیبی، برای اینکه ایران کمترین آسیب را از ایجاد چنین شرایطی متحمل شود باید میزان خام فروشی خود را به حداقل ممکن کاهش دهد؛ چرا که خام فروشی نوعی ضعف برای صنعت نفت محسوب می‌شود. در همین راستا ایران می‌تواند علاوه بر توسعه ظرفیت پالایشی خود، اقدام به اجاره ظرفیت پالایشی سایر پالایشگاه‌های برون مرزی کند.

وی با بیان اینکه یک پالایشگاه خود را وابسته به نوع خاصی از نفت نمی‌کند و تلاش دارد تا از چند نوع نفت استفاده کند، اظهار داشت: «فرآورده فروشی» برای ایران از ارزش افزوده بالاتری برخوردار است، از طرفی آسیب زایی بخش نفتی کشور را کاهش می‌دهد.

به عقیده خطیبی، برای بهبود بازار نفت کشور و ایجاد تعدد مقاصد صادراتی باید از ابزار دیپلماسی کمک گرفت، به این ترتیب که با هر کشوری مطابق رفتار آن تصمیم گیری شود و اگر کشوری همانند هند میزان واردات نفت از ایران را کاهش داد، برخورد متقابلی با آن‌ها انجام شود تا تلقی بی تفاوتی درباره ایران شکل نگیرد.

خبرگزاری رویترز چندی پیش خبری مبنی بر کاهش خرید نفت ایران از سوی هند منتشر کرد، طبق این خبر آمار رفت و آمد تانکر‌ها نشان می‌دهد پالایشگاه‌های هندی در ماه نوامبر تقریبا به اندازه نصف ماه قبل از ایران نفت وارد کرده اند و در اعتراض به تصمیم ایران مبنی بر عدم واگذاری امتیاز میدان گازی فرزاد ب. به شرکت‌های هندی، میزان خرید خود از تهران را به پایین‌ترین رقم ۲۱ ماه گذشته رسانده اند. این در حالی است که هند، سومین مشتری بزرگ نفت ایران در ماه گذشته میلادی حدود ۲۶۶ هزار بشکه در روز از ایران نفت وارد کرده که نسبت به ماه اکتبر کاهشی ۴۳ درصدی و نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی ۵۵ درصدی را نشان می‌دهد.

در سال مالی منتهی به مارس ۲۰۱۸، پالایشگاه‌های هندی ترجیح داده اند یک چهارم از خرید نفت خود از تهران را کم کنند. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که ایران تصمیم گرفت حق توسعه میدان گازی عظیم فرزاد ب. را به جای یک کنسرسیوم هندی که این میدان را کشف کرده بود، به رقبای روس واگذار نماید.

آمار حاکی است، در بازه زمانی آوریل تا نوامبر، یعنی ۸ ماهه نخست سال مالی در هند، این کشور ۱۹ درصد خرید نفت خود از ایران را کاهش داده و به حدود ۴۲۷ هزار بشکه در روز رسانده است.