پشتِ پرده تعرفه‌بندیِ پلکانی برای هیبریدی‌ها چیست؟

خبرگزاری تسنیم: با وجود گذشت بیش از بیست روز از اطلاعیه وزارت صنعت مبنی بر ارائه مصوبه کاهش تعرفه خودروهای هیبریدی به دولت، هنوز تصمیم جدیدی در این باره اتخاذ نشده و بازار این خودروها در نوعی تعلیق و بی‌ثباتی به سر می‌برد.

در پی موج گسترش انتقادات از افزایش 11 برابری تعرفه خودروهای هیبریدی در فهرست‌ جدید تعرفه‌‌های واردات خودرو و موضع‌گیری مسئولان مختلف از جمله رئیس‌جمهور در این باره، وزارت صنعت، معدن و تجارت در 16 بهمن ماه اعلام کرد به دستور رئیس‌جمهور مصوبه‌ جدیدی را برای کاهش تعرفه خودروهای هیبریدی متناسب با میزان صرفه‌جویی آنها در سوخت فسیلی تهیه و به دولت ارائه کرده است.

اگرچه هنوز چیزی از جزئیات بسته پیشنهادی جدید وزارت صنعت به بیرون درز نکرده و دولت هم تصمیم جدیدی در خصوص تعرفه هیبریدی ها مصوب نکرده است اما برخی گمانه‌زنی‌ها و اظهارنظرهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، از عدم تغییر قابل توجه تعرفه‌ها در قالب جدید حکایت دارد.

رضا عباسی کارشناس صنعت خودرو، در این خصوص به خبرنگار تسنیم می‌گوید: به نظرمی‌رسد با توجه به تاکیدات مکرر مدیران وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت و البته پژواک آن در رسانه‌های همسو، وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌خواهد، برای دسته‌بندی‌ چهارگانه مد نظر خودش، تعرفه پلکانی اعمال کند. به این معنا که برای خودروهای به قول خودشان مایلدهیبرید و تمام هیبرید، تعرفه بیشتر و برای خودروهای پلاگین و تمام برقی تعرفه کمتر در نظر بگیرد.

این کارشناس با انتقاد از کسانی که این دسته‌بندی با مبنای نامشخص را ترویج می‌کنند، افزود: مسئولان وزارت صنعت بارها اعلام کرده‌اند که بعضی خوروها فول هیبرید هستند، بعضی خودروهای دیگر نیمه‌هیبریدی و غیره. چرا تا کنون حتی یک بار یکی از این بزرگواران در دسته‌بندی‌های خود نام خودروهایی که در این دسته‌بندی‌ها می‌گنجند را اعلام نکرده؟ مثلا در حال حاضر چند مدل خودروی هیبریدی از محصولات تویوتا و هیوندای به کشور وارد می‌شود، مدیران وزارت صنعت بگویند، این خودروها جزء کدام دسته به حساب می‌آیند؟

عباسی با تاکید بر اینکه احتمالا وزارت صنعت می‌خواهد در تعرفه‌های پلکانی خود، برای خودروهای تمام برقی و پلاگین مشوق تعرفه‌ای قائل شود، گفت: این کار روغن ریخته را نذر امامزاده کردن است. ‌همه می‌دانند که زیرساخت‌های خودروهای برقی در حال حاضر در کشور وجود ندارد. این خودروها برای شارژ به برق زیادی نیاز دارند که اگر تعدادشان زیاد شود به شبکه برق کشور فشار خواهد آمد، برای شارژ سریع هم به ایستگاههای شارژ سریع نیاز دارند که در کشور ما وجود ندارد. مهم‌تر از همه اینکه تشویق به استفاده از خودروهای برقی عملا مشکل آلودگی هوا را حل نمی‌کند، آن را فقط منتقل می‌کند، چون در حال حاضر تولید برق در کشور هم با استفاده از سوخت‌های فسیلی انجام می‌شود و آلودگی کربنی دارد. وقتی خودروهای پیش‌نیاز آمدن به ایران را ندارد و در سالهای گذشته هم نیامده، حالا شما برایش تعرفه صفر در نظر بگیرید، چه فرقی می‌کند؟

