گره کور پرداخت تسهیلات ارزی به قطعه‌سازان

دنیای‌اقتصاد : در شرایطی مهلت پرداخت تسهیلات ارزی از سوی سیستم بانکی به قطعه‌سازان به پایان رسیده که برخی خبرها از تمدید مهلت در نظر گرفته شده حکایت دارد. به‌نظر می‌رسد آنچه سبب شده تا این تسهیلات در اختیار قطعه‌سازان قرار نگیرد، بیشتر به‌دلیل چالش‌های ساختاری است که در مسیر پرداخت آن (از سیستم بانکی گرفته تا شرکت‌های قطعه‌ساز) قرار دارد.

پیش‌تر و در بهمن‌ماه سال گذشته با توجه به افت تولید، قرار شد مبلغ ۱۱ هزار میلیارد تومان در قالب تسهیلات ریالی و ارزی در اختیار زنجیره خودروسازی قرار گیرد.با توجه به بدهی شرکت‌های خودروساز به قطعه‌سازان، طبق توافق صورت‌گرفته قرار شد بخش ریالی تسهیلات که مبلغ ۴ هزار میلیارد تومان را شامل می‌شد، با تعهد خودروسازان به بازپرداخت بدهی آنها، به قطعه‌سازان پرداخت شود. تاثیر تزریق نقدینگی به قطعه‌سازان را می‌توان به وضوح در آمار تولید دو ماه پایانی سال گذشته مشاهده کرد. اما تسهیلات ارزی که سال گذشته قرار بود به قطعه‌سازان تخصیص یابد با توجه به موانع پیش‌بینی نشده، به نوعی به کما رفت و تا پایان مهلت پرداخت آن که ۳۱ خرداد سال‌جاری بود، از کما خارج نشد. در این ارتباط قطعه‌سازان، بانک مرکزی را متهم می‌کنند که رویکرد تعاملی ندارد و در مقابل مسوولان بانک مرکزی نیز معتقدند قطعه‌سازان چندان مایل به دریافت این تسهیلات نیستند.

در حال حاضر بدهی شرکت‌های خودروساز به قطعه‌سازان نزدیک به ۲۰ هزار میلیارد تومان است. این حجم از طلب و عدم نقدینگی کافی شرکت‌های قطعه‌ساز را در تامین قطعات مورد نیاز خطوط تولید به نوعی زمینگیر کرده است. نمود این مساله را می‌توان در افزایش تولید خودروهای ناقص جست‌وجو کرد.

اما در ارتباط با مشکلاتی که هم‌اکنون سد راه پرداخت تسهیلات ارزی به قطعه‌سازان شده، محمدرضا نجفی‌منش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌ساز به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: در حال حاضر بانک‌های عامل چندان مایل به پرداخت این تسهیلات به شرکت‌های قطعه‌ساز نیستند.

این فعال قطعه‌ساز درباره بی‌میلی بانک‌های عامل به پرداخت تسهیلات ارزی به قطعه‌سازان می‌گوید در شرایط فعلی که سیستم بانکی کشور به شدت زیر فشار است، بانک مرکزی به بانک‌های عامل اعلام کرده است که تمام مسوولیت پرداخت این تسهیلات بر عهده خود بانک است و چنانچه قطعه‌سازان در بازپرداخت تسهیلات دریافتی به مشکل بخورند، تمام بار مسوولیت متوجه بانک مربوطه بوده و بانک مرکزی مبلغ فوق را در سررسید از حساب بانک، برداشت می‌کند.

نجفی‌منش تاکید می‌کند در شرایط فعلی اگر من هم به جای بانک بودم، حاضر به قبول ریسک پرداخت تسهیلات آن هم به‌صورت ارزی به قطعه‌سازان نمی‌شدم.

البته پیش از این مشکل ظاهرا قطعه‌سازان با نحوه بازپرداخت تسهیلات به‌صورت ارزی نیز مشکل داشتند. مسوولان بانک مرکزی تاکید کرده بودند از آنجا که تسهیلات به‌صورت ارزی در اختیار قطعه‌سازان قرار خواهد گرفت، آنها موظف هستند در بازپرداخت نیز مبلغ دریافتی را به‌صورت ارزی پرداخت کنند. به این دلیل قطعه‌سازان به‌دنبال دریافت این تسهیلات به‌صورت ریالی بودند. زیرا این مساله با توجه به نوسانات نرخ ارز مورد قبول قطعه‌سازان قرار نگرفته بود که تسهیلات را با نرخ روز بازپرداخت کنند. آنها معتقدند در شرایطی که قطعات تولیدی خود را با نرخ ارز دریافتی محاسبه و در اختیار خودروسازان قرار می‌دهند چگونه می‌توانند بپذیرند که در زمان بازپرداخت با نرخ روز بدهی خود را با بانک‌ها تصفیه کنند. در همین زمینه بانک مرکزی نیز عکس این موضوع را مورد تاکید قرار می‌دهد.

اما نجفی‌منش در ارتباط با این مشکل می‌گوید به سیستم بانکی پیشنهاد کردیم دست قطعه‌سازان را در نحوه دریافت تسهیلات باز بگذارد به نحوی که اگر قطعه‌سازی خواست بتواند تسهیلات را به‌صورت ارزی یا ریالی دریافت کند این در شرایطی است که بانک مرکزی با این پیشنهاد مخالفت کرد.

دلیل مخالفت بانک مرکزی را می‌توان در میان صحبت‌های اکبر کمیجانی، قائم مقام بانک مرکزی جست‌وجو کرد.

این مقام مسوول در بانک مرکزی چندی پیش گفته بود قوانین موجود به بانک مرکزی اجازه پرداخت این تسهیلات به‌صورت ریالی را نمی‌دهد؛ زیرا پرداخت ریالی این تسهیلات تبعات تورمی به‌دنبال دارد.