فرسوده‌هایی که دوگانه سوز می‌شوند

دنیای اقتصاد: دوشنبه گذشته شورای‌ اقتصاد در جلسه‌ای فوق‌العاده طرحی تصویب کرد که هدف آن حمایت و کاهش هزینه‌های حمل و نقل عمومی و بهبود هوای شهرها خوانده شد. هرچند در کنار این اهداف، کاهش مصرف سوخت نیز به‌طور حتم مدنظر قرار گرفته با این حال مصوبه شورای اقتصاد که به پیشنهاد مشترک وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه ارائه شده تنها در راستای کاهش هزینه‌های حمل و نقل عمومی و آلودگی هوا است.

این مصوبه بیش از یک میلیون و چهارصد هزار خودرو را دربرمی‌گیرد و همه خودروهای تاکسی، وانت، ون و مسافربر شخصی کشور مشمول آن می‌شود.

همان طور که پیش‌تر در خبرها نیز عنوان شده بود کمک دولت برای دوگانه سوز کردن ناوگان حمل و نقل عمومی به‌صورت بلاعوض خواهد بود و از محل صرفه‌جویی در مصرف بنزین سهمیه‌ای تامین و پرداخت خواهد شد. آنچه مشخص است هدف دولت در طرح یاد شده، سی‌ان‌جی‌سوز کردن تدریجی تمام وانت‌ها، ون‌ها و تاکسی‌هایی است که در سطح شهرها تردد می‌کنند. مصوبه شورای اقتصاد در صورت اجرا اگرچه منجر به کاهش مصرف سوخت این خودروها و همچنین کاهش آلودگی خواهد شد اما با چالش‌های زیادی در اجرا همراه است. یکی از این چالش‌ها فرسودگی بخش اعظم خودروهای مربوط به ناوگان حمل و نقل عمومی است، به‌طوری‌که در شرایط کنونی ۱۵۰ هزار تاکسی فرسوده در کشور وجود دارد که تا پایان سال این رقم به ۱۹۲ هزار دستگاه تاکسی فرسوده می‌رسد. همچنین به گفته مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور تا سال ۱۴۰۰ تعداد تاکسی‌های فرسوده به ۲۴۲ هزار دستگاه خواهد رسید که تقریبا ۷۴ درصد ناوگان موجود فرسوده خواهند شد.

از سوی دیگر بیش از یک سال است که روند نوسازی تاکسی‌های فرسوده در کشور با مشکل رو‌به‌رو شده است. شرکت‌های خودروسازی به تعهدات خود برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی عمل نمی‌کنند و در سال گذشته نیز تنها ۱۵۰۰ تاکسی نو جایگزین تاکسی‌های فرسوده شده است. حالا به سراغ ون‌ها می‌رویم، ون‌های سبزرنگی که در سال ۸۵ وارد سامانه حمل و نقل کشور شدند و هم‌اکنون در لیست خودروهای فرسوده قرار گرفته‌اند. وانت‌هایی که در سطح شهرها تردد می‌کنند نیز ظاهرا وضعیت بهتری نسبت به دیگر خودروهای ناوگان حمل‌و‌نقل کشور ندارند. طبق آمارهای ارائه‌شده هم‌اکنون ۱۳۹ هزار وانت فرسوده در کلان شهر‌ها تردد می‌کنند به این ترتیب وانت‌ها نیز از لحاظ فرسودگی وضعیتی مشابه خودروهایی را دارند که دولت عزم گاز‌سوز کردن آنها را دارد.

آنچه مشخص است دولت با فراموشی طرح خروج خودروهای فرسوده حالا کمر همت به دوگانه‌سوز کردن همین خودروها بسته است. خروج فرسوده‌ها با توقف واردات خودرو کاملا متوقف ماند، این در شرایطی است که دولت ظاهرا هیچ طرحی برای تداوم خروج فرسوده‌ها از مسیر دیگری ندارد. بنابراین انرژی و هزینه‌ای که می‌توانست بابت خروج فرسوده‌ها صرف شود حالاقرار است به سمت گازسوز کردن همین فرسوده‌ها تغییر جهت دهد. همان طور که اعلام شد سقف تعهد دولت در این مصوبه برای پرداخت کمک بلاعوض به مالکان خودروهای یاد شده، بیش از ۶ هزار و پانصد میلیارد تومان است که از محل صرفه‌جویی در مصرف بنزین سهمیه‌ای تامین و پرداخت خواهد شد. حال باید امیدوار بود که دولت از همین محل فکری هم برای ایمنی این خودروها کند.