وضعیت تولید خودروهای چینی در ایران

دنیای اقتصاد : بررسی آمارهای مونتاژ خودروهای چینی در خودروسازی‌های کشور، گویای آن است که تولید این خودروها طی ۷ ماه سال ۹۸ به‌رغم تداوم، با افت ۸۰ درصدی همراه بوده است. خودروسازان چینی طی مدت یادشده در مجموع توانسته‌اند ۲۴ هزار و ۳۸۶ دستگاه خودرو در ایران مونتاژ کنند. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته این شرکت‌ها توانسته بودند ۱۲۲ هزار و ۱۸۸ دستگاه خودرو به بازار کشورمان عرضه کنند. مونتاژ این تعداد خودرو تا پایان مهرماه سال گذشته، در مجموع ۵/ ۱۹درصد از کل آمار تولید خودروهای سواری را در مدت زمان ذکرشده، شامل می‌شد. به این ترتیب از کل تولید خودروهای سواری در کشور طی هفت ماه امسال که ۳۹۵ هزار و ۷۸۳ دستگاه بوده، ۲۴ هزار و ۳۸۶ دستگاه متعلق به محصولات چینی است. این مساله نشان‌دهنده این است که سهم این برندها از کل خودروهای سواری به ۶ درصد رسیده است. در حال حاضر ۱۶ شرکت خودروساز چینی در ایران فعالیت می‌کنند. بسیاری از این شرکت‌ها پس از امضای برجام در ایران حضور یافتند و بیشتر با خودروسازان بخش خصوصی کشور به مونتاژ محصولات خود پرداختند. در این بین دو خودروساز بزرگ کشور نیز با تولید خودروهای چینی پازل حضور خودروسازان این کشور را در ایران تکمیل کردند و سهم تولید‌کنندگان چینی را در بازار ایران افزایش دادند.

بر این اساس پس از نقض برجام توسط ایالات متحده آمریکا و بازگشت تحریم‌ها اخباری مبنی بر خروج برخی از خودروسازان این کشور از صنعت خودرو ایران به گوش رسید. به این ترتیب آمارهای تولید خودرو نیز خود گویای توقف یا فعالیت محدود چینی‌ها در ایران بود. اما نگاهی به آمار هفت‌ماهه تولید خودروسازان این کشور در ایران نشان می‌دهد که فعالیت این شرکت‌ها کم و بیش تداوم یافته و خودروسازانی که بیشتر خبر توقف فعالیت آنها در ایران به گوش می‌رسید نیز باردیگر تولید محدودی را آغاز کرده‌اند. حال با توجه به افت و خیز تولید محصولات چینی در ایران این سوال مطرح می‌شود که آیا خودروسازان چینی نیز همانند شرکت‌های خودروساز فرانسوی، کره‌ای و ژاپنی بازار ایران را به دلیل بازگشت تحریم‌ها ترک کرده‌اند یا فعالیت آنها محدود شده است؟ برای پاسخ به این سوال دو فرضیه را می‌توان مطرح کرد. فرضیه اول این است که شرکت‌های خودروساز چینی نیز با تحریم‌های ایالات متحده آمریکا همراهی کرده‌اند و از بازار ایران خارج شده‌اند، اما آنچه سبب شده تا همچنان محصولات این برندها در شرکت‌های خودروساز مونتاژ شود، وجود پک‌های قطعات مونتاژی این برندها در گمرک و همچنین ارسال پک‌های باقیمانده از سوی شرکت‌های چینی است که مربوط به خریدهای قبلی خودروسازان است. چنانچه این فرضیه به واقعیت نزدیک باشد شاهد خواهیم بود به تدریج با اتمام این ذخایر دیگر مونتاژ محصولات چینی توسط خودروسازان داخلی تداوم نخواهد داشت. فرضیه دیگر این است که به‌رغم بازگشت تحریم‌های صنعت خودرو، خودروسازان چینی همچنان به همکاری با شرکت‌های ایرانی ادامه می‌دهند و آنچه را که سبب افت مونتاژ برندهای چینی در شرکت‌های خودروساز شده است، باید در چالش‌های دیگر، مانند نقل و انتقالات پولی، مسائل مرتبط با بیمه کردن محموله‌های ارسالی و... که رهاورد تحریم‌ها است، جست‌وجو کرد. اگر این فرضیه را به واقعیت نزدیک بدانیم، این احتمال وجود دارد که با پیدا کردن راهکارهایی از سوی شرکت‌های چینی و خودروسازان داخلی به تدریج برای چالش‌های مطرح‌شده راه‌حل‌هایی ارائه شود و در ماه‌های آینده شاهد افزایش مونتاژ محصولات چینی در شرکت‌های خودروساز باشیم.