گزینه‌های نظامی روسیه برای مقابله باآمریکا

راشا تودی در مطلبی نوشت: اکنون که روسیه در حال بررسی پیامدهای حمله احتمالی واشنگتن به سوریه است، این پرسش مهم مطرح می‌شود که توانایی نظامی مسکو در پاسخ به این حمله چقدر است.

در پی انتشار ادعای استفاده از تسلیحات شیمیایی در دوما، واقع در غوطه شرقی دمشق، که البته ادعای آن دقیقا یک سال پس از نخستین حمله موشکی آمریکا به سوریه مطرح شد، واشنگتن تهدید کرد علیه دولت سوریه از گزینه نظامی استفاده می‌کند.

به نظر می‌رسد دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در آوریل سال 2017 به انجام حمله‌ای نمادین به یک پایگاه هوایی سوری با استفاده از چند موشک توماهاوک، قانع بوده است. اما شرایط کنونی بسیار حساس‌تر است؛ به طوری که روسیه تهدید کرده است در صورت حمله آمریکا به خاک سوریه، به طور مستقیم به آن واکنش نشان می‌دهد. روسیه قابلیت‌های بسیاری در مقابله با این حمله احتمالی در اختیار دارد.

نیروهای روسیه 2 پایگاه اصلی در سوریه دارند که یکی از آن‌ها در پایگاه هوایی حمیمیم در نزدیکی شهر لاذقیه مستقر شده است و دیگری در یک پایگاه دریایی در طرطوس قرار گرفته است. آسمان هر دو منطقه با فناوری‌های دفاع هوایی، از جمله سامانه دفاعی اس-400 در حمیمیم و سامانه اس-300 در طرطوس حفاظت می‌شود. هر دو سامانه دفاعی، بسته به نوع موشک آن، بُردی تا 400 کیلومتر را پوشش می‌دهند و در میان بهترین سامانه‌های ضدموشکی دوربُرد جهان محسوب می‌شوند.

افزون بر این سامانه‌های رهگیری، سامانه‌های دفاعی کوتاه‌بردی، از جمله سامانه موشکی میان‌برد بوک و سامانه پانتسیر-اس1 آسمان این مناطق را پوشش می‌دهند. به این ترتیب، این سامانه‌ها چند لایه دفاعی ایجاد می‌کنند و منطقه‌های استراتژیک را از هر گونه خطر، از جمله پهپادهای مسلح کوچک، هواپیماهایی که در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند و نیز موشک‌های بالستیک تاکتیکی، حفظ می‌کنند.

ادعا شده است نقطه ضعف سامانه‌های دفاعی دوربرد روس، شناسایی هدف است که نیازمند پوشش راداری در سطح بالاتری است. با این حال، به نظر نمی‌رسد این مسئله در سوریه مشکل‌ساز باشد؛ زیرا روسیه بر فراز سوریه از رادار هوابرد ای-50 استفاده می‌کند که همتای سامانه آواکس به شمار می‌رود. همچنین، سامانه‌های دفاعی روسیه اکنون با رادارهای قدیمی‌تر دوران شوروی سابق که نیروهای سوری از آن‌ها استفاده می‌کنند، ادغام شده است.

در صورت وقوع سناریوی حمله موشکی محدود به سوریه، ممکن است ارتش روسیه به تهدید خود عمل کند و اقدام متقابلی علیه مبدا موشک‌ها (ناوشکن‌های آمریکا و حتی زیردریایی‌های مستقر در دریای مدیترانه) انجام دهد. حمله به نیروهای آمریکایی با قدرت تخریبی بالا می‌تواند درگیری‌ها را تشدید کند، اما احتمال دارد ارتش روسیه از واکنش محدودتری، مانند ارسال جنگ‌افزارهای الکترونیکی برای ایجاد اختلال در سامانه شناسایی اهداف، موقعیت جغرافیایی و حتی سامانه‌های دفاعی ایجیس برای تضعیف عملکرد کشتی‌های آمریکایی استفاده کند. با این‌که نمی‌توان به طور دقیق پیش‌بینی کرد این رویکرد تا چه حد به نیروهای آمریکایی خسارت خواهد زد، در این سناریو حمله آمریکا به اهداف مد نظر خود در سوریه بسیار دشوار خواهد شد.