تبعات فروپاشی برجام برای آمریکا

فرارو: اگر آمریکا از برجام خارج شود، تعداد کمی از متحدان آن در اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه ایران همراهی خواهند کرد.

 پیتر جنکینز، دیپلمات سابق بریتانیایی، طی یادداشتی در وبگاه لوبلاگ ضمن اشاره به سفر اخیر عباس عراقچی به لندن، به بررسی گزینه‌های آمریکا در صورت لغو برجام پرداخت.

عراقچی در سفر به لندن گفته بود ما متقاعد نیستیم که بدون آمریکا توافق پایدار خواهد ماند. اگر آمریکا از برجام خارج شود، ما هم از ان خارج خواهیم شد.

جنکینز با اشاره به اظهارات عراقچی در لندن نوشت: «امکان دارد عراقچی در آنچه گفته، تعمدی داشته است: اگر آمریکا از برجام خارج شود یا حتی اگر ترامپ فقط ایران را از منافع برجام محروم کند، ایران از آن خارج خواهد شد.»

به گفته این دیپلمات سابق بریتانیایی، اگر چه خروج ایران از توافق، ترامپ و دوستانش در بیت المقدس و ریاض را خوشحال خواهد کرد، اما این خروج برای آمریکا ریسک‌هایی خواهد داشت.

وی افزود: «بنابراین، رئیس‌جمهور ترامپ و مشاورانش باید این سوال را از خودشان بپرسند که آیا به نفع آمریکاست که ریسک خروج ایران را تجربه کنند. اگر از آن سوی اقیانوس اطلس (اروپا) نگاه کنیم، به راه انداختن آن ریسک، احمقانه به نظر می‌رسد.»

ایران در سال ۲۰۱۶، به دلیل ارجاع پرونده‌اش به شورای امنیت، دسترسی آژانس بین المللی انرژی اتمی به برنامه هسته‌ایش را محدود کرد و قابلیت‌های غنی‌سازی اورانیوم بدست آورد.

از دیدگاه جنکینز، اکنون هم اگر برجام فروبپاشد، یکی از گزینه‌های ایران، استفاده از همان عکس‌العمل سال ۲۰۰۶ خواهد بود. یعنی قابلیت‌های غنی‌سازی را توسعه دهد و سانتریفیوژ‌های خیلی موثرتر از سانتریفیوژ‌های ۲۰۰۶ نصب کند. در این حالت، آمریکا خود را در جایی خواهد یافت که اوباما در آن تصمیم گرفته بود بهترین «گزینه بد» او مذاکره بر سر یک توافق با ایران است. یعنی همان جایی که بنا به ادعای این دیپلمات اروپایی، ایران می‌تواند ظرف چند هفته اورانیوم مورد نیاز برای ساخت بمب را تولید کند.

جنکینز ادامه داد: «در این زمان (دیگر)، تحریم‌های گسترده، گزینه نخواهند بود. اگر آمریکا از برجام خارج شود، قادر نخواهد بود بند بازگشت سریع (تحریم‌ها) قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را فعال کند. روسیه و چین، تصویب تحریم‌های جدید سازمان ملل را وتو خواهند کرد. متحدان آمریکایی کمی، اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه یک طرف زخمی (ایران) و تحمیل ضرر به منافع اقتصادی‌شان را موجه خواهند دانست.»

«مرگ برجام، بر رغبت بسیاری از آمریکایی‌ها برای داشتن نقش رهبری در صحنه جهانی، تاثیر بدتری خواهد گذاشت. در بسیاری از بخش‌های جهان، برجام مناسب و غیر ناقص دیده می‌شود. اعضای آژانس بین المللی انرژی اتمی و طرف‌های ان پی تی (NPT)، برجام را به عنوان توافقی می‌بینند که به آژانس دسترسی کافی به سایت‌های ایرانی - از جمله سایت‌های نظامی در صورت موجه بودن دسترسی- می‌دهد. به برکت این دسترسی، آژانس می‌تواند نبود فعالیت غیرقانونی هسته‌ای در ایران را تایید کند.»

«اگر رئیس‌جمهور ترامپ، باعث فروپاشی برجام شود، آیا این کشور‌ها به آمریکا احترام خواهند گذاشت و آن را تحسین خواهند کرد؟ آیا آن‌ها مشتاق پیروی از رهبری آمریکایی خواهند بود؟ یا اینکه این امر را به عنوان مدرکی از یک ویژگی رفتاری خواهند دید که مطلوبیت رهبری آمریکایی را زیر سوال می‌برد؟»

جنکینز معتقد است که در مرحله کنونی، هیچ نیازی به پرداختن به بند‌های غروب (تاریخ انقضای برجام) وجود ندارد. محدودیت‌های غنی‌سازی اورانیوم فقط بین سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۳۱ منقضی خواهند شد.

جنکینز در پایان نوشت: «از خر شیطان پایین آمدن، اصلا کار ساده‌ای نیست. اما، شناختن این مسئله که خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ - یا تحریک ایران به خروج از آن- اشتباه است، بسیار بزرگ است.»