این کارشناس افزود: من با توجه به شواهد و قرائن و برخی تحرکات رسانه‌ای پیش‌بینی می‌کنم که وزارت صنعت می‌خواهد تعرفه‌های جدید را طوری ببندد که در عمل فرق چندانی اتفاق نیفتد و درآمدهای دولت از محل تعرفه‌ها کم نشود. آنها با این دسته‌بندی‌ها احتمالاً اکثریت خودروهای هیبریدی را جزء نوعِ من‌درآوردی "هیبرید-متوسط" حساب خواهند کرد و برای آنها تعرفه‌ای نزدیک به تعرفه فعلی منظور خواهند کرد. در عوض برای خودروهای برقی و پلاگین که به دلیل نبود زیرساخت‌‌ها و پیش‌نیازها اصولا وارد کشور ما نمی‌شوند، تعرفه را پایین خواهند آورد و روی آن مانور رسانه‌ای خواهند داد. این در حالی است که مطالبه افکار عمومی و مردم، کاهش واقعی تعرفه خودروهای هیبریدی و تجدید نظر در تصمیم اشتباهِ افزایش 11 برابری تعرفه خودروهای هیبرید است.

عباسی با اشاره به اینکه برخی از گرایش مردم به خرید خوردوهای هیبریدی نگرانند، گفت: به گفته یک منبع موثق، در بخشی از گزارش تحقیقی که برای بررسی موضوع به وزیر صنعت، معدن و تجارت داده شده، صراحتاً اعلام شده که اگر تعرفه هیبریدی‌ها کاهش پیدا کند، عملا این خودروها نیمی از بازار را خواهند گرفت. جا دارد بپرسیم که اگر چنین اتفاقی بیفتد چه اشکالی دارد؟ اگر نصف بازار خودروهای وارداتی در کشور هیبریدی شود به منافع چه کسانی آسیب وارد می‌شود؟ آیا جز این است که دربهبود فضای تنفسی شهرهای بزرگ اثرات شگرفی را برجا خواهد گذاشت؟

اما و اگرها درباره تصمیم جدید تعرفه‌ای دولت برای خودروهای هیبریدی در حالی مطرح است که قیمت این خودروها در حال حاضر در بازار افزایش قابل توجهی پیدا کرده و عملا مزیت نسبی این خودروها در بازار ازبین رفته است.

بهرامی از نمایشگاه‌داران خودرو در این باره به خبرنگار تسنیم می‌گوید: تعرفه‌های جدید تاثیر خودش را در بازار گذاشته و عملا خودروهای هیبریدی شاهد یک جهش قیمتی بوده‌اند. به طوری که بر خلاف گذشته قیمت این خودروها عملا از نمونه‌های بنزینی بیشتر شده و مردم کمتر به خریدشان اقبال نشان می‌دهد.

وی یکی از خودروهای هیبریدی را مثال می‌زند و می‌گوید: این خودرو، قبل از تعرفه‌های جدید 190 میلیون تومان بود. حالا ولی در بازار حدود 260 میلیون تومان معامله می‌شود. قبلا این خودرو از نمونه بنزینی خودش ارزان‌تر بود و اما الان گرانتر شده و مردم کمتر سراغش می‌آیند.

بهرامی با بیان اینکه در روزهای گذشته به طور محسوسی تقاضای خرید هیبریدی کاهش پیدا کرده، افزود: طبیعی است که وقتی مشوق‌های دولتی عملا از روی خوردوهای هیبریدی برداشته می‌شود، همین اتفاق می‌افتد. این خودروها قبلا طرح ترافیک رایگان داشتند که آن برداشتند. قیمتشان هم ارزان تر بود که به لطف تصمیم دولت، آنهم گرانتر شد. با این تفاسیر خریدار چرا باید به خرید آن رغبت پیدا کند؟