سرانجام بازی خطرناک قدرت در سوريه

بهرام اميراحمديان در روزنامه اعتماد نوشت: در مورد سوريه پس از شكست داعش، تازه فضايي باز شده كه مديريت آن خيلي مشكل‌تر از دوره جنگ عليه داعش است. در حال حاضر مسائل جاري يكي مديريت وضع سياسي سوريه است و ديگري تقسيم قدرت يا Power Sharing در اين كشور. همه كساني كه در جنگ عليه داعش نقش داشتند، حالا از قدرت سهم‌خواهي مي‌كنند. كردها بخشي از مبارزه عليه تروريسم بودند.

 

دولت سوريه طي ٧ سال گذشته گاهي به كردها آزادي مي‌داد تا براي تركيه كه نقش جدي در حمايت از مخالفان بشار اسد داشت، مشكل ايجاد كنند. همه كشورهايي كه در اين مدت در بحران سوريه مشاركت داشتند، اكنون براي تصميم قدرت سهم‌خواهي مي‌كنند. تركيه، ايران، روسيه و كشورهاي عربي همه خود را در سوريه ذي‌حق مي‌دانند. دولت سوريه ارتش و هواداران خودش را دارد، اما در حال حاضر دولت اسد تنها بازيگر ميدان سوريه نيست. معارضان شامل مخالفان مسلح درون خاك سوريه و چه پناهندگان و آوارگان، كه بيش از ٧ ميليون نفر جمعيت دارند، بخش ديگر از مدعيان قدرت در سوريه هستند.

 

امريكا به عنوان يك قدرت جهاني، نيروي ديگري است كه در آينده سوريه سهم مي‌خواهد. در آزادسازي رقه و ديرالزور امريكايي‌ها حضور داشتند و به كمك تركيه و با تشكيل نيروهاي دموكراتيك سوريه در آزادي اين مناطق مشاركت كرده است. امريكا از زماني كه گفته است كه از خاورميانه خارج مي‌شود، قصد دارد با نگاه تازه‌اي مساله سوريه را به نفع خود برگرداند. در حال حاضر اين تصور وجود دارد كه امريكا بازي را به ايران و روسيه و بخشي از آن را به دولت تركيه باخته ‌باشد. اكنون امريكا با تشكيل يك نيروي متمركز قصد دارد، توان خود را براي نفوذ خود در تقسيم قدرت سوريه بيشتر كند.

نيروي تازه‌اي كه امريكايي‌ها قصد ايجاد آن را دارند، از سربازهاي امريكايي نيستند، بلكه قرار است بخش عمده آن از نيروهاي كرد باشند، قرار است اين نيرو، خواسته‌هاي امريكا را در آينده سوريه نمايندگي كند. نكته مهمي كه وجود دارد اين است كه امريكايي‌ها با داشتن پول و قدرت بيشتر نسبت به ايران، تركيه و روسيه، از مزيت بيشتري براي جذب نيروهاي سوري براي آينده سوريه برخوردار است. ايران، تركيه و روسيه، به دليل مشكلات داخلي و مسائل اقتصادي توان كافي براي بازسازي فيزيكي و بازسازي نظم سياسي در سوريه ندارند، اما امريكا به عنوان بزرگ‌ترين قدرت اقتصادي جهان، مي‌تواند بخشي از نيروهاي سوريه را با وعده كمك به بازسازي سوريه به خود جذب كند. شرايط پس از داعش، در حال تبديل شدن به يك كلاف پيچيده و سردرگم و خطرناك است.

 

اكنون روسيه و امريكا به عنوان دو عضو دايم شوراي امنيت سازمان ملل متحد و داراي حق وتو، مي‌توانند بن‌بست سياسي در سوريه را سخت‌تر از گذشته كنند. سوريه‌اي كه اكنون در حال شكل‌گيري است چه از لحاظ بازسازي فيزيكي اين كشور و چه از لحاظ بازسازي نظم سياسي و حكومت در اين كشور، بدون همكاري قدرت‌هاي جهاني و سازمان‌هاي بين‌المللي غيرممكن خواهد بود.رويارويي امريكا و روسيه، مسائل سوريه را بسيار پيچيده‌تر مي‌كند. تنها راه‌حل اين است كه دو قدرت جهاني حاضر در سوريه با هم به تفاهم برسند و با همكاري كشورهاي ديگر موثر در شرايط سوريه و جامعه جهاني، دو مرحله اصلي بازسازي سوريه يعني بازسازي فيزيكي و بازسازي نظم سياسي را اجرايي كنند.