سرگردانی حذف کنکور میان دستگاه‌های دولتی

روزنامه قانون در گزارشی نوشت: بالاخره کنکور حذف می شود یا نه؟ این سوالی است كه از 10 سال پیش بر سرزبان ها افتاد و کم‌کم با تصویب قانون مصوب 9 آبان سال 86 در مجلس شورای اسلامی قانونی شد. در این قانون قرار بود در پنج سال، سابقه تحصیلی دانش آموزان جایگزین کنکور شود و در نهایت در سال 92 کنکور را حذف کنند.

 

تاثیران بد و خوب این قانون بارها بررسی شد و دانش آموزان هر سال این استرس و دلهره را داشتند که آیا معدل سه سال دبیرستان‌شان در نتیجه کنکور تاثیر دارد یا نه. بیشترین ضربه را شاید دانش آموزان و خانواده های‌شان از تصویب این طرح ها خوردند؛ خانواده‌هایی که حاضر بودند میلیون ها پول خرج کنند تا بچه های شان در کنکور قبول شوند و به قول معروف مدرک شان را بگیرند اما حالا 10 سال از تصویب قانون حذف کنکور می گذرد اما نه تنها کنکور حذف نشده بلکه بر تعداد موسسات کمک آموزشی برای کنکور اضافه شده است. کلاس ها و موسساتی که با گرفتن مبالغ بسیار بالا از متقاضیان مشاوره می دهند و آزمون های مختلفی که در آن‌ها بدون د نظر گرفتن توان آموزشی جدی دانش آموزان، مهارت‌های تست زنی را آموزش می‌دهند.

 

این بیشتر شبیه به کسب و کاری پردرآمد درآمده است. پول‌های نجومی ای که در جیب مافیاهای بزرگ آن می چرخد و همین مافیاها اجازه حدف کنکور را نمی دهند. روش‌های تست زنی، نوعی مهارت است که متکی به حافظه دانش آموزان است و هیچ ارزش علمی هم ندارد. هر که این توانایی را داشته باشد، موفق می شود و هر که نداشته باشد، نه. دانش آموزی که درس ها را مفهومی خوانده باشد، شاید نتواند به هیچ کدام از سوال ها پاسخ دهد، در صورتی که دانش آموزی که مهارت تشخیص پاسخ درست را داشته باشد، موفق می شود. کارشناسان آموزشی هم بارها این نکات را مطرح کرده اند و گفته اند دانش آموزانی که ذهن های فعال تر و خلاق تر دارند، باید به دانشگاه ها راه پیدا کنند و درس بخوانند تا بعد از فارغ‌التحصیلی هم تاثیر بیشتری بر جامعه بگذارند اما چنین مساله مهمی در کنکور نادیده گرفته می‌شود.

 

در ساله های گذشته سهم 25 درصدی معدل بالا در گزینش کنکور باعث شده كه دانش آموزان بسیاری برای به دست آوردن آن تلاش کنند اما در نهایت 75 درصد از سرنوشت‌شان در همان چند ساعتی است که در جلسه کنکور اقدام به تست زنی می کنند و هر چه معلومات داشته باشند، تکلیف آینده تحصیلی شان را در همان زمان محدود معلوم می کند.

چندی پیش فرهاد رهبر، ريیس دانشگاه آزاد اسلامی درباره حذف کنکور گفته بود: «یک لولا میان نظام پرورشی و آموزش عالی وجود دارد که بر این اساس هشت هزار میلیارد تومان گردش مالی آن است؛ یعنی کلاس‌های کنکور، برگزاری آزمون و مسائل اینچنینی دارای هشت هزار میلیارد تومان گردش مالی است که افرادی اجازه نمی‌دهند کنکور حذف شود. او درباره برگزاری مستقل آزمون های مقاطع مختلف این دانشگاه با بیان اینکه این موضوع از نظر ما حل شده است، گفت:«باید نظر سازمان سنجش را در این باره پرسید». رييس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه دانشگاه آزاد در کمیته بررسی حذف کنکور عضویت دارد، گفت:«ريیس‌جمهور دستور داد شورای عالی انقلاب فرهنگی، کمیته‌ای را تشکیل و این مساله را در دستور کار قرار دهد تا برنامه عملیاتی حذف کنکور بررسی شود».

