دستان خالی صداوسیما در تولید محتوا

ایرنا: یک کارشناس فرهنگی و مدیریت رسانه با انتقاد به بازپخش‌های مکرر سریال‌ها و فیلم‌ها در شبکه‌های مختلف تلویزیون گفت: دلیل این بازپخش‌های بیش از حد و خسته‌کننده، دست خالی سیما در تولید محتوا است و این موضوع مخصوصا در تعطیلات آخر هفته به کوچ مخاطب انجامیده است.

مدت ها است که سیما در تعطیلات آخر هفته اقدام به بازپخش فیلم های سینمایی، تلویزیونی و پویانمایی می کند که بارها روی آنتن شبکه های مختلف سیما رفته است. این اقدام سیما باعث می شود مخاطبان تلویزیون در بهترین زمان اوقات فراغت خود یعنی پنجشنبه و جمعه هر هفته با برنامه های تکراری رو به رو شوند؛ مساله‌ای که بهه کوچ مخاطبان سیما به سمت کانال های ماهواره ای منجر می‌شود. این در حالی است که رقبای سیما خیلی خوب متوجه شده‌اند که بهترین زمان برای جذب مخاطب تعطیلات پایان هفته است و برای این روزها برنامه ریزی کرده‌اند.

تکراری بودن محتوا در تلویزیون فقط به فیلم های آخر هفته بر نمی گردد بلکه بیننده های این رسانه بارها در مناسبت های مختلف از جمله ماه محرم با پخش سریال هایی چون مختار، شب دهم و ده ها سریال دیگر رو به رو می‌شوند. این در حالی است که پیش از این قرار بود تنها شبکه آی فیلم به بازپخش سریال ها و فیلم هایی بپردازد که برای مخاطب جذاب است.

محمد امامی، کارشناس فرهنگی و مدیریت رسانه با انتقاد به پخش بیش از حد سریال ها، فیلم های سینمایی و تلویزیونی تکراری از شبکه ها مختلف سیما به خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: اصل پدیده تکرار پخش سریال ها، فیلم ها و حتی برنامه ها در یک رسانه کاملا موضوعی طبیعی است اما در اینن میان باید دید که این تکرار ها تا چه حد است.

وی افزود: اصولا تکرار پخش یا از سوی رسانه اتفاق می افتد و یا مخاطبان به عنوان گیرنده پیام از رسانه های مختلف تقاضای پخش مجدد سریال ها، فیلم ها و برنامه ها را دارند که در دنیا نیز تکرار بر اساس تقاضای مخاطب، امری معمول است.

این کارشناس رسانه در ادامه تصریح کرد: زمانی که مخاطب از رسانه درخواست بازپخش دارد باید به نظر او احترام گذاشت و در حد معقول آن برنامه و یا سریال خاص را پخش کرد. در این قسمت رسانه باید این مساله را هم در نظر بگیرد که آنتن شبکه را در اختیار هر برنامه و سریال و فیلمی قرار ندهد حتی اگر مخاطب خواستار آن باشد بلکه باید سعی شود کارهای فاخر را روی آنتن ببرد تا کیفیت برنامه ها کم نشود.

امامی خاطر نشان کرد: مطمئنا بازپخش فیلم ها و سریال ها به دفعات زیاد نشان می‌دهد که رسانه با کمبود محتوا رو به رو است. اینجا است که مخاطب از اینکه هر سال در ماه محرم شاهد پخش سریال مختار باشد عصبانی می شود.

این تحلیل‌گر در ادامه گفت: بازپخش های بیش از حد باعث دلزدگی مخاطب از رسانه و کاهش اعتماد او خواهد شد. بیش از ۱۰ سال است که تعداد این تکرار ها و بازپخش ها به شدت زیاد شده است. مسئولان و مدیران سیما هم در این رابطه هیچ قدمی بر نداشته و هیچ کدام سعی نکردند که با راه اندازی یک ستاد و یا کارگروهی از متخصصان حوزه رسانه این مشکل را بررسی کرده و حل کنند. بلکه ترجیح دادند که به جای تولید، شبکه های مختلفی را راه اندازی کنند.

وی با تاکید بر اینکه دست سیما برای پخش برنامه در تعطیلات آخر هفته که مربوط به پنجشنبه و جمعه است خالی است اظهار داشت: مخاطب سیما هر هفته در روزهای پنجشنبه و جمعه شاهد ده ها فیلم تلویزیونی، سینمایی و انیمیشن است که بیش از صد بار از شبکه های مختلف سیما پخش شده است. سیما دقیقا در تعطیلات و بهترین زمان برای جذب مخاطب در مسیر اشتباهی قدم برمی دارد و این در صورتی است که همه رسانه های تصویری در سراسر دنیا بهترین برنامه ها را برای تعطیلات آخر هفته مخاطبانشان در نظر می گیرند.

