ماجرای فیلم اسپانیایی فرهادی

بانی فیلم- وصال روحانی: سه هفته پس از این که نشریه واریتی آمریکا گزارش داد «همه می دانند» کار جدید اصغر فرهادی به عنوان فیلم افتتاحیه هفتاد و یکمین دوره فستیوال کن فرانسه انتخاب شده است، مدیران کن نیز گفتند این گزینش براساس ارزش فراوانی است که برای فرهادی و ایده های او و کل سینمای ایران قائل اند. این جشنواره از سه شنبه شب ۱۸ اردیبهشت آغاز می شود و پس از ۱۲ روز پخش شاخص ترین فیلم های تازه جهان شنبه شب ۲۹ اردیبهشت با اهدای نخل طلای بهترین فیلم و سایر جوایز برترین ها پایان می یابد و این در حالی است که کن همواره قدری بالاتر از ونیز و برلین، مهمترین فستیوال سینمای دنیا تلقی شده است و این فقط دومین بار در تاریخ حیات چنین فستیوالی به شمار می آید که یک فیلم اسپانیایی زبان نقطه آغاز رقابت بندی های جهان سینما در سواحل گرم کن خواهد بود.

مدیران کن در چند روز نخست از تایید خبر فوق و اعلام رسمی اسامی تمامی فیلم های بخش مسابقه که «همه می دانند» نیز یکی از آنها است، خودداری کرده بودند اما این از عادات تیه ری فره مو مدیر هنری و مرد همه کاره این فستیوال است که این گردهمایی بزرگ را با کارهایی آغاز کند که ادغامی از هنرهای یک سینماگر مولف با مهارت های شماری از بازیگران مطرح جهان به شمار می آیند چنین اصلی در فیلم جدید فرهادی رعایت شده زیرا دو چهره پرطرفدار سینمای اسپانیایی که هالیوودی نیز شده اند همچون خاویر باردم و پنه لوپه کروز و همچنین ریکاردو دارین یکی از غول های سینمای آرژانتین در این فیلم رل های اصلی را ایفا کرده اند. تنها فیلم اسپانیایی زبان قبلی که آغازگر کن بوده، «تحصیل بد» کار پدرو المودووار به سال ۲۰۰۴ بوده است.

فرهادی که برنده دو جایزه اسکار برترین فیلم «خارجی» (غیرآمریکایی) در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۶ با فیلم های «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» بوده، عمده جوایز خود در فستیوال های برتر دنیا را در برلین تصاحب کرده که فیلم «درباره الی» را نیز در برگرفته اما در کن هم دست خالی نمانده و دو سال پیش با «فروشنده» دو نخل طلای کن را در شاخه بهترین بازیگر مرد و برترین سناریو بدست آورد. فرهادی که با فیلم «گذشته» نیز در سال ۲۰۱۳ در کن حضور داشت و با آن فیلم جایزه بازیگر برتر زن فستیوال را به بره نیس بژو فرانسوی تعلق بخشید، در فیلم جدید خود زنی اسپانیایی به نام کارولینا (با بازی پنه لوپه کروز) را فراروی بینندگان قرار می دهد که پس از سالها زندگی در بوینوس آیرس آرژانتین، در معیت همسر و بچه هایش به شهر زادگاه خود در اسپانیا رجعت می کند اما آنجا با سلسله وقایعی غیرمنتظره و غریب مواجه می شود که زندگی همه آنها را به هم می ریزد و رازهای پنهان مانده ای را درباره آنها و اطرافیان شان افشا می کند.

«همه می دانند» سومین مرتبه همکاری را بین فرهادی و الکساندر مالت گای فرانسوی را که از مالکان اصلی کمپانی ممنتو است شکل می دهد و همین شرکت توزیع جهانی این فیلم را متقبل شده است. فرهادی سال پیش کاری را در کن عرضه نکرد اما از او نقل قول شد که این فستیوال بهترین مکان گفتگو و تعامل اهالی سینما برای رسیدن به مدارجی بالاتر در این هنر و خلق لحظات اجتماعی عالی است.

فرهادی، «همه می دانند» را در توره لاگونا شهری کوچک در شمال مادرید فیلمبرداری کرده و در این راه از خوزه لوییس الکاین فیلمبردار زبده ای که سابقه همکاری با پدرو المودووار و کارلوس سائورا را هم دارد، سود جسته است. سونیا گرانده طراح لباس که در فیلم خبرساز سال ۲۰۱۲ وودی آلن به نام «نیمه شب در پاریس» لباس ها را طراحی و تهیه کرد، همین مسوولیت را در کار جدید فرهادی نیز برعهده داشته است و کار تدوین را هم یک ایرانی به نام هایده صفی یاری انجام داده که پیشتر نیز با وی در فیلم های «جدایی» و «فروشنده» همکاری کرده است.

مالت گای چندی پیش گفت هر چند فرهادی به زبان اسپانیایی اشراف ندارد اما به سبب آشنا بودن با ترنم صداها و هنر حرکت بر روی اصوات به بهترین شکل توانسته است احساس اش را در فیلم تازه خود نیز به معرض نمایش بگذارد.

فرهادی در کارهای نخست خود بیشتر به موضوعات اجتماعی ایران و گاه انعکاس آن در فرهنگ ها و ارتباط های خارجی می پرداخت اما «همه می دانند» مثل «فروشنده» فیلمی است در ژانر تریلر و با جنبه های راز و رمز و تلاطم های روحی و انتخاب آن توسط کن به عنوان اثر افتتاحیه جشنواره ای که هر ساله عده بیشماری را به جنوب فرانسه می کشاند و بر کل وقایع سال سینمای جهان تأثیرگذار است، نشانه دیگری از اعتلای سینمای معناگرای ایران در آن سوی مرزها است.

سایر بازیگران عمده فیلم جدید فرهادی باربارا لنی، خیمه لوزنته، کارلا کامپرا، ایما کوئستا، ادواردو فرناندز و الویرا مینگوئز هستند و آن را باید پس از «گذشته» خارجی ترین و بین المللی ترین فیلم او که فاقد هرگونه رویکردی به فرهنگ و هنرمندان ایرانی است، تلقی کرد. برای کروز و باردم نیز این چهارمین همکاری بر پرده نقره ای به شمار می آید. کارهای مشترک آنان با «جامون جامون» در سال ۱۹۹۲ آغاز شد و با «ویکی کریستینا بارسلونا» و «دوست داشتن اسکوبار» در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۱۷ ادامه یافت.

رأی مثبت یا منفی نسبت به فیلم جدید مشترک این دو هنرمند با هیأت ژوری ای خواهد بود که ریاست آن امسال با کیت بلنشت بازیگر مجرب زن استرالیایی تبار ساکن هالیوود است.

بلنشت که سابقه فتح دو جایزه اسکار را دارد جای پدرو المودووار را می گیرد که سال پیش در پست رییس هیأت ژوری کن جایزه نخل طلای برترین فیلم را به یک کار تراژدی- کمدی از سینمای سوئد به نام «دایره» داد.