 

او درباره اینکه آیا سازمان سنجش منحل می شود یا نه نیز گفت:« بحث انحلال مطرح نیست، بلکه مساله تغییر ساختار در دست بررسی است. در دنیا چند کنکور در سال برگزار می‌شود و یک فرد می‌تواند با بالاترین نمره‌ای که از کنکورها می‌گیرد، در دانشگاه‌ها پذیرش شود». صحبت‌های فرهاد رهبر، چهره اصولگرا در حالی مطرح شد که علی لاریجانی، ريیس مجلس شورای اسلامی که او هم چهره ای اصولگراست، درباره این موضوع در یکی از جلسات مجلس گفته بود:« شاید اگر آقای نهاوندیان بانی شوند و بروند مرکز سنجش را منحل کنند، این مساله حل مي‌شود، اما تا آن‌ها هستند نمي‌گذارند این مشکل حل شود». صحبت های این دو چهره مسئول در حالی مطرح می شود که بدنه نظام آموزشی هم از این ماجرا گلایه دارند و ناراحت هستند.

مهدی بهلولی، کارشناس آموزش و پرورش و دبیر بازنشسته در گفت و گو با «قانون» کنکور را یک معضل در سیستم آموزشی ایران می داند و می‌گوید:« مهم‌ترین زیانی که کنکور برای سیستم آموزشی ما دارد، این است که به آن خط می دهد و آموزش را تحت تاثیر خود قرار می دهد. به طوری‌كه دانش آموزان را ازیادگیری مفاهیم مهم و ضروری دور می کند و به سمت آزمون های تستی چار گزینه ای می رود». او با اشاره به اینکه درس هایی که دانش آموزان در دوره دبیرستان می‌خوانند به روز و کاربردی نیست، گفت:« دانش آموزان این درس ها را به صورت طوطی وار می خوانند چون تنها می خواهند که در کنکور پذیرفته شوند و بیشتر از آن را نمی خواهند. این در حالی است که هدف آموزش و پرورش در جهان نوین این نیست؛ بلكه هدف، پرورش شهروند آشنا به حقوق شهروندی و حقوق بشر است. در واقع اين مساله اجازه نمی دهد که مدرسه و معلم ها با برنامه های صحیح‌تر به دانش آموزان آموزش‌هایی را بدهند که در نهایت انسانی پرسشگر، اخلاقی و به روز را تربیت کنند. الان در دبیرستان هیچ اردوی علمی برای دانش آموزان برگزار نمی شود ،چون همه درگیر درس خواندن و تقویت مهارت های تست زنی برای کنکور هستند».

 

بهلولی در پاسخ به این سوال که چرا کنکور را حذف نمی‌کنند گفت:« به نظر من برای کنکور مافیای اقتصادی راه انداخته اند و ذی‌نفعان این ماجرا اجازه حذف آن را نمی‌دهند». این کارشناس آموزش و پرورش با اشاره به اینکه متقاضیان چند رشته محدود برای پذیرش در دانشگاه ها آمار بالایی دارند، گفت:« به هر حال در تمام دنیا دانشگاه هایی وجود دارند که نسبت به بقیه برتر هستند و متقاضی برای پذیرفته شدن در آن‌ها بیشتر است اما ما نمی‌توانیم تمام سیستم آموزشی را فدای همین چند رشته کنیم. دانشگاه های خاص و پرطرفدار می تواند به صورت خصوصی برای خودش آزمون بگذارد. این کاری است که در تمام جهان انجام می شود». بهلولی در ادامه از بنگاه های اقتصادی ای که کنکور شریان پول‌رسانی و درآمدزایی آن‌هاست، گفت و ادامه داد:«به هر حال این بنگاه های اقتصادی یک سرشان به مراکز قدرت متصل است.

