بارش‌ها خشکسالی را در ۸۰ درصد کشور جبران نکرد

خبرگزاری ایسنا: مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو با اشاره به تغییرات اقلیمی صورت گرفته در سطح جهان گفت: ایران از نظر تجمعی در خشکسالی قرار گرفته و بارش‌های امسال خشکسالی را در ۸۰ درصد کشور جبران نکرده است.

بنفشه زهرایی در نشستی با عنوان تغییر اقلیم و اصول سازگاری با کم‌آبی در فلات ایران که در حاشیه پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی آب و آبفا برگزار شد، با اشاره به پدیده گرمایش جهانی اظهار کرد: این پدیده از اواخر قرن نوزدهم آغاز شده و اثرات آن ذوب شدن یخچال‌ها، بالا آمدن سطح آب و غیره است.

وی با تاکید بر این‌که دلیل اصلی گرمایش جهانی غلظت گازهای گلخانه‌ای است، افزود: دمای سطح زمین از سال ۱۹۲۰ تاکنون و طبق مطالعات بین‌المللی تغییر اقلیم یک پدیده غیرقابل انکار است.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو ادامه داد: بررسی آمار دمای سطح زمین و هوا حاکی از آن است که ۱۶ سال از ۱۷ سال گرم‌ترین سال‌هایی که کره زمین از اواخر قرن ۱۹ تجربه کرده بعد از سال ۲۰۰۰ بوده است و از سال ۱۹۳۰ به بعد دما همیشه بالاتر از متوسط بوده است.

زهرایی با تاکید بر این‌که هیچ راهی برای کنترل گرمایش زمین جز کنترل گازهای گلخانه‌ای وجود ندارد، اظهار کرد: بزرگترین آلوده‌کننده‌ها آمریکا، چین، هند، روسیه، عربستان سعودی، ایران، استرالیا، کانادا، آمریکای لاتین و غیره هستند.

وی با بیان این‌که تلاش اروپا برای محدود کردن گازهای گلخانه‌ای بارز است، افزود: این در حالی است که آمریکا از دهه ۷۰ میلادی به بعد تغییری در روند انتشار گازهای گلخانه‌ای خود نداده است، همچنین انتشار گازهای گلخانه‌ای در چین از میانه دهه ۸۰ رو به افزایش رفته و نه تنها محدود شده بلکه چندین برابر نیز شده است. سهم خاورمیانه هم در این میان قابل ملاحظه است.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو در ادامه درباره تبعاتی که تغییرات اقلیم به همراه دارد، توضیح داد: یکی از مشکلات تغییر اقلیم این است که شرایط گذشته برای پیش‌بینی آینده قابل اعتماد نیست، مشکل دیگر تغییر در الگوی بلایاست. طبق آمار بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۱، ۳۴۵۵ سیل، ۲۶۸۹ طوفان، ۴۷۰ خشکسالی و ۳۹۵ یخبندان شدید در سراسر جهان رخ داد.

به گفته وی افزایش آتش‌سوزی جنگل‌ها، افزایش بارش‌های جدید، افزایش سرعت بارش‌های موسمی، ذوب برف و یخ از دیگر تبعات تغییرات اقلیم محسوب می‌شود.

زهرایی در ادامه با تاکید بر این‌که کشور از نظر تجمعی در خشکسالی قرار دارد، گفت: بارش‌های امسال نتوانسته از ۸۰ درصد کشور خشکسالی را جبران کند. رژیم بارش طوری در ایران تغییر یافته است که نمی‌تواند منابع زیرزمینی کشور را تغذیه کند. برف تبدیل به باران شده و به جای زمستان در بهار بارش رخ می‌دهد.

وی ادامه داد: تعداد روزهای تر زیادتر شده اما این باران تاثیری در منابع آبی ندارد. البته اثرات تغییر اقلیم در نقاط مختلف کشور متفاوت است.

مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفای وزارت نیرو ادامه داد: تبعات تغییرات اقلیم این است که تا سال ۲۰۵۰ میزان منابع آب قابل بهره‌برداری در مناطق خشک که ایران در آن واقع شده است، بین ۱۰ تا ۳۰ درصد کاهش خواهد داشت هم‌چنین برای حوزه خلیج فارس افزایش بارش‌های تابستانه و کاهش بارش‌های زمستانه تا ۳۰ درصد پیش‌بینی شده که اثر زیادی روی منابع آب ایران گذاشته است.

وی با بیان این‌که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۹۰ سطوح تحت پوشش خشکسالی‌های شدید بین ۱۰ تا ۳۰ درصد فراوانی وقوع خشکسالی‌ها تا دو برابر و متوسط تداوم خشکسالی‌ها بین دو تا شش برابر افزایش یابد، اظهار کرد: مطالعه چندانی بر اثرات تغییر اقلیم بر آب‌های زیرزمینی نشده است اما به نظر می‌رسد افزایش شدت و فراوانی خشکسالی‌ها و سیلاب‌ها منجر به تخلیه روان‌آب‌ها به دریاها شوند و اثرات مثبتی بر تغذیه آب‌خوان‌ها نداشته باشد.

او با اشاره به تشکیل کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی در اسفندماه سال ۱۳۹۶ گفت: کم‌آبی علل فیزیکی مانند تغییرات آب و هوایی، تغییرات اقلیم و نبود ذخیره در آبخوان‌ها را دارد و علاوه بر آن عوامل سازمانی، عوامل اقتصادی - اجتماعی و عوامل سیاسی نیز در آن دخیل هستند.