مخاطب زمانی که با بازپخش های متعدد در تعطیلات و یا مناسبت های خاص رو به رو می شود ترجیح می دهد به سمت کانال های ماهواره ای کوچ کند. حتی اگر کانال های ماهواره ای برنامه با کیفیتی را پخش نکنند هم در این رقابت برنده می شوند چون تکراری نیستند و با استفاده از همین شاخصه مخاطب را جذب می کند.

امامی با مطرح کردن این سوال که مسئولان سیما باید از خود بپرسند چرا مخاطب در طول یک ماه باید بیش از چهار بار بیننده یک فیلم سینمایی قدیمی که دهه ۷۰ ساخته شده است باشد؟ تصریح کرد: فکرش را کنید فیلمی قدیمی پنجشنبه روی آنتن شبکه سه می رود جمعه روی آنتن شبکه دو و هفته بعد دوباره بین شبکه ها تکرار می شود و همانطور که گفته شد دلیل این تکرار های بیش از حد و خسته کننده دست خالی بودن سیما در تولید محتوا است.

این تحلیل گر رسانه در پاسخ به پرسش اینکه آیا افزایش تعداد شبکه های سیما می تواند دلیلی برای ایجاد این مشکل باشد گفت: بله یکی از دلایل پخش برنامه های تکراری می تواند توسعه کمی شبکه ها در سیما باشد. باید در نظر گرفت که این توسعه کمی امر بسیار خوبی است اما زمانی که برای محتوای این شبکه ها فکری شده است.

در توسعه کمی شبکه ها در صداوسیما ما شاهد افزایش بی حد نیروی انسانی و کارکنان هستیم. صرف بودجه بسیار بالا تنها برای پرداخت حقوق افراد استخدام شده نیز یکی از دلایل دست خالی بودن سیما در این مورد است. به همین خاطر است که کیفیت در شبکه ها روند نزولی در پیش می گیرد.

امامی افزایش شبکه ها در سیما را به انسانی که به مرور بر اثر بی تحرکی چاق می شود تشبیه کرد و گفت: تصور کنید یک انسان به کم تحرکی عادت می کند، فقط غذا می خورد و به مرور چاق می شود. به هیچ وجه هم تغییر رویه نمی دهد.خب معلوم است که به مشکل بر می خورد. اگر او متوجه مشکلات خود شود، از وزن خود کم کند، به مرور انسانی سالم و پرتحرک می شود. پدیده تکرار دقیقا شبیه به این مثال است.

این کارشناس مدیریت رسانه در ادامه افزود: نداشتن برنامه ریزی دقیق، کمبود نیروی خلاق و کاربلد، در نظر نگرفتن بودجه کافی برای برنامه سازی و سریال سازی فقط چند دلیل برای این همه بازپخش برنامه های سیما است. باید در نظر داشت که برای تهیه و تولید برنامه ۲۴ ساعت یک شبکه، حداقل از سه روز تا یک هفته زمان نیاز است تا بتوان پروژه ای را از پیش تولید به رژی و پخش رساند، حال بنا به مستند و گزارش و سریال ... این زمان تغییر می کند.

چرا سیما همیشه برای ساخت برنامه ها زمان کافی ندارد و مدام با نیروها و برنامه ساز ها با کمبود زمان رو به رو هستند و در آخر نیز همین کمبود زمان باعث می شود از کیفیت کار بزنند. باید این مشکلات حل شود تا برنامه ای با کیفیت و مطلوب و در شان مخاطب و رسانه ساخته و پخش شود.

وی با تاکید بر اینکه بیش از ۵۰ درصد از شبکه های سیما به سمت تکرار برنامه های ده بار پخش شده حرکت کردند اظهار داشت: اگر سیما بخواهد همین روند را ادامه دهد به مشکلات جدی برخورد می کند. بهتر است سیما از همین امروز به فکر برنامه هایی برای پخش در تعطیلات آخر هفته شبکه های خود باشد.

وی در پایان این گفت و گو با انتقاد به یکی از سریال هایی که برای پخش در ماه محرم امسال ساخته شده بود، گفت: بهتر است سیما اگر می خواهد برای محرم سریالی بسازد از مدت ها قبل برای این موضوع برنامه ریزی کند نه اینکه فقط کاری را تولید کرده و روی آنتن ببرد. ما امروز شاهد این هستیم که برای یک سریال مناسبتی چون مرضیه به تیم تولید فقط چند ماه زمان داده می شود. کمبود زمان مهم ترین مشکلی است که باعث می شود با سریالی رو به رو شویم که پایان بندی خوبی ندارد و مخاطب را زده می کند. اینجا هم بحث کمی تولید که سیما درگیرش شده است دیده می شود. آیا بهتر نیست تلویزیون در هر فصل یک سریال با کیفیت و حتی فاخر بسازد و به مخاطب احترام بگذارد.