 

مدارس زنجیره ای که در کشور وجود دارد، در دست آدم های خاص است که بعضی های‌شان دستی در سیاست هم دارند». این دبیر بازنشسته علت کم بودن بیلان کاری مدارس را همین کلاس های آموزشی پولی برای کنکور اعلام کرد و گفت:« به هر حال مدارس خصوصی هم از این کلاس‌ها استقبال می‌کنند تا در بخشی از این بنگاه های اقتصادی سهمی داشته باشند. البته این یک عامل مهم برای این است که هیچ وقت سیستم آموزشی به سمت کیفی نرود و همیشه نمره مداری در مدارس حاکم باشد». صحبت های بهلولی در حالی مطرح می شود که محمدرضا نیک‌نژاد،کارشناس دیگر آموزش و پرورش و عضو انجمن صنفی کانون معلمان ایران نیز در گفت و گو با «قانون» از رشد قارچ گونه موسسات آموزشی کنکور در ایران انتقاد می کند:« اجاره‌دادن آموزش وپرورش به بنگاه‌های اقتصادی‌آموزشی که به صورت مافیایی هر روز تعدادشان زیاد می‌شود، معضل بزرگی است که به سادگی حل نمی‌شود. متاسفانه این بنگاه‌ها نفوذ زیادی در نهادهای خواستار آموزش‌های نوین دارند و هر روز فاصله زیادی بین نهادهای خواستار آموزش‌های بنیادی نوین و فعلی ایجاد می‌کنند». او در ادامه از تبعات فشار هزینه بالای ثبت نام دانش آموزان در این کلاس‌ها می‌گوید:« این ظلم است که خانوادها ماهی یک میلیون درآمد داشته باشد و بخواهد همه آن را برای کلاس کنکور فرزندش بدهد».

حرف و حدیث برای متولی حذف کنکور زیاد است. آموزش و پرورش، آن را به گردن سازمان سنجش می‌اندازد و سازمان سنجش تصمیم حذف کنکور را در گرو موافقت نمایندگان مجلس می داند. این در حالی است که چندی پیش علی زرافشان، معاون متوسطه وزارت آموزش و پرورش گفته بود:« در حال حاضر کنکور حذف نشده است و حذف کنکور وابسته به تصمیم نمایندگان مجلس است. حذف کامل کنکور بر عهده آموزش و پرورش نبوده، بلکه برعهده مجلس است و هر قانونی که مجلس مصوب کند، آموزش پرورش به وظایف خود در مورد قانون تصویب شده، عمل خواهد کرد. یکی از مطالبات ما این است که در تعرفه برگزاری کنکور باید بخشی از آن به آموزش و پرورش تعلق گیرد تا ما بتوانیم برای ایجاد سوابق تحصیلی هزینه کنیم». او با بیان اینکه کنکور یک پدیده اجتماعی و یک مساله قدیمی در ایران است، ادامه داد:«نباید انتظار داشت بتوانیم به سادگی آن را حذف کنیم. در حال حاضر قبولی در دانشگاه به یک تکنیک و فن تبدیل شده است و این فراگیری تکنیک و فن با هزینه امکان پذیر شده است. به همین دليل مادام که روش کنکور تغییر نکند، بازاری به وجود می آید و گردش مالی در آن انجام می شود که متاسفانه درحال حاضر خیلی بزرگ شده است. تلاش می کنیم با حل کردن مساله کنکور بتوانیم مافیای مالی کنکور و گردش مالی آن را حذف کنیم» .گویا تا کنون جلسات متعددی در مجلس برای حدف کنکور برگزار شده است.

 

این را میر حمایت میرزاده، سخنگوی کمیسیون آموزش کشور در گفت و گو با« قانون» می‌گوید و اشاره می کند:« تاکنون درباره حذف کنکور از سیستم آموزشی کشور جلسات متعددی با مسئولان وزارت علوم در محل کمیسیون آموزش مجلس برگزار شده است. البته برای انحلال تمامی زیرساخت‌های مرتبط با کنکور باید مراحل مختلفی طی شود که طبیعا این روند زمانبر خواهد بود. از طرفی سازمان سنجش نیز در راستای حذف کنکور همکاری‌های لازم را با دستگاه‌های مربوطه انجام نداده و علاقه‌ای به حذف کنکور ندارد». سخنگوی کمیسیون آموزش کشور با بیان اینکه متاسفانه در سال‌های اخیر ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها به قدری بالا رفته که قانون تاثیر 85 درصدی معدل در نتیجه کنکور را بی‌اثر کرده است،‌ افزود:« اگر وزارت علوم برنامه‌ای برای حذف کنکور نداشته باشد، قطعا کمیسیون آموزش از اختیارات خود برای فراهم کردن شرایط حذف کنکور استفاده خواهد کرد».