پایان فراغت سلبریتی‌ها از مالیات؟

اگرچه این پیش‌نویس هنوز تا تصویب به صورت قانون و ابلاغ به این سازمان، مسیری طولانی در پیش دارد و باید از خان‌های مختلفی چون وزارت اقتصاد، هیئت دولت، مجلس و احتمالاً کمیسیون اقتصادی آن و در نهایت شورای نگهبان بگذرد، اما به هر حال قدم اولیه برای گرفتن مالیات از هنرمندان برداشته شده است؛ ناگفته نماند دیروز معاون امور حقوقی وزارت ارشاد، مخالفت وزارتخانه متبوع خود را با این پیش‌نویس اعلام کرد، هرچند ممکن است این مخالفت در نهایت به نتیجه نرسد.

گران‌تر شدن فیلم سازی

اولین نگرانی که در میان سینماگران به وجود آمده، گران شدن تولیدات نمایشی است. باید توجه داشت که گرفتن مالیات از سینماگران، با پزشکان تفاوت جدی دارد. خدمات پزشکی عموماً تعرفه‌های مشخصی دارد، اما برای سینما این طور نیست. طبیعتاً وقتی به همه قراردادهای تئاتر، سینما، تلویزیون و نمایش خانگی 25 درصد مالیات اضافه شود، دست‌اندرکاران کار تولید، شامل کارگردان، بازیگران، نویسنده و عوامل پشت‌صحنه تلاش می‌کنند این 25 درصد را به دستمزد خود اضافه کنند.

احتمالاً در این فرایند، ستاره‌ها کاملاً موفق خواهند بود و بخشی از عوامل پشت‌دوربین نیز ممکن است بتوانند دستمزد خود را افزایش دهند. بنابراین با توجه به سهم حدود 50 درصدی دستمزد بازیگران از هزینه تولید فیلم‌ها، می‌توان افزایش 15 تا 20 درصدی را برای هزینه تولیدات نمایشی پیش‌بینی کرد. خب صداوسیما که با مشکلات مالی فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کند و بسیاری از برنامه‌ها و سریال‌های آن، بدون حضور حامی مالی، اساساً امکان تولید ندارد، تکلیف تئاتر هم که مشخص است و اقتصاد نحیف غالب نمایش‌های صحنه‌ای، ذره‌ای امکان افزایش هزینه‌ها را نمی‌دهد. از سوی دیگر بسیاری از فیلم‌های سینمایی نیز ضرر ده هستند یا حداقل در لب مرز سوددهی قرار می‌گیرند. 25 درصد هزینه اضافه‌تر، به اقتصاد هنرهای نمایشی ضربه‌ای بزرگ وارد می‌کند.

فعالیت فرهنگی یا تجاری؟

از سوی دیگر موافقان لغو معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی و هنری، استدلال قابل توجهی دارند. می‌دانید فلسفه معافیت سینماگران از پرداخت مالیات، «فرهنگی» بودن فعالیت آن‌هاست، اما این تلقی درباره همه فعالیت‌های سینمایی صحیح نیست. تقریباً همه تولیدات نمایش خانگی، بسیاری از تولیدات سینمایی و بخش کوچکی از آثار تئاتر و تلویزیون، اگرچه ظاهری فرهنگی دارند، اما سود بالایی دارند و بیشتر تجاری هستند. حال چرا باید این دسته از فعالیت‌ها، از معافیت مالیاتی برخوردار باشند؟ مگر ستاره‌هایی که در آثار نمایش خانگی بازی می‌کنند و دستمزدهای گاهی میلیاردی می‌گیرند، چه فرقی با کارمندان معمولی دارند که با دستمزدهای 3-4 میلیونی، مالیات می‌دهند؟با این حال به نظر می‌رسد اصل اقدام برای گرفتن مالیات از فعالیت‌های فرهنگی و هنری، اقدام درست و به‌جایی است و باید برای برخی پیامدهای منفی آن از جمله، گران تمام شدن آثار هنری ، فکری کرد. طبیعتاً گرفتن مالیات، نباید به افزایش دستمزد سینماگران ختم شود، زیرا در آن صورت، مالیات عملاً از جیب مخاطب پرداخت خواهد شد، نه اهالی سینما که در این فرایند، درآمد کسب کرده‌اند.