|
فرارو: کل دستگاههای دولتی فاسد نیستند، اما چون دستگاههای مسئول مبارزه و نظارت مسئلهدار میشوند مبارزه با فساد سخت و پیچیده میشود.
احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس هیئت مدیره دیدهبان شفافیت و عدالت، در گفتگو با ایکنا درباره ادامه روند برخورد قضائی با مفسدان بدون انجام اقدامات لازم از سوی قوای مقننه و مجریه در از بین رفتن زمینههای فساد گفت: وقتی یک چرخ اتومبیل کمباد باشد سه چرخ دیگر باید خود را با باد آن چرخ تنظیم کنند. به عبارتی اجزای یک دستگاه یا سیستم به ویژه مانند جامعه که ارگانیک است، اگر با همدیگر کار نکنند و هماهنگ نباشند، نتیجه خوبی به دست نمیآید.
هم با فساد باید مبارزه کرد هم با مفسدان
وی با تأکید بر اینکه هم با فساد باید مبارزه کرد هم با مفسدان، گفت: در وضعیت فعلی به لحاظ زمانی اهمیت مبارزه با مفسدان بیشتر است؛ قدرت مفسدان به حدی رسیده که به دلیل اقدامات سازمانیافته و شبکهای و آلودگی دستگاههای نظارتی و مسئول مبارزه با فساد به درجات مختلف به فساد، نمیگذارند اصلاحات ساختاری برای از بین رفتن فساد انجام شود.
توکلی اظهار کرد: این در حالی است که کل دستگاههای دولتی فاسد نیستند، اما چون دستگاههای مسئول مبارزه و نظارت مسئلهدار میشوند مبارزه با فساد سخت و پیچیده میشود. در چنین وضعیتی باید ابتدا با مفسدان مبارزه و برخورد کرد، چون آنها نمیگذارند ساختارها و قوانین اصلاح شوند و مقررات فسادزا از بین بروند و جلوی آن را میگیرند.
مخالفت مجلس با شفافیت حقوق نمایندگان خیانت بود
رئیس هیئت مدیره دیدهبان شفافیت و عدالت با اشاره به مخالفت مجلس با شفافیت حقوق نمایندگان، گفت: این کار به چه معناست؟ جز این است که نمیخواهند مردم بدانند میزان دریافتی آنها چقدر است. این کار خیانت است، اما مفسدان در لباس خیرخواهی و دلسوزی و به بهانه اینکه نباید باعث بدبینی مردم شد مانع شفافیت شدند. در واقع این اتفاق نتیجه وجود مفسدانی است که نمیگذارند افراد سالم که اکثریت هستند درست تصمیم بگیرند. در این وضعیت باید با قاطعیت با مفسدان برخورد کرد و ریشه آنها را زد تا راه برای اصلاحات ساختاری باز شود.
توکلی یادآور شد: الان مبارزه با فساد بر روی دوش قوه قضائیه افتاده و از زمانی که حجتالاسلام و المسلمین رئیسی هم وارد شده قاطعانه با مفسدان برخورد کرده، اما دستگاههای دیگر هم باید فعال شوند تا کار به نتیجه برسد. اگر با مفسدان برخورد قاطع هم بشود، اما زمینههای فسادزا برطرف نشود نتیجه مطلوب حاصل نمیشود و کار قوه قضائیه هم ناقص میماند.
نمونه ضعف نظارتی مجلس
توکلی درباره اقدامات لازم برای رفع زمینههای فساد در نهادی مانند مجلس که وظیفه نظارت را بر عهده دارد، گفت: مجلس قوانین را تصویب میکند، اما پیگیری و نظارت مناسب نمیکند. برای نمونه تبصره ۲۹ برنامه ششم توسعه ملزم کرده که تمام کارکنان حکومت، بدون استثنا، تمام دریافتیهای خود را از محلهای مختلف و به اسمهای مختلف یکجا اعلام کنند. اما این قانون دو سال است که در حال خاک خوردن است و دولت اجرا نمیکند و میگوید قوای دیگر اطلاعات خود را ارائه نمیدهند و مجلس هم نظارت مؤثری انجام نمیدهد.
وی افزود: پاسخ این است که دولت باید اجرا کند تا معلوم شود چه قوا و دستگاههایی از اجرای این قانون استنکاف میکنند تا با اعتراض و فشار مردم و رسانهها مواجه شوند تا قانون را اجرا کنند. این نوع پاسخ دولت یاداور تعبیر امام علی (ع) است که فرمود: در موقع حمله دشمن دفاع را گردن هم میاندازید و خود را خوار میکنید؛ دستگاههای کشور هم الان اینگونه شدهاند.
گزارش دادن مفاسد هنوز جنبه تشویقی ندارد
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره مشکلات درونی دستگاههای نظارتی که با وجود شناسایی مفاسد و دادن گزارش بازهم حجم مفاسد افزایش مییابد، گفت: بالاخره این دستگاههای هم بیعیب نیستند. زمانی که حجتالاسلام پورمحمدی رئیس سازمان بازرسی کل کشور بود گزارشی از طرف یک فرد موثق به دست من رسید که بیان میکرد در بازار کالاهای اساسی انحصار وجود دارد و فرد مسئول این انحصار را هم نام برده بود. من این گزارش را در پاکت گذاشتم و نامهای هم روی آن نوشتم که این اطلاعات را یک فرد خبیر و امین به من داده است و خودم روی آن عنوان شخصی و محرمانه را نوشتم و به دست ایشان رساندم. چند روز بعد این فرد انحصارگر به من پیام داد که حالا به رئیس سازمان بازرسی کل کشور نامه مینویسی؟ این نشان میدهد در سیستم درز اطلاعات و خلأهایی وجود دارد. من نمیگویم سیستم دیگر جواب نمیدهد، اما این کارها اعتماد مردم را کم میکند یا خود قوه قضائیه مگر الان مشکل ندارد؟ برای همین است که دادگاههای ویژه شکل دادهاند.
توکلی در پاسخ به این سؤال که قانون تشویق گزارشدهندگان فساد در عمل ضمانت اجرایی مناسبی دارد، گفت: مردم میتوانند به این مسئله اعتماد کنند. البته این مسئله در قانون امر به معروف و نهی از منکر آمده است که البته هنوز جنبه تشویقی ندارد، اما کسی نمیتواند حقوق و اضافه کار فرد گزارشدهنده را کم کرده یا او را جابجا کند. البته احتمال خطر به هر حال وجود دارد، ولی این برای مسئولانی است که فساد میکنند. قرآن میگوید: «یَا بُنَیَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَاصْبِرْ عَلَىٰ مَا أَصَابَک»؛ خداوند دستور امر به معروف و نهی از منکر را داده و بیان کرده در مقابل اتفاقات پس از آن هم مقاومت کن که این صبر پس از امر به معروف و نهی از منکر در راستای وظیفه است.