صبح نو: هفته سلامت روان و برنامه‌های آن در حالی برگزار می‌شود که آمار‌های ضد و نقیض و بعضاً عجیب و غریبی درباره میزان شیوع اختلالات روانی در جامعه از مسوولان مربوطه می‌شنویم. معاون بهداشت وزرات بهداشت اعلام کرده که ۷۵ درصد اختلالات روانی مربوط به سنین ۱۴ تا ۲۵ سال است. همچنین رییس اورژانس اجتماعی اعلام کرده که در سال گذشته بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر را پذیرش کرده است و کودک‌آزاری در صدر این خشونت‌ها بوده است.
دکتر علیرضا رییسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان در هفته سلامت روان درباره سلامت روان جامعه اعلام کرده است: ۷۵درصد اختلالات روانی در سنین ۱۴ تا ۲۵ سالگی رخ می‌دهد، اگر این اختلالات در این سنین تحت کنترل باشد در واقع ۷۵درصد بار بیماری‌های روانی از جامعه کم می‌شود.
رییسی می‌گوید: «توجه سازمان بهداشت جهانی به نوجوانان و جوانان در
شعار سلامت روان سال ۲۰۱۸ به‌دلیل اهمیت ویژه‌ای است که این سنین دارد. اگر
اختلالات روانی در سنین ۱۴ تا ۱۹ سال کنترل شوند در آینده سلامت فرد،
خانواده و جامعه را می‌توان کنترل کرد، زیرا در این سن شخصیت روانی فرد شکل
می‌گیرد و قالب‌بندی می‌شود.»
معاون وزیر بهداشت می‌گوید: «۱۶درصد از
بار بیماری‌های روان در سنین ۱۴ تا ۱۹ سالگی تحمیل می‌شود، اختلالات رفتاری
دوران کودکی ششمین‌بار بیماری، اضطراب هشتمین و افسردگی نهمین بار بیماری
در این سنین است.»
به گفته این مقام مسوول در وزارت بهداشت و درمان،
شروع ۵۰درصد از اختلالات روانی از سن ۱۴سالگی است و بهترین گروه هدف برای
آموزش و پیشگیری از اختلالات روانی نیز همین سنین است. اما هر ساله
آمار‌های عجیب و غریبی از میزان این اختلالات در جامعه می‌شنویم که به
نظرمان شوک‌آور می‌رسد. در واقع باید این نکته را دانست که حتی استرس‌های
مزمن و سطحی‌ترین نوع افسردگی هم در زمره این اختلالات قرار می‌گیرد.
سیدمرتضی خاتمی، نایب‌رییس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی در
این‌باره می‌گوید: «دوره جوانی زمان ورود به دنیای بزرگسالی و اجتماعی است،
شروع بسیاری از معضلات و اختلالات روانپزشکی و رفتاری از جمله اعتیاد،
اختلالات خلقی، اضطرابی، روانی و حتی بزهکاری و انحرافات اجتماعی نیز در
این دوره است. جوانان در شرایط بحران، آسیب‌پذیرترند. در ضمن بیش از نیمی
از تمام بیماری‌های روانپزشکی از سن ۱۴سالگی شروع می‌شود، که اغلب موارد
ناشناخته و درمان‌نشده می‌مانند.»
نایب‌رییس فراکسیون خانواده مجلس شورای اسلامی در ادامه می‌افزاید:
«خودکشی، افسردگی، سوء‌مصرف مواد مخدر، پرخاشگری، وسواس اجباری و مشکلات
رفتاری در بین جوانان شایع است. پیشگیری بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات
اگر بنا به اجرا باشد می‌بایست در این سن شروع شود. بسیاری از بیماری‌های
جسمی از جمله اختلالات قلبی و عروقی، سرطان‌ها، اختلالات ایمنی و اختلالات
گوارشی با منشأ روانی که استرس عامل ایجاد و تشدید آن‌هاست را می‌توان در
این سن پیشگیری کرد.»
مشاوره تنها راه نجات از شرایط روانی فعلی
خانم
زهرا ساعی، نماینده مردم تبریز در گفتگو با خبرنگار «صبح‌نو» می‌گوید:
«متاسفانه درخصوص سلامت روان جامعه کاهلی کرده‌ایم و می‌بایست توجه بیشتری
کنیم. سن بروز این نوع اختلالات از دوران جوانی است که باید نقش مشاوره
روحی و جسمی در آن پررنگ شود. بهترین موقعیت برای ساماندهی و رسیدگی به
نوجوانان ما در مدارس است. باید علاوه‌بر اینکه سلامت جسمی دانش‌آموزان
چکاپ می‌شود؛ در حوزه سلامت روان نیز همین‌طور باشد و مشاورانی مجرب در
مدرسه حضور یابند و اگر زمینه‌های بروز این اختلالات را در دانش‌آموزی
دیدند، این فرد را به مرکز مشاوره ارجاع دهند و با خانواده‌شان در این‌باره
مشورت کنند، اما متاسفانه این فعالیت حداقلی نیز انجام نمی‌شود. این
اختلالات روانی در نوجوانان عمیق‌تر شده و به سنین بالاتر منتقل شده که
درمان آن را حادتر می‌کند. حتی در سنین بالاتر نیز افراد شناخت درستی از
اختلالات خود ندارند و این اختلالات خود را با بروز ناهنجاری‌ها نشان
می‌دهد و درمان آن را ناممکن می‌کند.»
وی در ادامه می‌افزاید: «در کشور ما فرهنگ مراجعه به روانپزشک یا
مشاور خیلی جا نیفتاده است. البته فرهنگسازی‌هایی انجام شده و نسبت به
دهه‌های قبل شرایط بهتری رخ داده است، اما بُعد مالی در این موضوع بسیار
حائز اهمیت است. متاسفانه مشاوره‌های روانشناسی بسیار گران تمام می‌شود و
دسترسی آن برای همه سطوح جامعه مهیا نیست. اگر این مشاوران روانشناسی را
برای خانواده‌ها و افراد قابل دسترس‌تر و سهل‌الوصول‌تر کنیم می‌توانیم تا
حدی به سلامت جامعه کمک کنیم. با افزایش مراکز مشاوره رایگان در کشور و
مراکزی که تعرفه‌های ارزان‌قیمت‌تری دارد می‌توانیم به فرهنگسازی و ترویج
بیشتر استفاده از مشاوره کمک کنیم.»
ساعی خاطرنشان می‌کند: «هر فرد حدود
۱۲سال از سال‌های نوجوانی و جوانی خود را در مدارس می‌گذراند و مدرسه
می‌تواند بیشترین کمک را در این زمینه به دانش‌آموزان خود داشته باشد.
رفتار و خلقیات دانش‌آموزان زیر نظر مربیان و معلمان مدرسه است و می‌تواند
تاثیرگذاری زیادی روی آ‌ن‌ها داشته باشد. اگر نقش مشاوره را در مدارس پررنگ
کنیم، بسیاری از افرادی که دچار اختلالات روانی‌اند شناسایی و درمان
می‌شوند.»
